Pępowina dwunaczyniowa, to niepoprawnie zbudowana pępowina, w jakiej zamiast dwóch tętnic oraz jednej żyły znajduje się jedna tętnica oraz jedna żyła. Wada ta może (lecz nie musi) być podstawą powikłań, na przykład hipotrofii wewnątrzmacicznej.
Pępowina zazwyczaj zawiera trzy naczynia – dwie arterie oraz jedną żyłę. Dwunaczyniowa pępowina z jedną tętnicą oraz jedną żyłą zdarza się dosyć sporadycznie. Mimo odmiennej formy zazwyczaj działa ona dobrze. W przeszło połowie wypadków zaobserwowanie dwunaczyniowej pępowiny nie znaczy nic złego. Może jednakże towarzyszyć pewnym chorobom, szczególnie serca oraz, nieczęsto, układu moczowego dziecka. Więc na wszelki wypadek dobrze jest wykonać badanie USG, jakie dobrze oceni budowę dziecka, i echo serca dziecka. Oba badania warto zrobić u profesjonalnego lekarza.
Czym jest pępowina?
Pępowina to rozciągliwy przewód łączący łożysko, więc chrząstkę przylegającą do ściany macicy, z zarodkiem. Pępowina wynosi blisko 60 cm długości. Gdy jest za mała, utrudnia normalne poruszanie się zarodka w jamie macicy. Za duża tymczasem wiąże się z zagrożeniem skręcenia, powstawania węzłów. Sznur pępowinowy zawiera przeważnie 3 naczynia krwionośne. Znaczy to, iż pępowina ma trójnaczyniową strukturę. Zawiera dwie arterie oraz jedną żyłę pępkową.
Naczynia pępowiny skręcają się na kształt lewoskrętnej spirali, natomiast obejmuje je tkanka definiowana galaretą Whartona. Ma ona zadanie zabezpieczać naczynia przed zatrzymaniem obiegu krwi w razie ścisku na pępowinę. Funkcją pępowiny jest podawanie dziecku substancji wzmacniających od mamy oraz przekazywanie artykułów metabolicznych od dziecka do mamy. Zdarzają się sytuacje, w jakich dziecko okryje się pępowiną, co jest sytuacją dla niego niezwykle groźną. Ułożenie, przepływy oraz wszystkie wady w strukturze pępowiny oceniane są podczas badania ultrasonograficznego (USG).
Czym jest pępowina dwunaczyniowa?
Pępowina jest przewodem spajającym łożysko z zarodkiem odpowiedzialnym za przewóz tlenu oraz substancji wzmacniających do zarodka. Jej długość to blisko 60 cm. Struktura pępowiny jest dobra, gdy w jej obszarze obecne są trzy naczynia: dwie arterie pępkowe i jedna żyła pępkowa. Jest to pępowina trójnaczyniowa. Żyła pępkowa zapewnia płodowi krew matczyną bogatą w tlen. Tymczasem arterie pępkowe odpowiedzialne są za eliminowanie z krążenia płodu krwi ubogiej w tlen oraz zawierającej uboczne artykuły metaboliczne.
Naczynia owe są objęte tak nazywaną galaretą Whartona, jaka pozwoli na zachowanie ich przepuszczalności podczas ścisku poprzez zarodek. Odchyleniami od normy w strukturze pępowiny może być za mała bądź za duża pępowina lub pępowina o przekształconej naczyniowości – pępowina dwunaczyniowa. Pępowina dwunaczyniowa zawiera dwa naczynia: jedną żyłę pępkową oraz jedną tętnicę pępkową. Owego rodzaju wada pępowiny występuje z częstotliwością od 1:000 do 1:500 ciąż oraz jest popularniejsza w ciąży bliźniaczej.
Diagnostyka
Do wykrycia pępowiny dwunaczyniowej służy badanie USG-Doppler, więc badanie ultrasonograficzne umożliwiające na wykonanie analizy układu krążenia oraz przepływu krwi poprzez naczynia krwionośne. Ocena naczyniowości pępowiny jest niezbędnym badaniem pomiędzy 18. i 22. tygodniem ciąży. Jednakże czasem położenie płodu może uniemożliwiać zobrazowanie pępowiny, czego efektem będzie analiza pępowiny w kolejnym badaniu ultrasonograficznym. Po wykryciu pępowiny dwunaczyniowej postępowanie polega należy kontrolnie zgłaszać się na USG raz na miesiąc bądź na następne badanie USG w trzecim trymestrze. Badanie to ma na celu analizę dobrostanu płodu oraz analizę jego wzrastania. Gdy specjalista zobaczy niebezpieczne zmiany lub podejrzewa choroby genetyczne płodu może zlecić kolejne badania, takie jak echokardiografię serca płodu bądź chociażby badania genetyczne.
Pępowina dwunaczyniowa – postępowanie
Przeważnie chorobę pępowiny dwunaczyniowej identyfikuje się w trakcie badania USG, jakie odbywa się w drugim trymestrze ciąży. Po jej odnalezieniu dokładnej należy się przyjrzeć płodowi oraz jego stanowi zdrowia, w celu ustalenia, czy nie występują u niego wady mogące być pokłosiem wady pępowinowej. Niejednokrotnie prócz badania USG, dziecku przeprowadza się także echo serca. Gdy u dziecka nie znajduje się żadnych odstępstw od normy, zazwyczaj nie ma żadnych wskazań dla ciężarnej. Dwunaczyniowości pępowiny się nie leczy. Kobieta jest tylko poddawana zwiększonej oraz systematycznej kontroli poprzez całą ciążę. Podczas porodu, jaki w takim wypadku może odbywać się siłami natury, potrzebuje jednakże zwiększonego nadzoru położniczego.
Gdy u dziecka wystąpiły choroby, sposób postępowania zależy od ich typu. Poniektóre choroby serca można operować jeszcze w łonie mamy, pozostałe tylko po urodzinach. Świadomość, iż uszkodzona pępowina sprawiła kłopoty ze zdrowiem dziecka pozwoli przyszłej matce w porę dowiedzieć się, jak wygląda postępowanie oraz leczenie dziecka po porodzie. Wada u dziecka zazwyczaj określa nie jedynie sposób porodu, lecz również miejsce urodzin – na poród należy dobrać szpital specjalizujący się w opiece neonatologicznej.
