Boże drzewko (Artemisia abrotanum L.) – uznaje się iż pochodzi z Azji, uprawiane w Europie, można je spotkać także w Polsce. Rośnie zazwyczaj w stanie dzikim, głównie na nizinach. Boże drzewko zaliczane jest do roślin wieloletnich.
Posiada charakterystyczne gęste ulistnienie, pierzastodzielnymi liśćmi o wąskich lancetowatych odcinkach.
Boże drzewko – zastosowanie
Boże drzewko dzięki wielu swoim właściwościom posiada szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie. Zawiera liczne pochodne hydroksykumarynowe (np. izofraksydynę, skopoletynę, umbeliferon, herniarynę i eskuletynę), alkaloid abrotynę (około 2%) o działaniu przeciwgorączkowym, flawonoidy (np. rutynę i artemisetynę), do 6% garbników pirokatechinowych, do 2,25% olejku eterycznego, kwasy organiczne, kwasy wielofenolowe (np. kwas kawowy i kwas chlorogenowy), związek goryczowy i około 8,5% soli mineralnych.
Wysokością dochodzi do 1,5 m, jest pokroju krzewiastego, z gęsto rozgałęzionymi, miotlastymi pędami. Bylica charakteryzuje się silnym przyjemnym zapachem, po roztarciu przypominającym zapach cytryny. Liście są sinozielone, spodem szaro owłosione. Koszyczki kwiatowe żółtawe, drobne, prawie kuliste, zwisające, zebrane na szczycie w ulistnione grona.
Zioło to jest raczej rzadkością rosnącą dziko, ale jest uprawiane dla potrzeb przemysłu perfumeryjnego. Części nadziemne bylicy bożego drzewka są zbierane późnym latem. Istnieją trzy typy zioła o zapachu kamfory, cytryny lub pomarańczy. Wszystkie trzy typy są rozmnażane przez podział korzenia lub przez odnóżki na jesieni lub na wiosnę. Rośliny powinny być sadzone w odległości około 1m od siebie. Bylica boże drzewko lubi stanowiska słoneczne z dobrze drenowaną, średniej klasy glebą.
Silna woń bożego drzewka bardzo delikatnych, zwiewnych, gęstych liści odstrasza muchy i mole. Bylica boże drzewko jest doskonałym dodatkiem do win.
Boże drzewko – właściwości lecznicze
Bylica boże drzewko wyróżnia się przede wszystkim działaniem żółciopędnym. Czy oznacza to że nie posiada innych właściwości leczniczych? Oczywiście nie, ponieważ stymuluje produkcję żółci w organizmie, jak i uwalnianie do dwunastnicy, co pozwala regulować procesy trawienia. Bylica boże drzewko jest wykorzystywane w leczeniu i profilaktyce objawów związanych z kamicą żółciową, niedostatecznym wydzielaniem żółci, dyskinezami dróg żółciowych, niestrawności tłuszczów, ponadto w leczeniu stanów skurczowych bańki wątrobowo-trzustkowej i niedokwaśności soku żołądkowego. Leczy nieżyt jelit. Dawniej był polecany również w terapii chorób metabolicznych i skórnych. Zawarte w niej garbniki posiadają właściwości ściągające i przeciwzapalne, jak również przeciwbakteryjne i przeciwrobaczkowo. Pomaga pozbyć się insektów bytujących na skórze i we włosach.
Stosowana jest jako remedium na bóle brzucha spowodowane wzdęciami, przy braku apetytu oraz przy uciążliwym odbijaniu się. Ze względu na swoje ściągające właściwości wspomaga leczenie lekkich biegunek i drobnych krwawień w obrębie przewodu pokarmowego. Dawniej zalecano ją również jako skuteczny środek na robaki u dzieci. Może być stosowana zewnętrznie na trudno gojące się i ropiejące rany. Bylica boże drzewko zalecana jest osobom cierpiącym na schorzenia wątroby spowodowane niedostatecznym wydzielaniem żółci, w stanach skurczowych dróg żółciowych oraz przy zastoju żółci, jak również spowodowaną tymi dolegliwościami niewydolnością wątroby. Napary działają wzmacniająco na cały organizm, ponadto można je stosować przy niestrawności i braku apetytu. Działają pobudzająco na wydzielania soku żołądkowego oraz żółci. Napar stosowany jest przy schorzeniach związanych ze zmniejszonym wydzielaniem żółci i soku żołądkowego, w przypadkach niewydolności wątroby lub w stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego.
Boże drzewko – sposób użycia
Boże drzewko – napar
Przepis; należy łyżkę suszonego i rozdrobnionego ziela zalać szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez 15-20 minut. Zaleca się następnie odstawić na 10 minut. Dokładnie przecedzic i pić po 1/4⅓ szklanki 2 lub 3 razy dziennie pół godziny przed jedzeniem.
Boże drzewko – nalewka
Przepis; należy wywar z 50 g ziela bożego drzewka zalać szklanką 70% alkoholu i pozostawić w ciemnym miejscu na 2 tygodnie. Po upływie tego czasu nalewkę odcedza się i przelewa do butelki z ciemnego szkła. Pije się ją po 15-20 kropli w kieliszku wody pół godziny przed posiłkiem 2-3 razy dziennie jako lek żołądkowy i poprawiający trawienie, lub po 40 kropli w kieliszku wody jako lek żółciopędny.
Boże drzewko – kąpiel wzmacniająca
Przepis; należy 50 g ziela bożego drzewka wymieszać z 50 g ziela nostrzyka, 50 g kwiatów lipy i 50 g ziela krwawnika. Połowę tak przygotowanej mieszanki zalać 3 litrami wrzącej wody i gotować na wolnym ogniu przez 15 minut. Odcedzić i wlać do wanny. Jednocześnie odcedzone zioła umieścić w płóciennym woreczku zanurzonym w wodzie. Czas kąpieli nie powinien przekroczyć 20 minut. Stosować 2 razy w tygodniu po zabiegach operacyjnych i ciężkich chorobach.
Boże drzewko – kąpiel antygrzybiczna do stóp
Przepis; należy 25 g ziela bylicy bożego drzewka zalać 3 litrami wrzątku i przez 20 minut podgrzewać na wolnym ogniu pod przykryciem. Lekko schłodzić, przecedzić i w tak przygotowanym odwarze moczyć stopy przez 30 minut dla pozbycia się grzybów i roztoczy.