Borówka brusznica – zwana także borówką czerwoną, to niewysoka krzewinka z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Można ją spotkać w stanie dzikim w całej Polsce na polanach lasów sosnowych. Borówka czerwona to niezwykle cenne źródło zdrowia. Zaleca się jej stosowanie na wiele dolegliwości. Nie jest uprawiana na dużą skalę i rzadko jest sadzona w ogrodach, mimo że w krajach o chłodniejszym klimacie wyhodowano wiele odmian do uprawy. Rośliny te niestety są trudno dostępne w sprzedaży i rzadko można je spotkać w centrach ogrodniczych.
Borówka brusznica – zastosowanie
Borówka brusznica jest cennym surowcem farmaceutycznym. Do celów leczniczych wykorzystywane są zarówno liście oraz owoce. 
Warto pamiętać iż wyciąg z liści borówki zawiera szereg składników leczniczych, takich jak glikozydy, kwasy organiczne, garbniki, antocyjaniny oraz witaminy. Owoce natomiast charakteryzuje zawartość substancji regulujących trawienie. Należy rozdzielić wykorzystanie w lecznictwie owoców i liści, ponieważ zakres ich podstawowego działania jest skierowany na dwa odrębne układy naszego organizmu. Jedynie w niewielkim stopniu można połączyć działanie wyciągu z owoców i liści, w zakresie obopólnego (aczkolwiek odmiennego) ich wpływu na układ pokarmowy.
Borówka brusznica nie jest trudna w uprawie. Jak wszystkie rośliny wrzosowate, wymaga żyznej, przepuszczalnej i kwaśnej gleby. Szybko się rozrasta za pomocą podziemnych rozłogów tworząc duże kępy. Rzadko atakowana jest przez szkodniki i choroby, dodatkowo charakteryzuje się wysoką mrozoodpornością.
Borówka brusznica – właściwości lecznicze
Borówka brusznica posiada szereg zalet wykorzystywanych w lecznictwie. Wśród nich wyróżnić można działanie moczopędne warunkuje obecność flawonoidów, a zwłaszcza hiperozydu. Glikozydy fenolowe odkażają drogi moczowe, natomiast zawarte w surowcu garbniki działają ściągająco na błony śluzowe przewodu pokarmowego i przeciwdziałają biegunkom. Dzięki działaniu moczopędnemu przyczynia się także do obniżenia ciśnienia krwi. Hamują także rozwój szkodliwych mikroorganizmów przewodu pokarmowego, łagodzą stany zapalne oraz wzmacniają i uszczelniają ściany włosowatych naczyń krwionośnych żołądka i jelit. Dlatego powinno się ja stosować w czasie problemów z układem pokarmowym. Właśnie dzięki właściwościom odkażającym i przeciwbakteryjnym jej działanie w tym wypadku jest nieocenione. Znajdujące się w niej garbniki mają działanie ściągające, a zawarty w niej kwas salicylowy przyczynia się do łagodzenia stanów zapalnych.
Owoce borówki brusznicy są przede wszystkim bardzo wartościowym środkiem dietetycznym, niemniej sporządzane z nich napary i odwary są pomocne w przeziębieniach jako naturalny środek wzmacniający organizm, a kompoty i soki poprawiają apetyt. Działają przy tym lekko zapierająco i dlatego można je podawać w łagodnych biegunkach. Zjadanie świeżych owoców zawierających dość duże ilości witaminy C, karotenoidów, garbników, antocyjanów, flawonoidów i soli mineralnych zaleca się przy niedokrwistości.
Borówka brusznica eliminuje wzdęcia brzucha i jest dobrym lekiem w niezbyt nasilonych biegunkach oraz kamicy żółciowej. Związki czynne z liści borówki uszczelniają naczynia włosowate i znoszą stany zapalne w tych naczyniach. Owoce wykorzystywane są jako środek dietetyczny i spożywczy.
Z dojrzałych owoców bardzo często robi się różnego rodzaju przetwory (konfitury, soki, galaretki), a zwłaszcza dżemy. Podaje się je do dań mięsnych, szczególnie do dziczyzny i drobiu. Można je również dodawać do pikantnych sosów śmietanowych.
Odwary z liści mają zastosowanie w leczeniu stanów nieżytowych i zakażeń towarzyszących zwykle kamicy nerkowej, a także w zapaleniu miedniczek nerkowych, nieżycie pęcherza i bólach przy oddawaniu moczu. Są pomocne również przy nieżytach żołądka i jelit, przy nadmiernej fermentacji jelit i wzdęciach, a także przy biegunkach.
Borówka brusznica – przeciwwskazania
Istnieje także wiele przeciwwskazań w stosowaniu borówki brusznicy, wśród najbardziej popularnych wskazuje się na:
– choroby wątroby,
– bóle brzucha o nieustalonej przyczynie,
– choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy.
Nie należy stosować borówki brusznicy równocześnie z preparatami zakwaszającymi mocz, gdyż osłabia to działanie borówki brusznicy. Nie zaleca się stosować w okresie ciąży i okresie karmienia piersią.
Borówka brusznica – sposób użycia
Borówka brusznica – Dżem
Przepis; należy przygotować 2 szklanki borówki brusznicy, 1 szklankę cukru i 1 łyżkę wody. Następnie do garnka wsypać borówki dodać łyżkę wody i zasypać je cukrem, nie zaleca się mieszania. Przykryj garnek pokrywką i postaw na gaz na średni ogień. Podgrzewaj około 10 minut po to aby borówka puściła sok. Następnie zdejmij pokrywkę i gotuj kolejne około 10 minut do momentu aż zgęstnieje. Przelej do wyparzonego słoiczka, gorący drzem z brusznicy, zakręć zakrętkę i postaw słoik „do góry nogami”, na zakrętce. Gdy ostygnie zanieść do piwnicy lub spiżarni.
Borówka brusznica – Odwar
Przepis; należy przygotować 1 łyżkę stołową liści a następnie zalać je szklanką letniej wody, ogrzanej stopniowo do wrzenia i gotowanej pod przykryciem około 5 minut. Po odstawieniu na 15 minut do naciągnięcia, odwar ogrzewa się i wypija po 1/2–1/3 szklanki 2 lub 3 razy dziennie.
