Weightism jest szeroko rozumianym, gorszym traktowaniem osób z nadwagą oraz otyłością. Mimo wciąż rosnącej liczby osób, których waga znacznie przekracza normę, wciąż spotykają się one z dyskryminacją oraz trudnościami w życiu prywatnym i zawodowym. Chociaż wyśmiewanie z powodu otyłości kojarzy głównie z czasami szkolnymi, występuje w takim samym stopniu wśród osób dorosłych.
Kryteria rozpoznania otyłości
BMI (body mass index, indeks masy ciała) jest najprostszym wskaźnikiem, pozwalającym na określenie, czy masa ciała mieści się w granicach normy. Jego szerokie zastosowanie wynika z prostoty i bardzo jasnej weryfikacji wyników, możliwej w warunkach domowych, nawet przez osobę nie posiadającą wiedzy medycznej. Wagę należy podzielić przez wzrost (wyrażony w metrach) podniesiony do kwadratu. Wyniki należy interpretować w poniższy sposób:
16-16,99- wychudzenie
17-18,49- niedowaga
18,5-24,99- waga prawidłowa
25-29,99- nadwaga
30-34,99- otyłość I stopnia
35-39,99- otyłość II stopnia
– otyłość skrajna
Należy jednak pamiętać, że wyniki wskaźnika BMI dotyczą zdrowotnych konsekwencji nadwagi i otyłości, a nie współczesnych kanonów piękna. Osoba znajdująca się na górnej granicy wagi prawidłowej, nie będzie dotknięta chorobami wynikającymi z nadmiernej masy ciała, jednak przez otoczenie może być uznawana za zbyt ciężką i nieatrakcyjną.
Psychospołeczne konsekwencje nadwagi i otyłości
Gdy pojawia się temat nadwagi i otyłości, najczęściej wymieniane są ich zdrowotne konsekwencje i to one mają być motywacją do redukcji masy ciała. Należą do nich cukrzyca typu II, dna moczanowa, zwyrodnienia, insulinooporność, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, bezdech senny, a nawet niektóre rodzaje nowotworów. Nie mniej istotne jest jednak psychiczne i społeczne funkcjonowanie osoby otyłej. We współczesnym świecie, gdzie moda na zdrowy styl życia i obsesyjne dążenie do atrakcyjności fizycznej, zderza się z epidemią otyłości, nietolerancja i dyskryminacja wciąż są bardzo powszechnym zjawiskiem.
Weightism wynika głównie ze znanego w psychologii błędu poznawczego, jakim jest efekt aureoli. Polega on na przypisywaniu nowo poznanej osobie konkretnych cech charakteru, tylko na podstawie pierwszego wrażenia, czyli głównie wyglądu zewnętrznego. Może mieć on zarówno wymiar pozytywny, jak i negatywny. W efekcie osoby atrakcyjne fizyczne są automatyczne uznawane za bardziej inteligentne i interesujące, niż te, które się nam nie podobają. Negatywne cechy często wiązane z otyłością to:
- lenistwo, zaniedbanie
- brak motywacji do działania
- brak silnej woli i samokontroli
- niższe kompetencje, mimo posiadanych kwalifikacji.
Walka z otyłością jest długotrwałym procesem, który często utrudniają choroby współistniejące, dlatego te przekonania są krzywdzące i niekoniecznie zgodne z prawdą.
Weightism w codziennym życiu
Pierwszym środowiskiem, w którym osoba otyła spotyka się z dyskryminacją jest zazwyczaj szkoła. Wśród dzieci i młodzieży wyśmiewanie grubszych rówieśników jest bardzo powszechne. Zwłaszcza podczas zajęć wychowania fizycznego, na których zazwyczaj radzą sobie gorzej. Rozpoczyna to błędne koło, prowadzące do pogłębiania otyłości i obniżania komfortu życia. Dzieci otyłe zaczynają unikać aktywności fizycznej ze strachu przed oceną i wyśmiewaniem, co powoduje jeszcze większe problemy z uzyskaniem prawidłowej masy ciała. Obniżona zostaje samoocena i pewność siebie, co prowadzi do trudności w nawiązywaniu kontaktów i osiąganiu swoich celów w przyszłości oraz izolacji.
Również w życiu dorosłym, osoby otyłe spotykają się z gorszym traktowaniem i negatywną oceną. Trudności są widoczne głównie podczas procesów rekrutacyjnych. Mimo że na rozmowach kwalifikacyjnych największe znaczenie powinny mieć kwalifikacje kandydata i jego odpowiedzi na pytania rekrutera. Pierwsze wrażenie wciąż odgrywa ważną rolę. Osoby otyłe bywają oceniane jako mniej produktywne i kompetentne oraz rzadko są obsadzane na stanowiskach związanych z reprezentowaniem firmy. Badania rynku pracy pokazują, że osoby otyłe rzadziej awansują, częściej są zwalniane. Także padają ofiarą negatywnych komentarzy ze strony współpracowników, a nawet przełożonych.
Weightism
Wbrew pozorom, weightism pojawia się również w służbie zdrowia. Problemy zdrowotne osób otyłych są bardzo często ignorowane przez lekarzy, których jedynym zaleceniem jest redukcja masy ciała. Większość otyłych spotkała się z nieprzyjemnymi komentarzami ze strony personelu medycznego. Personelu, które wykraczały poza poradę lekarską i dbałość o zdrowie pacjenta. Takie sytuacje zniechęcają do regularnych wizyt u lekarza. Osoby otyłe powinny zwracać jeszcze większą uwagę na swój stan zdrowia, ze względu na wysokie ryzyko chorób współistniejących. Kolejnym problemem jest brak sprzętu i wyposażenia dostosowanego do pacjentów o większej masie ciała. Sprzęt, który uniemożliwia wykonanie niektórych badań i zabiegów.
Dyskryminacja jest obecna praktycznie w każdej dziedzinie życia, takiej jak zakupy czy komunikacja publiczna. W większości popularnych sklepów z odzieżą największym dostępnym rozmiarem jest 42, co znacznie utrudnia osobom otyłym znalezienie odpowiednich ubrań. Ma to znaczenie zwłaszcza dla młodzieży. Często jest zmuszona wybierać odzież dedykowaną znacznie starszym klientom, ze względu na większą dostępność dużych rozmiarów. Osoby otyłe mają również problemy związane ze zbyt wąskimi siedzeniami w autobusach, samolotach czy kinach. Powoduje to wstyd i niechęć do podróżowania czy wychodzenia z domu. Tym samym zwiększa izolację społeczną i odbiera zadowolenie z życia.
