Pozycja boczna ustalona jest jedną z pozycji bezpiecznych, stosowana u osób nieprzytomnych, nieurazowych, u których nie doszło do zatrzymania krążenia i oddechu. Zalecana jest przez Europejską Radę Resuscytacji .
Dlaczego pozycja boczna ustalona jest bezpieczna?
- jest stabilna, poszkodowany na pewno sam się nie przewróci, co uchronić go może przed dodatkowymi urazami głowy,
- udrożnia drogi oddechowe i zapobiega opadnięciu języka na tylną ścianę gardła, co mogłoby uniemożliwić oddychanie,
- zapobiega zakrztuszeniu się wymiocinami, śliną, lub płynami, które mogłyby znajdować się w jamie ustnej, co mogłoby doprowadzić do zachłystowego zapalenia płuc, co z kolei prowadzić może do choroby zwanej zespołem Mendelsona, należącej do grupy chemicznych zapaleń płuc,
- umożliwia bezpieczne odzyskanie przytomności,
- aby ją wykonać nie trzeba mieć ukończonych specjalistycznych kursów, ponieważ pozycji bocznej ustalonej uczą na podstawowych kursach pierwszej pomocy.
Ważne jest, aby poszkodowany nie miał urazu kręgosłupa. Jeśli nie jesteśmy tego pewni, lepiej danej osoby nie ruszać, tylko niezwłocznie zadzwonić po pogotowie. Jest kilka sposobów ułożenia osoby w pozycji bocznej ustalonej, najważniejsze, aby była ona stabilna. Jak najbardziej zbliżona do ułożenia na boku, ważne jest delikatne odchylenie głowy, co pomoże udrożnić drogi oddechowe.
Jak ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej?
- na początku należy wyjąć wszystkie duże rzeczy, które poszkodowany ma w kieszeniach oraz zdjąć okulary, jeśli są,
- należy uklęknąć obok i ułożyć taką osobę na plecach, wyprostować wszystkie kończyny,
- rękę osoby leżącej znajdująca się z twojej strony ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a następnie zegnij w łokciu, dłoń musi być skierowana ku górze,
- następnie zegnij poszkodowanemu nogę w kolanie, tą po przeciwnej stronie, niż ręką (np. lewa ręka, to zegnij prawą nogę), tak aby stopa opierała się płasko na podłożu,
- spleć palce swojej dłoni z palcami drugiej ręki osoby leżącej, przełóż ją w poprzek klatki piersiowej i podłóż pod policzek poszkodowanego stroną grzbietową,
- chwyć za zgięta nogę i trzymając rękę poszkodowanego pod jego policzkiem, delikatnie pociągnij do siebie, tak aby leżący obrócił się na bok,
- popraw zgiętą nogę, tak aby zgięcie w stawie kolanowym i biodrowym wynosiło około 90 stopni, zapobiegnie to odwróceniu się poszkodowanego na twarz,
- odchyl głowę do tyłu, aby udrożnić drogi oddechowe,
- poszkodowanego można okryć kocem, aby zapobiec wychłodzeniu organizmu,
- czekaj na przyjazd służb ratunkowych.
Pozycja boczna ustalona
Należy cały czas monitorować oddech poszkodowanego, aby przypadkiem nie dopuścić do niewydolności oddechowej. W razie gdyby taka sytuacja miała miejsce, należy niezwłocznie rozpocząć reanimację. Jeśli poszkodowany leży w tej pozycji dłużej niż 30 minut, należy go obrócić na drugi bok. Po to, aby zwolnić ucisk na ramię, na którym leżał do tej pory. Jeżeli poszkodowany nie oddycha należy najpierw wykonać resuscytację i dopiero po przywróceniu oddechu zastosować pozycję boczna ustaloną.
Praktycznie każdy jest w stanie ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej. Nie ważne ile większa i ile cięższa od nas jest ofiara.
Nie ma odgórnych wytycznych, na którym boku należy ułożyć poszkodowanego. Jednak kobiety w ciąży powinno ułożyć się na lewym boku, zapobiegnie to upośledzeniu krążenia w aorcie brzusznej i żyle głównej. Do czego mogłoby dojść w efekcie nacisku wywieranego przez płód, takie ułożenie ułatwi również krążenie w płodzie.
Istnieje kilka sposobów ułożenia ofiary w pozycji bezpiecznej, jednak według specjalistów, nie ważne jest jak się to zrobi. Najważniejsze jest udrożnienie dróg oddechowych oraz bezurazowe odwrócenie. Różnice mogą polegać na przykład na sposobie ułożenia ręki: ułożenie ręki za lub przed poszkodowanym.
Kiedy nie należy stosować pozycji bocznej ustalonej?
Pod żadnym pozorem nie wolno stosować pozycji bocznej ustalonej u osób, które zostały np. uderzone przez samochód. A także spadły z dużej wysokości i u których jest podejrzenie uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa. Ewentualnie stwierdzone złamania kończyn, miednicy, urazy klatki piersiowej i brzucha, urazy czaszki. Mówi się, że pozycja boczna ustalona jest dobra dla ofiar wypadków komunikacyjnych, jednak to nie do końca prawda. W takim przypadku należy zawsze wziąć pod uwagę, że mogło dojść do uszkodzenia kręgosłupa. Dlatego stosować ją należy, kiedy jest się pewnym, że do takiego urazu nie doszło, ponieważ można bardziej zaszkodzić, niż pomóc.
Pamiętajmy, że dzięki pozycji bocznej ustalonej możemy uratować komuś życie. Nie wymaga ona wysiłku, ani wielkiej siły od ratownika, jedynie odrobiny chęci. Nie przechodźmy obojętnie obok osoby, która zasłabła w mieście, parku, na ulicy. Samo wezwanie karetki liczy się jako pierwsza pomoc. Nie bądźmy obojętni, bądźmy ludźmi, może kiedyś my będziemy potrzebować pomocy. Wtedy chcielibyśmy, aby ktoś się zainteresował i chociażby chwycił za telefon i wykręcił te trzy magiczne cyfry. Zatrzymał się i zapytał co się stało i czy wszystko ok, a w razie czego pomógł nam.
