Chlamydia w ciąży występuje, w zależności od położenia geograficznego, u około 2,7 do 30% kobiet, przy czym najmniejszy wskaźnik zachorowalności u ciężarnych na chlamydiozę zarejestrowano w Skandynawii, gdzie przeprowadza się regularne kontrole i badania przesiewowe w kierunku ewentualnego wykrycia tej bakterii. Informacja o zakażeniu bakterią chlamydia trachomatis wzbudza u przyszłych matek niepokój z uwagi na to, że jej obecność może się przyczynić do wielu komplikacji.
Chlamydia trachomatis – w jaki sposób dochodzi do zakażenia i jak się przed nim ustrzec?
Zakażeniu bakterią chlamydia trachomatis ulega każdego roku około 100 milionów osób, zarówno mężczyzn jak i kobiet. Do zakażenie dochodzi najczęściej w trakcie kontaktu płciowego, bądź podczas porodu, na skutek infekcji kanału szyjki macicy. Dodatkowo na ryzyko zakażenia chlamydią ma wpływ młody wiek, oraz tryb życia – posiadanie wielu partnerów seksualnych zwiększa ryzyko nabycia bakterii, stąd zaleca się stosowanie antykoncepcji barierowej, czyli prezerwatyw. Zasady spełniane w przypadku kontroli i zapobieganiu zakażeń chlamydią przedstawiają się następująco:
- promowanie zachowań, ograniczających rozprzestrzenianie się bakterii, poprzez edukację i poradnictwo
- przeprowadzanie skutecznej diagnostyki i włączanie odpowiedniego leczenia
- identyfikacja partnerów seksualnych osób chorujących na chlamydiozę i poddanie ich leczeniu
- identyfikacja osób zakażonych, które nie poddają się samodzielnie diagnostyce, lub leczeniu
Aktywnym seksualnie kobietom oraz mężczyznom poniżej 25 roku życia zaleca się coroczne wykonywanie badań na obecność chlamydii. Natomiast u młodych osób, u których stwierdzono obecność bakterii, zaleca się wykonywanie badań co 3-6 miesięcy. Młode kobiety, u których nie występuje chlamydia w ciąży, powinny profilaktycznie wykonywać badania w kierunku wykrycia bakterii, w pierwszym i trzecim trymestrze. Rekomenduje się także, aby kobiety ciężarne powyżej 25 roku życia, poddawały się badaniom w pierwszym trymestrze ciąży, i jeżeli są w grupie ryzyka, także w trakcie trzeciego trymestru.
Chlamydioza charakterystyczne objawy i leczenie
Zakażenie chlamydią należy do jednych z najczęściej występujących chorób przenoszonych drogą płciową. W przypadku kobiet, aż u 70-95% przypadków chlamydiozy nie daje objawów, podobnie jak w przypadku około 50% mężczyzn. Do objawów choroby u kobiet należą upławy, tkliwość i obrzęk szyjki macicy, zapalenie cewki moczowej, krwawienia międzyokresowe lub plamienia po stosunku płciowym, zapalenie jajowodów, bóle brzucha i podbrzusza, oraz dysuria, czyli bolesne oddawanie moczu. U mężczyzn choroba może się z kolei objawiać poprzez wycieki z cewki moczowej, zapalenie najądrzy, ból jąder, oraz dysurię.
Chamydia w ciąży jako czynnik zagrażający matce i dziecku
Bakteria chlamydia w ciąży może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu, noworodka, a także dla samej ciężarnej. Nosicielstwo chlamydii skutkuje ryzykiem wystąpienia bólu w miednicy mniejszej, niepłodności oraz ciąż mnogich. W wyniku zakażenia bakterią, w trakcie ciąży mogą wystąpić następujące komplikacje:
- poronienia i przedwczesne porody
- obumarła ciąża
- przedterminowe pękniecie błon płodowych
- niska waga urodzeniowa noworodka
- zakażenie okołoporodowe dziecka
Noworodek może zostać zarażony podczas wykonywania cięcia cesarskiego, jak i w trakcie porodu. Bakteria może wywołać szereg patologicznych zmian w jego ciele, objawiających się m.in. zapaleniem:
- płuc
- gardła
- wsierdzia oraz mięśnia sercowego
- pochwy
- ucha środkowego lub spojówek
- żołądka oraz jelit
Obecność chlamydii u noworodków przejawia się najczęściej w postaci zapalenia spojówek. Brak leczenie może przyczynić się do ich bliznowacenia, co z kolei może skutkować pogorszeniem się wzroku u dziecka.
Leczenie chlamydiozy
Z uwagi na długi cykl rozwojowy chlamydii, leczenie chlamydiozy powinno przebiegać z dobraniem odpowiedniej antybiotykoterapii. W przypadku braku powikłań chory powinien zostać poddany 7 dniowej kuracji. Jeśli natomiast powikłania występują, to wydłuża się okres trwania leczenia do ok. 14 dni. Bardzo istotne jest natomiast to, aby leczeniu poddany został pacjent wraz z partnerem seksualnym. Co więcej, bakteria chlamydia w ciąży może być leczona za pomocą amoksycykliny. Badania wskazują na skuteczność stosowania tego antybiotyku w leczeniu chlamydiozy u ciężarnych.
Niepokój budzą przypadki, kiedy chorobę leczono z niepowodzeniem za pomocą rekomendowanej azytromycyny (1g). Specjaliści argumentują to zjawisko reinfekcją, albo niestosowaniem się pacjenta do zaleceń lekarza. Alternatywnie leczy się pacjentów przy użyciu doksycykliny (nie powinna być stosowana u ciężarnych), erytromycyny, lewofloksacyny, lub ofloksacyny. U kobiet ciężarnych poddanych leczeniu, zaleca się wykonanie testu na obecność chlamydii trachomatis, do trzech tygodni po zakończeniu kuracji. Dodatkowo, ciężarna powinna zrezygnować z aktywności seksualnej, po odstawieniu antybiotyku, przez około tydzień, albo do czasu wyleczenia jej partnera seksualnego.
