Piołun – występuje głównie na półkuli północnej, rośnie w stanie naturalnym na terenach Azji, Europy i na północy Afryki. Współcześnie roślinę można go spotkać na terenach Ameryki Północnej i Centralnej. Piołun jest pospolity również w niektórych obszarach Polski.
Bylica piołun (łac. Artemisia absinthium) zwana jest także bielicą piołunem, wermutem, psią rutą albo absyntem. Roślinę można spotkać na polanach oraz nieużytkach, na zboczach, w przydrożach, bywa też uprawiana w ogródkach.
Bylica piołun znana była już w starożytnym Egipcie, Babilonie i Syrii. W starożytności piołun dodawano do wina, jako symbol goryczy i smutku. W Rzymie dodawano piołun do napoju zwycięzców w zawodach.
Bylica piołun – zastosowanie
W szczególności wśród osób dorosłych ziele identyfikowany jest z nalewka w charakterystycznej zielonej barwie. Nie jest to jedyne zastosowanie tego wspaniałego zioła, bylica to również roślina lecznicza. W kuchni wykorzystywana jest dość rozważnie w szczególności z uwagi na swój bardzo silny smak i aromat. Jednak użyta w umiarkowanych ilościach będzie ciekawą przyprawą albo składnikiem nalewki.
Bylica piołun to wieloletnia roślina należąca do rodziny astrowatych. Posiada dość charakterystyczna budowę. Łodygi mają pokrój wzniesiony, rozgałęziony (czasem tworzą kępy) i dorastają do 100cm wysokości. Liście są zróżnicowane odziomkowe i dolne są podwójnie lub potrójnie pierzastosieczne, zaś górne pojedynczo lub podwójnie pierzastosieczne.
Piołun wytwarza drobne, niepozorne kwiaty rurkowe o barwie żółtej, zebrane w koszyczki. Kwitnie od lipca do sierpnia. Owocem jest niełupka. Bylina występuje w warunkach naturalnych w Polsce, jest pospolitym chwastem na polach i ogrodach. Można ją również spotkać nieużytkach, polanach i skarpach.
W ziołolecznictwie, medycynie i gastronomii ceniona ze względu za zawarte w niej związki goryczkowe (gorzkie glikozydy: absyntyna, artabsyna, anabsyntyna), związki kumarynowe (izofraksydyna, skopolina, kalikantozyd), olejek eteryczny (1,3 -2 % zawartości, w tym pinen, absyntol, felandren, tujon, tujol, kadinen, azulen, chamazulen, cyneol), kwasy organiczne, żywice, flawonoid artemitynę, witaminę C. Jako przyprawa, w mieszance z innymi ziołami: anyżem, fenkułem, melisa itd.) ziele używany jest do wyrobu korzennego wina – wermutu oraz do wyrobu wódki piołunówki (absynt).
Bylica piołun – właściwości lecznicze
Piołun posiada szereg właściwości leczniczych wśród których najczęściej j wymienia się jego bardzo duża rolę w walce z pasożytami układu pokarmowego. Można nim też zwalczać choroby skórne oraz regulować przemianę materii całego organizmu. Niezastąpiony w przypadku utraty apetytu, problemów trawiennych, nieprawidłowego działania wątroby i woreczka żółciowego, problemach z menstruacją. Używa się go w okładach, w leczeniu źle gojących się ran, wrzodów, pęcherzy i ugryzień owadów. W średniowieczu piołunem aromatyzowano piwa i miody pitne.
Na początku XX w. stosowanie bylicy zostało zakazane w wielu krajach. Wszystko przez obecność toksycznego tujonu. W zatruciach tujonem pojawiają się stany podniecenia i psychozy. Jednak w niewielkich ilościach substancja ta stymuluje działanie mózgu. Należy w szczególności uważać na wyciąg alkoholowy, na którym nie ma informacji o tym, że nie zawiera tujonu. Większość osób „leczy” się piołunem w formie herbatki.
W medycynie ludowej w dawnych zapisach można znaleźć zapisy na temat piołunu wykorzystywanego do przeprowadzania aborcji ponieważ w odpowiednich dawkach powoduje mocne skurcze macicy i używano jej do przerywania ciąży w pierwszych miesiącach, również piołun stosowały kobiety przy rozwiązaniu: tak jak w pierwszych miesiącach ciąży powodowała poronienie, tak w ostatnim ułatwiała poród.
Piołun używany jest do wyrobu wódek żołądkowych i wermutów, ale najbardziej znanym trunkiem jest absynt. Nalewka ma właściwości zdrowotne.
Bylica piołun – sposób użycia
Bylica piołun – napar
Przepis; należy 1 łyżeczkę suszonego zioła zalać 1 szklanką wrzątku i parzyć pod przykryciem przez około 15 minut. Napar ziołowy pić trzy razy dziennie.
Bylica piołun – mieszanka ziołowa
Przepis; należy zmieszać 20 g ziela bylicy piołunu, 20 g tysiącznika, 20 g liścia bobrka, 20 g mięty pieprzowej, 20 g rumianku, 10 owoców kminku. 1 łyżkę mieszanki ziół zalać 1 szklanką wrzącej wody, przykryć i odstawić na 15 minut do naparzania, przecedzić. Pić porcjami w ciągu dnia, 30 minut przed jedzeniem, jako środek pobudzający wydzielanie soku żołądkowego, poprawiający trawienia i apatyt.
Bylica piołun – nalewka
Przepis; należy przygotować 50 g świeżych liści piołunu, 1 l mocnej wódki, 500 g cukru, 0,5 l wody. Następnie umyte liście wkładamy do słoja i zalewamy je wódka. Naczynie należy umieścić w ciemnym miejscu, na okres co najmniej dwa tygodnie. Kolejnym krokiem po upływie konkretnego czasu całość zlewamy przez sito. W międzyczasie przygotowujemy z cukru i wody syrop, który studzimy jak tylko cukier się rozpuści. Na końcu mieszamy oba płyny i wlewamy do butelek. Odstawiamy w chłodne miejsce na około miesiąc czasu – im dłużej tym lepiej. Spożywać w niewielkich ilościach.
