Modliszka spotykana jest przede wszystkim w strefie tropikalnej oraz subtropikalnej. Nazwa tego owada wynika z tego, gdyż wygląda trochę jak modląca się osoba. Na świecie obecnych jest ponad 2 tysiące gatunków tego owada. W Polsce nie jest powszechna, tylko na południu można spotkać modliszkę zwyczajną. Choć jakiś czas temu można było ją zaobserwować w innych regionach. Czy owad ten stanowi niebezpieczeństwo dla człowieka? Czy samica modliszki zjada samca?
Modliszka – charakterystyka owada
Głowa owada jest ortognatyczna z dużymi oczami. Skrzydła modliszki są błoniaste, bardzo bogato użyłkowane. Składa je w spoczynku wzdłuż swojego ciała. Pierwsza para odnóży jest dość dobrze rozwinięta, przeznaczona jest do chwytania ofiary. W końcowej części odwłoka są ujścia przewodu pokarmowego, rozrodczego, a także wydalniczego. Niektóre gatunki mają ubarwienie mimetyczne, które upodobnia się do roślinności, w której modliszka czatuje na swoje ofiary.
Są to owady drapieżne, czasami dochodzi u nich do kanibalizmu. Podkreślić należy fakt, że nie każde zbliżenie modliszek kończy się zjedzeniem samca przez samicę. Zdarza się to od 5 do 30 procent przypadków.
Aby doszło do określonej sytuacji, musi wystąpić kilka elementów jednocześnie, na przykład niewielka ilość pożywienia w okolicy, podchodzenie samca od przodu do samicy, sezon godowy musi się właśnie kończyć. Samica spożywa samca, aby pozyskać energię do późniejszego składania jaj.
Modliszka jest owadem, który poluje na pająki, a także inne owady. Czai się w niskich zaroślach, aby ofiara zbliżyła się na tyle, aby można było ją złapać. Ofiara zjadana jest żywcem.
Modliszka – jakie wyróżnia się gatunki?
Na świecie żyje blisko 2300 gatunków modliszki. Różnią się one ubarwieniem, a także rozmiarem. Wyróżnić można następujące gatunki modliszki:
- modliszka storczykowa – wyglądem przypomina storczyka, ma białą, różową, bądź różowo-białą barwę, jej odnóża podobne są do płatków kwiatów. Uroda modliszki stroczykowej jest myląca, gdyż jest to drapieżnik polujący motyle, muszki owocowe, a także świerszcze. Podkreślić należy fakt, że samice określonego gatunku osiągają wielkość do 6 centymetrów, natomiast samiec do 3 centymetrów.
- modliszka gwinejska – jest drapieżna tak jak inne gatunki, może przybierać różne barwy, od zielonej do brązowej, poluje na owady biegające oraz latające. Samica modliszki gwinejskiej osiąga do 7 centymetrów, natomiast samiec do 6 centymetrów.
- modliszka diabelska – jest to owad dość płochliwy, żywi się owadami mniejszymi od siebie. Charakteryzuje się różnorakim wyglądem. Ma większe rozmiary niż owady z innych gatunków. Samce osiągają 9 centymetrów długości, natomiast samice do 10 centymetrów.
- modliszka zwyczajna – jest to jedyny gatunek, który występuje w Polsce. Ma ruchliwą głowę, wielkie oczy oraz przyoczki. Ubarwienie ciała może być zielone, żółtozielone bądź jasnobrązowe. Najczęściej samce charakteryzują się mniejszym rozmiarem niż samice. Samice tego gatunku mają od 50 do 75 milimetrów długości. Do lotu nie używają skrzydeł. Gdy się czegoś wystraszą, uciekają pieszo. Samce natomiast osiągają od 40 do 60 milimetrów długości. Co więcej, podrywają się też do lotu, najczęściej krótkiego. Pierwsza para odnóży przekształcona jest element chwytny. Uścisk ten jest najczęściej dość silny. Zauważyć należy, że nie mogą sobie z nim poradzić nawet tak wielkie owady, jak koniki polne. Modliszkę zwyczajną spotyka się w okresie od sierpnia do października, w ciepłym okresie. Znaleźć ją można na brzegach lasów, polany, bądź na łąkach śródleśnych. Samica modliszki zwyczajnej może złożyć od stu do dwustu jaj w kokonie przylegającym do łodygi rośliny. Gdy dojdzie do wylęgu larwy, muszą radzić sobie same, gdyż rodzice nie zajmują się potomstwem.
Modliszka w Polsce
W Polsce modliszkę można znaleźć głównie w Kotlinie Sandomierskiej. Jednakże zmiany związane z ociepleniem klimatu i bardziej upalne lata wpływają na pojawienie się modliszki w coraz większej ilości lokalizacji.
Zaobserwowano ją w takich okolicach jak Olsztyn, Warszawa, Karpaty, Puszcza Białowieska oraz Góry Świętokrzyskie.
Tak jak to zostało wspomniane wcześniej, jedynym gatunkiem występującym w naszym kraju jest modliszka zwyczajna. Pierwszy raz opisano ją w 1958 roku. Podkreślić należy fakt, że jest to największy gatunek modliszki występujący w Europie.
Podczas kopulacji samica pozostaje bierna, natomiast samiec zmuszony jest wybrać dwie metody. Po tańcu godowym może zbliżyć się do niej od przodu, ale również może ją zaatakować od tyłu, wchodząc na jej grzbiet.
Istotną kwestią jest to, że samica nie zawsze przystaje na taki sposób zalotów. Gdy nie będzie zainteresowana, stoczy z samcem walkę. Biorąc pod uwagę jej rozmiary, najczęściej rywalizację wygrywa.
W Polsce wylęg larw następuje w maju.
Modliszka – czy stanowi zagrożenie?
Jest to owad, który może być niebezpieczny innych dla owadów, swojego partnera, a także małych płazów. Nie stanowi ona zagrożenia dla człowieka. Jednakże, gdy poczuje ryzyko, niestety może ugryźć. Jest to dość bolesne, jednak nie jest związane z żadnymi konsekwencjami.
W przypadku, gdy dojdzie do spotkania z modliszką, nie trzeba podejmować jakichś działań zabezpieczających, gdyż najprawdopodobniej nie dojdzie do ataku na człowieka.
Może się zdarzyć, że trafi ona do mieszkania. W takiej sytuacji najlepiej na kartce papieru lub w słoiku wypuścić ją na wolność.
