Bobrek trójlistkowy – jest to roślina wodna lub błotna, występuje na bagnach, w zaroślach łozowych, na mokrych łąkach i w rowach, często w lasach lub na ich brzegach. Jest rozpowszechniona w całym kraju, na niżu i w górach. Posiada charakterystyczne dość grube pełzające kłącze.
Surowcem zielarskim jest liść bobrka – Folium Menyanthidis. Z kłącza wyrasta podnosząca się, naga łodyga, a z niej bardzo charakterystyczne pochwiaste, trójlistkowe liście. Listki są sztywne, odwrotnie jajowate, błyszczące. Wyglądają dość dekoracyjnie.
Bobrek trójlistkowy – zastosowanie
Bobrek trójlistkowy bogaty jest w takie składniki jak gorzki glikozyd, flawonoidy (rutyna), saponinę, garbniki, kwasy organiczne, sole mineralne (zawierające dużo manganu, żelaza i nieco jodu).
Liście zbiera się w końcu maja i w czerwcu, w okresie gdy tworzą się kwiatostany i na początku zakwitania. W maju roślina wspaniale zakwita. Kwiatostan ma budowę groniastą i wyrasta bezpośrednio z kłącza. Kwiaty są gwiaździste, biało-różowe, pokryte soczystymi włoskami. Sprawiają wrażenie puszystości. Po przekwitnięciu roślinę zdobią drobne owoce. Liście suszy się w suszarniach w temperaturze do 30° lub na powietrzu w cieniu, w miejscach przewiewnych. Po wysuszeniu liście są podłużnie pomarszczone, pozbawione zapachu, mają bardzo gorzki smak.
Bobrek trójlistkowy w naszym kraju występuje stosunkowo rzadko i jest objęty częściową ochroną. Można spotkać go czasem nad brzegami kwaśnych wód, zabagnionych rowów i na mokrych łąkach. Preferuje torfowiska przejściowe. Dorasta do 30 cm.
Zaleca się sadzenie w oczku wodnym na głębokości od 5 do 25 cm poniżej lustra wody. Liście i kwiaty wynurzające się z wody wyglądają najładniej. Możliwe jest też sadzenie w strefie błotnej. Lubi stanowiska mocno nasłonecznione. Z uwagi na swoją ekspansywność bobrek nie nadaje się raczej do małych oczek. Dla uprawy bobreka trójlistnego najlepsze są stawy, w których sam może zdecydować, gdzie się rozrastać. Bobrki rozmnażamy wiosną przez podział kłącza, powinno się to czynić nie rzadziej niż co 4 lata. Na zimę liście obumierają, dobrze jest je wówczas usunąć. Bobrek trójlistkowy jest rośliną w pełni mrozoodporną i nie ma z nim żadnych kłopotów.
Surowiec bobrka jest bez zapachu, posiada gorzki smak, bowiem zawiera dużo goryczy i inne aktywne związki działające podobnie jak goryczka (Gentiana lutea), centuria pospolita (Erythraea centaurium). Napar liści bobrka pobudza wydzielanie soków żołądkowych, wzmaga trawienie, pobudza apetyt,
Bobrek trójlistkowy – właściwości lecznicze
Wśród zalet które posiada bobrek trójlistkowy wskazuje się głównie na silne działanie:
– uspokajające,
– przeciwgorączkowe,
– żółciopędne,
– antyseptyczne,
– pobudzające apetyt,
– w schorzeniach przewodu pokarmowego,
– osłabieniu czynności trawiennych,
– bólach jelitowych,
– w schorzeniach wątroby,
– wspomagająco w leczeniu żółtaczki,
– w ogólnym osłabieniu,
– niedokrwistości,
– migrenach,
– neurastenii,
– nerwobólach,
– chorobach płucnych,
– problemach gorączkowych i skórnych.
Działanie bobrka związane jest z gorzkim smakiem. Podrażnienie receptorów smaku gorzkiego na języku powiązane jest z przeniesieniem działania pobudzającego na żołądek. Zwiększa się produkcja kwasów żołądkowych, śliny i soku trzustkowego. Polepsza się trawienie oraz łaknienie, dzięki temu powraca apetyt. Właśnie dlatego zaleca się przyjmować to ziele pół godziny przed posiłkiem. Ponieważ równocześnie pobudzane jest wydzielanie żółci, następuje lepsze przyswajanie związków odżywczych. Gorycze określa się wskutek tego mianem substancji tonizujących, których działanie wzmacnia cały organizm.
Niestety w zbyt dużych dawkach bobrek trójlistkowy może powodować mdłości, biegunkę oraz wymioty.
Napój z bobrka trójlistnego zaleca się przy nadkwaśności i braku łaknienia, w przewlekłych nieżytach żołądka i jelit. Szczególnie to ważne dla osób w wieku podeszłym, gdy postępujący zanikowy nieżyt żołądka utrudnia prawidłowe trawienie, powodując niedobór witamin i soli mineralnych. Albowiem ziele to, dzięki bagienno-błotnemu podłożu, na którym wyrasta, ma o wiele więcej mikroelementów, niż rośliny rosnące na obszarach suchych.
Bobrek trójlistkowy – sposób użycia
Bobrek trójlistkowy – odwar
Przepis; należy przygotować pół łyżki liści zalać szklanką wrzątku. Ogrzewa się je do wrzenia i gotuje na małym gazie przez 5 minut. Po zdjęciu z gazu trzeba odczekać jeszcze 10 minut i przecedzić odwar. Pije się go godzinę przed posiłkiem w ilości jednej łyżki stołowej. Dzięki temu wywarowi z liści usprawnia się i reguluje działanie wątroby oraz woreczka żółciowego i uśmierza jego bóle. Bierze także udział w przemianie materii i czyszczeniu krwi.
Bobrek trójlistkowy – napar
Przepis; należy wymieszać liście boberka trójlistkowego z innymi ziołami takimi jak; centurię (tysiącznik), liście poziomki leśnej, jałowiec i szałwię. Należy zalać ciepła ale nie wraca woda wszystkie wymieszane zioła i odstawić do ostygnięcia. Działanie naparu takiej mieszanki jest mocniejsze i skuteczniejsze. Napar z bobrka przyjmuje się małymi porcjami (około dwie łyżki kilka razy w ciągu dnia i zawsze pół godziny przed jedzeniem).
