Progesteron to jeden z najistotniejszych hormonów kobiecych. Ma olbrzymie znaczenie zarówno dla cyklu miesiączkowego, jak również ciąży. Chociaż jego wahania są naturalne, natomiast natężenie progesteronu stale się zmienia, to zarówno jego deficyt, jak również nadmiar nie są obojętne dla zdrowia.
Progesteron – charakterystyka
Progesteron to hormon tworzony poprzez żeńskie jajniki i ciałko żółte oraz łożysko podczas ciąży. Ma kluczowe znaczenie przy zapłodnieniu, i również przebiegu ciąży. Dostarcza ważnych danych o procesie mechanizmu owulacji oraz przygotowuje śluzówkę na przyjęcie płodu. Dodatkowo progesteron blokuje kurcze macicy i rośnięcie pęcherzyków jajnikowych. Jego natężenie zmienia się we współzależności od cyklu miesiączkowego kobiety. Jest również moderowany w okresie ciąży oraz po porodzie (jego szybki spadek może doprowadzać do depresji poporodowej). U pań z kłopotami hormonalnymi oraz w ocenie bezpłodności polecane jest trzykrotne oznaczenie progesteronu we krwi pomiędzy 4. i 11. dniem przed spodziewaną miesiączką. Prócz owego oznaczenie owego hormonu robi się u pań we wczesnej ciąży w celu wykrycia ciąży pozamacicznej lub straty ciąży. Natężenie progesteronu zmienia się w przeciągu całego cyklu miesiączkowego.
Progesteron – działanie
Progesteron produkowany jest poprzez jajniki, ciałko żółte oraz korę nadnerczy, od 3 miesiąca ciąży poprzez łożysko, natomiast w wypadku panów poprzez jądra. Natężenie progesteronu zmienia się w okresie pełnego cyklu miesiączkowego. Najwyższe natężenie progesteron wynosi blisko 5-7 dni po owulacji. Progesteron pełni istotną funkcję w organizmie. Odpowiada pomiędzy innymi za przygotowanie macicy do zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej i zachowania ciąży. Dodatkowo ocena jego stężenia pomaga stwierdzić oraz kontrolować przyczyny bezpłodności i kontrolować zdrowie zarodka oraz ciążę zagrożoną.
Rola progesteronu w organizmie
Progesteron to hormon steroidowy, jaki syntetyzowany jest zarówno w organizmie kobiety, jak również mężczyzny. Ważną funkcję hormon tenże pełni w organizmie kobiety. Produkowany jest on przede wszystkim poprzez ciałko żółte. Ciałko żółte powstaje w każdym cyklu miesięcznym w czasie owulacji, więc uwolnienia komórki jajowej. Podstawową jego funkcją jest synteza progesteronu. W wypadku braku zapłodnienia ciałko żółte zanika, spada poziom progesteronu oraz występuje krwawienie comiesięczne. Dodatkowo progesteron jest syntetyzowany w ogromnych ilościach poprzez łożysko. Poza ciałkiem żółtym małe ilości progesteronu syntetyzują komórki jajników i kora nadnerczy.
Badania ubiegłych lat pokazują również na możliwość syntezy progesteronu poprzez komórki układu nerwowego. Synteza progesteronu poprzez ciałko żółte zależna jest ściśle od cyklu comiesięcznego – szczyt produkowania przypada na połowę fazy lutealnej, natomiast faza folikularna charakteryzuje się niewielkimi stężeniami progesteronu. Wielkość syntezy progesteronu ustalana jest poprzez dwa hormony tropowe wytwarzane poprzez przysadkę – LH (lutropina) oraz FSH (folikulotropina). Regulacja ta jest wzajemna – duże natężenia progesteronu blokują zwrotnie wytwarzanie hormonów tropowych poprzez przysadkę.
Jak podnieść poziom progesteronu?
Przyjmowanie syntetycznego progesteronu jest niejednokrotnie potrzebne, lecz gdy symptomy nie są zintensyfikowane, to można sprawdzić domowe sposoby na podniesienie jego poziomu. Jednym spośród nich jest unikanie żywności, jaka zwiększa poziom estrogenu. Z diety należy wyeliminować artykuły sojowe, szałwię oraz dynię i zanieczyszczone pestycydami warzywa oraz owoce. Poziom progesteronu efektywnie podnoszą zioła, takie jak: lawenda, chmiel lub czerwona koniczyna. Należałoby stosować wyciąg z drzewa herbacianego i artykuły zawierające znaczne ilości cynku, więc kiełki pszenicy, gorzką czekoladę, cielęcinę oraz skorupiaki.
Progesteron – wykorzystanie
Progesteron jest wykorzystywany w diagnostyce rozmaitych dolegliwości. Natężenie progesteronu gra istotną funkcję podczas ciąży, pozwoli na analizę funkcji łożyska oraz dojrzewania zarodka. Deficyt progesteronu może doprowadzać do poronień. U pań, jakie nie są w ciąży, badanie stężenia progesteronu oraz pozostałych hormonów może być przydatne w celu określenia nieregularnej oraz niewłaściwej miesiączki. Specjalista zaleca także badanie progesteronu, w wypadku, kiedy u kobiety są kłopoty z zajściem w ciążę, a badanie to zapewnia analizę czy występuje odpowiednia owulacja.
Progesteron – interpretacja
Progesteron w badaniu może wykazać za duże bądź za małe natężenie. Fizjologicznie w ciążach mnogich natężenie progesteronu jest większe aniżeli w ciążach pojedynczych. Podwyższenie progesteronuobserwuje się również w wypadku torbieli jajników, ciąży powikłanej zaśniadem groniastym i w rzadkich wypadkach raka jajników. Progesteron produkowany jest w małej ilości poprzez nadnercza. Czasami wzrost stężenia progesteronu ponad normę może być połączony ze schorzeniami w tymże narządzie. Jeśli w okresie ciąży progesteron jest niewielki, może to wskazywać na ciążę pozamaciczną bądź na utratę ciąży. Brak typowych zmian stężenia progesteronu podczas cyklu miesiączkowego wskazuje na brak owulacji. W wypadku licznych badań progesteronu podczas ciąży brak wzrostu jego natężenia może wskazywać na schorzenia czynności łożyska.
