Wielowodzie występuje w efekcie podniesienia ilości roztworu owodniowego (wód płodowych), otaczającego w okresie ciąży zarodek. Przyczyny wielowodzia to m. in. choroby wrodzone oraz choroby rozwojowe zarodka, cukrzyca ciążowa, choroby. Nadmiar wód płodowych okazuje się u ciężarnej dużym powiększeniem obszaru brzucha, podwyższonym napięciem skóry, poczuciem puchnięcia. Leczenie wielowodzia zależne jest od przyczyny. W celu zmniejszenia objętości roztworu owodniowego wykorzystuje się m.in. amniopunkcję.
Wielowodzie może pojawić się w ciąży na początku, gdy ciężko ustalić jego podstawę, czy tuż przed rozwiązaniem. Jest to etap mogący przyczynić się do wczesnego porodu. Jest niebezpieczeństwem dla zdrowia dziecka. Wielowodzie w ciąży to zbytnia ilość roztworu owodniowegowynikająca z błędnych zmian rozwojowych zarodka bądź kłopotów zdrowotnych mamy. Jest to element zagrożenia rozmaitych powikłań zarówno w trakcie ciąży, jak również podczas porodu. Ciąże powikłane wielowodziem niejednokrotnie kończą się śmiercią okołoporodową dziecka. Wielowodzie stwierdza się, gdy ilość roztworu pod koniec ciąży, w III trymestrze, przewyższa 2000 ml.
Czym jest wielowodzie?
Wielowodziem określamy taki stan, kiedy w macicy jet za dużo wód płodowych na konkretnym etapie ciąży. Rozpoznaje się je, kiedy ich objętość jest większa aniżeli 2 litry w trzecim trymestrze ciąży. Poziom roztworu owodniowego specjalista może zweryfikować w badaniu USG. W wypadku wielowodzia zapisuje się wyraźnie zbyt duży brzuch w stosunku do konkretnego tygodnia ciąży.
Jakie są przyczyny?
Aż u połowy ciężarnych kobiet przyczyna wielowodzia jest trudna do określenia. W innej grupie czynnikiem może być cukrzyca bądź pozostałe dolegliwości mamy. Wielowodzie dosyć niejednokrotnie zdarza się także w ciążach bliźniaczych. Czasem wód płodowych jest za dużo, gdyż występują choroby rozwojowe zarodka. Jedną spośród takich chorób jest zarośnięcie przełyku – wówczas dziecko nie ma możliwości połykać wód płodowych oraz występuje ich nadmiar. Jednakże chorób rozwojowych, jakie doprowadzają do owej choroby jest wiele. Więc wielowodzie zawsze zmusza lekarza prowadzącego ciążę i jego pacjentkę do ogromnej uwagi oraz ostrożności.
Istotne jest również skrupulatne zbadanie dziecka pod kątem chorób rozwojowych po porodzie. Więc istotne, żeby poród odbył się w takim szpitalu, jaki dysponuje najdoskonalszym aparatem do badania oraz leczenia noworodków. Wielowodzie, chociażby małe, jest przeciwwskazaniem do porodu domowego.
Symptomy wielowodzia
Symptomy wielowodzia to przede wszystkim przesadny rozmiar macicy. Kobieta w ciąży może zobaczyć za duży brzuch w stosunku do wieku ciąży, uskarżać się także na nieprzyjemne napięcie brzucha (jest ona zbyt twardy), zbytnią aktywność zarodka i trudności w oddychaniu. Podczas zwykłego badania kiedy występuje wielowodzie ginekolog może mieć kłopoty z wysłuchaniem tętna zarodka.
Diagnostyka wielowodzia
Głównym badaniem, jakie pozwoli na wychwycenie wad połączonych z objętością roztworu owodniowego jest ultrasonografia. Badanie USG należy zrobić wg precyzyjnie danych reguł. Żeby dobrze określić objętość wód płodowych należy macicę podzielić na cztery kwadranty oraz w obszarze każdego odnaleźć miejsca pozbawione sznura pępowinowego i części drobnych zarodka. Są to tzw. kieszonki płynowe, natomiast ostateczna wartość jest sumą ich wszystkich czterech. Profesjonalny specjalista położnik nie zawsze korzysta z podanego powyżej algorytmu, i niejednokrotnie po pierwszym przyłożeniu głowicy jest w stanie ustalić czy objętość roztworu owodniowego jest odpowiednia. Szczegółowa, rzetelna oceną pod postacią ustalenia wartości AFI jest przydatna przy kontrolowaniu omawianej patologii.
Leczenie wielowodzia
Postępowanie w wypadku wielowodzia zależne jest od jego przyczyny. Niestety niejednokrotnie ciężko ustalić podstawę wielowodzia. Jednakże u pań z cukrzycą w pierwszej kolejności dąży się do ustabilizowania glikemii. Gdy podstawą może być konflikt serologiczny, postępowanie skupia się na leczeniu owej choroby. Kiedy pomimo diagnostyki nie uda się znaleźć przyczyny powodującej wielowodzie, należy zdecydować o ukończeniu ciąży pod warunkiem, iż płód jest już zdolny do życia. Niedojrzała ciąża potrzebuje ciągłego odbarczania nadmiaru roztworu owodniowego, aż do momentu uzyskania poprzez płód dojrzałości oraz zdolności przeżycia poza organizmem mamy.
Powikłania wielowodzia
Wielowodzie może spowodować mnóstwo rozmaitych powikłań ciąży, dotykających zarówno zarodka, jak również mamy. Mogą to być wczesne uszkodzenie błon płodowych (PROM) oraz wczesne odklejenie łożyska, jakie doprowadzają do wczesnego porodu. W okresie porodu może dojść tymczasem do wypadnięcia pępowiny, niedotlenienia wewnątrzmacicznego, atonii (niedowładu) macicy, co w rezultacie wywołuje osłabienie skurczy oraz przedłużenie okresu porodu (jest to wówczas tzw. poród powolny). Płód, wskutek nadmiaru roztworu owodniowego, może źle ułożyć się do porodu, co ponadto go komplikuje oraz może wymagać cesarskiego cięcia. W wypadku wielowodzia pod koniec ciąży, można zdecydować się na przyspieszenie porodu bądź cesarskie cięcie. Wykorzystywane są również amniopunkcje obarczające, gdy nie można jeszcze decydować się na zakończenie ciąży.
