Stłuczenie mózgu to niezwykle poważna sytuacja, która wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej, nawet wtedy, gdy czaszka wydaje się być nieuszkodzona. Stłuczenie może doprowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w obszarze czaszki oraz powstania krwiaka, który stanowi duże niebezpieczeństwo dla życia człowieka. Jakie wymienia się objawy związane ze stłuczeniem mózgu? W jaki sposób rozpoznać, czy powstał krwiak? Jaka jest różnica pomiędzy stłuczeniem mózgu a jego wstrząśnieniem?
Stłuczenie mózgu jest powierzchniowym uszkodzeniem półkul mózgu bądź pnia w rezultacie zamkniętego urazu głowy, podczas którego nie pojawiło się przerwanie ciągłości powłok czaszki oraz bezpośrednie zranienie mózgu. Uszkodzenie tkanki mózgowej jest obecne w formie zranienia, rozerwania, a ponadto drobnych oraz większych krwawień.
Stłuczenie mózgu a jego wstrząśnienie
Wstrząśnienie jest tylko czasowym zaburzeniem czynności mózgu bez obecności zmian w jego strukturze. Podstawowy symptom wstrząśnienia mózgu: natychmiastowa utrata przytomności, zawroty, a także bóle głowy zaburzenia równowagi oraz nudności. Niejednokrotnie pojawia się niepamięć o charakterze wstecznym, a więc utrata pamięci dotycząca zdarzeń, które miały miejsce przed powstaniem urazu.
Przy stłuczeniu mózgu zdarza się, że osoba chora nie traci przytomności zaraz po urazie, a później na kilka godzin. Do długotrwałej utraty przytomności dochodzą symptomy zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego w rezultacie obrzęku mózgu, z bezwładem bądź niedowładem kończyn i nieprawidłowościami w zakresie oddychania oraz sennością.
Stłuczenie mózgu – symptomy
Symptomy świadczące o stłuczeniu mózgu uzależnione są od lokalizacji, a także rozległości urazu. Najczęściej uraz pojawia się w obszarze płatu skroniowego oraz czołowego, a więc we fragmentach odpowiedzialnych za pamięć, koncentrację oraz emocje.
Wyróżnia się następujące objawy stłuczenia mózgu:
- bóle głowy,
- zaburzenia mowy,
- niedowład fragmentu ciała,
- ataksja, czyli nieprawidłowości w zakresie koordynacji ruchowej,
- zaburzenia widzenia,
- utrata węchu,
- zdarza się, że występuje objaw Babińskiego, a więc odruchowe wyprostowanie dużego palca u nogi z jego zgięciem grzbietowym.
Podkreślić należy fakt, że utrata przytomności nie trwa dłużej niż 6 godzin.
Stłuczenie pnia mózgu
Stłuczenie pnia mózgu często kwalifikuje się jako uraz mający charakter ciążki bądź krytyczny. Śmiertelność w tym przypadku wynosi 50 procent. Znaczący objaw to długotrwała utrata przytomności, od 6 do 24 godzin. Zdarza się, że jest połączone z uszkodzeniem śródmózgowia oraz miedzy mózgowia i utratą przytomności, która trwa dłużej niż 24 godziny.
Uszkodzenie pnia mózgu – cechy neurologiczne:
- zwężenie źrenic ze zniesieniem reakcji na światło,
- bóle głowy,
- nieprawidłowości u ustawieniu gałek ocznych,
- wyprostne ustawienie kończyn,
- obustronny symptom Babińskiego,
Nieprawidłowości ze strony autonomicznego układu nerwowego:
- zwiększenie temperatury,
- wzrost ciśnienia tętniczego,
- przyspieszenie, a także niemiarowość oddechu,
- nadmierne pocenie.
Stłuczenie mózgu – diagnostyka
Rozpoznanie stłuczenia mózgu przeprowadza się na podstawie symptomów o charakterze klinicznym i wyniku badań obrazowych. Tomografia komputerowa pozwala na uwidocznienie obrzęku mózgu, stłuczeń, krwiaków, a także złamania kości czaszki. Rezonans magnetyczny wykorzystywany jest w dalszej diagnostyce. Dzięki temu możliwa jest ocena niedokrwienia mózgu, uszkodzeń aksonalnych oraz ognisk martwiczych.
Stłuczenie mózgu – powikłania
Gdy dochodzi do stłuczenia półkul mózgu, możliwy jest, całkowity powrót do zdrowia. Jednak niektóre osoby mogą doświadczyć takich konsekwencji jak niepełnosprawność. Rokowania dotyczące stłuczenia pnia mózgu są zdecydowanie poważniejsze. Śmiertelność to 90 procent. Osobom, które udaje się przeżyć, pozostają w stanie wegetatywnym bądź doświadczają cienkiego kalectwa.
Wśród następstw urazu głowy wymienia się następujące:
- bóle oraz zawroty głowy,
- padaczka (pojawia się u 5 procent pacjentów),
- demencja pourazowa,
- uczucie zmęczenia,
- nieprawidłowości neuropsychologiczne problemy koncentracyjne, ze skupieniem
- uwagi, zaburzenia emocjonalne,
- zaburzenia chodzenia,
- trudności w wykonywaniu codziennych prac,
- problemy z połykaniem,
- nietrzymanie moczu,
- zaburzenia czucia i wzroku.
Nie wolno także zapominać o obecności zaburzeń innych struktur w związku z urazem czaszkowo-mózgowym, a więc zakażenia układu moczowego, oddechowego, pęcherz neurogenny, trudności w oddychaniu, spastyczność.
Stłuczenie mózgu – leczenie
W tym przypadku stosuje się leczenie zachowawcze. Trzeba obserwować określoną osobę, przy której można zauważyć obecność uraz czaszkowo- mózgowy.
Wykorzystywane jest leczenie objawowe, a mianowicie:
- uspokajające,
- antyobrzękowe,
- przeciw padaczkowe,
- nadciśnienie tętnicze.
W sytuacji, gdy dojdzie obrzęku mózgu, trzeba przeprowadzić operacje pozwalającą na odrobaczenie. Działania zabiegowe pozwalają na niecucenie płata kostnego i napięcia opony twardej. Operacja pozwala, na usuniecie współistniejącego płata.
W przypadek leczenia przewlekłego istotna jest rehabilitacja, a ponadto pomoc neuropsychologiczna.
