Ciąża urojona, inaczej ciąża rzekoma lub histeryczna jest zaburzeniem psychicznym w którym pomimo braku zapłodnienia kobieta doświadcza wszystkich charakterystycznych dla ciąży objawów. Chociaż zaburzenie to nie występuje zbyt często jest bardzo poważne, dlatego wymaga natychmiastowej pomocy i długotrwałego leczenia.
Ciąża urojona – objawy
Bardzo silne przekonanie o tym, że kobieta wkrótce zostanie matką powoduje zmiany w funkcjonowaniu przysadki mózgowej i pojawienie się w organizmie niektórych hormonów specyficznych dla ciąży. Z tego powodu ciąży urojonej towarzyszą takie same oznaki jak zwykłej ciąży. Do występujących objawów zaliczyć możemy m.in.:
- Zatrzymanie miesiączki
- Poranne nudności i wymioty
- Zwiększenie obwodu brzucha i powiększenie piersi
- Powiększenie macicy
- Zmęczenie oraz wahania nastroju
- Zachcianki ciążowe
W niektórych przypadkach kobiety otrzymują także pozytywny wynik testu ciążowego. Jest to spowodowane wzrostem hormonu hCG wykrywanego przez testy. Przyczyną tego jest wspomniana wyżej zmiana w funkcjonowaniu przysadki, do której dochodzi poprzez silną stymulację myślową.
Wraz z upływem kolejnych miesięcy ciąży urojonej oprócz wcześniejszych objawów kobieta może zacząć odczuwać ruchy dziecka, a także skurcze macicy.
Niekiedy pomimo wizyty u ginekologa i wykluczenia ciąży, np. poprzez wykonanie badania USG, pacjentki w dalszym ciągu są przekonane o swoim stanie błogosławionym i odmawiają podjęcia leczenia.
Jakie są przyczyny ciąży urojonej?
Przyczyny ciąży urojonej są różne, możemy do nich zaliczyć zarówno silną chęć posiadania dziecka jak również ogromny lęk przed ciążą.
Ofiarą tego zaburzenia często padają kobiety samotne, a także w związku, które nie posiadają jeszcze dzieci.
Strach przed ciążą
U kobiet które odczuwają silny strach przez zajściem w ciążę, np. z powodu braku odpowiedniego przygotowania do macierzyństwa, wszelkie zmiany w organizmie mogą być interpretowane jako objawy ciąży. Dotyczyć to może bardzo młodych kobiet oraz kobiet które nie znajdują się w stałym związku i nie chcą jeszcze zakładać rodziny. Bardzo często pomimo stosowania antykoncepcji, która znacząco minimalizuje możliwość zajścia w ciążę, strach przed nią jest tak duży, że wszelkie sygnały wysyłane przez ciało odczytywane są jako oznaki ciąży.
Silna potrzeba macierzyństwa
Inną przyczyną ciąży urojonej może być chęć posiadania dziecka, przy jednoczesnych problemach z zajściem w ciążę.
Presja ze strony najbliższych i brak możliwości sprostania oczekiwaniom otoczenia mogą również powodować tego typu zaburzenia psychiczne.
Potrzeba posiadania potomstwa, a także problemy z płodnością mogą wywołać silne obciążenie psychiczne. Utrzymujący się przez dłuższy okres czasu taki stan rzecz doprowadzić może do zaburzeń nastroju, poczucia winy, przygnębienia i smutku. Konsekwencją tych dolegliwości są nerwice, depresja i zaburzenia osobowości.
Osoby szczególnie narażone na wystąpienie ciąży urojonej
Nie wszystkie kobiety są w równym stopniu narażone na wystąpienie ciąży urojonej. Na pojawienie się tego zaburzenia psychicznego mogą mieć wpływ obecny stan psychiczny oraz dotychczasowe doświadczenia związane z ciążą. Do grupy ryzyka kobiet szczególnie zagrożonych ciążą urojoną możemy zaliczyć osoby, które:
- Cierpią na depresję
- Padły ofiarą przemocy seksualnej w przeszłości
- Mają problemy z zajściem w ciążę, przeszły długotrwale leczoną niepłodność
- Mają problemy z utrzymaniem ciąży, np. występują u nich poronienia nawykowe
- Odczuwają silny strach przed zajściem w ciążę
Leczenie
Ciąża urojona to bardzo poważne zaburzenie psychiczne. Nasilanie objawów które jej towarzyszą, tj. przygnębienie i wahania nastroju może prowadzić do wielu poważnych chorób i sprawia, że niezwykle ważne jest jak najszybsze rozpoznanie pacjentki, a także podjęcie leczenia. Z powodu dość specyficznego charakteru tego zaburzenia potrzeba jest interwencja zespołu interdyscyplinarnego w skład którego wchodzą: ginekolog, psycholog, a także psychiatra.
W początkowej fazie leczenia najczęściej stosowana jest farmakoterapia, zlecana przez ginekologa jak również psychiatrę. Ma ona na celu doprowadzenie do ustąpienia objawów ciąży rzekomej. Zwykle leczenie farmakologiczne jest długotrwałe i może trwać do kilku miesięcy.
Istotna jest także pomoc psychologa i rozpoczęcie psychoterapii. W tym przypadku współpraca z psychologiem także obejmuje kilka miesięcy i odgrywa bardzo ważną rolę w powrocie pacjentki do zdrowia.
Nie należy zapominać o roli jaką odgrywa w całym procesie leczenia rodzina. Najbliższe otoczenie kobiety u której pojawiła się ciąża urojona. Bardzo ważne jest wsparcie, które pozwala na szybsze uporanie się z zaburzeniami psychicznymi.
Podsumowanie
Ciąża urojona nie może być w żadnym przypadku bagatelizowanym problemem. Zwykle występuje u osób, które borykają się z silnym obciążeniem psychicznym i potrzebują pomocy lekarza i psychologa. Przyczyny ciąży urojonej mogą być różne, a samo zaburzenie nie dotyczy wyłącznie osób które starają się o dziecko. Skuteczne leczenie powinno przebiegać na wielu płaszczyznach i angażować interdyscyplinarny zespół specjalistów. Nie bez znaczenia jest także relacja z rodziną i otrzymywane od niej wsparcie.
