Sączenie wód płodowych może oznaczać początek porodu. Płyn owodniowy to substancja, która niezbędna jest do właściwego rozwoju płodu. Istotną kwestią jest wczesne rozpoznanie wydostawania się wód płodowych, gdyż może to także świadczyć o zakażeniu wewnątrzmacicznym. Odejście wód może wyglądać różnie w przypadku każdej kobiety. Zauważyć należy, że często jest mylone z innymi typami wydzieliny z pochwy. W jaki sposób rozpoznać sączenie się wód płodowych?
Czym są wody płodowe?
Wody płodowe wypełniają jamę macicy, która niezbędne są do rozwoju płodu. Wytwarzane są przez błony płodowe, łożysko, pępowinę, skórę, nerki, płuca, a ponadto przewód pokarmowy płodu. Elementem składowym płynu owodniowego jest przede wszystkim woda (98%), a także białka, elektrolity, tłuszcze, witaminy, a także hormony.
Funkcje płynu owodniowego:
- mechaniczna ochrona rozwijającego się malucha,
- stanowi antybakteryjną barierę,
- zawiera czynniki wzrostu, a ponadto substancje odżywcze do rozwoju dziecka,
- potrzebny do właściwego rozwoju układu oddechowego pokarmowego oraz mięśniowo-szkieletowego płodu,
- jest przydatny podczas diagnostyki wad oraz schorzeń płodu, a także oceny stopnia jego dojrzałości.
Płyn owodniowy może bardzo dużo przekazać o stanie zdrowia rozwijającego się malucha oraz matki. Sączenie się wód płodowych może także informować o rozpoczynającej się właśnie akcji porodowej.
Za dużo oraz za mało wód płodowych
Występują takie sytuacje, kiedy dochodzi do wytwarzania zbyt dużej ilość wód płodowych. Ocenę objętości płynu przeprowadza ginekolog, wykorzystując badanie USG, oznaczając wskaźnik AFI. W zdecydowanie większości sytuacji wielowodzie nie jest powiązane z obecnością chorób u dziecka. Jednakże czasami fakt ten może informować o wadach wrodzonych płuc, układu pokarmowego, nerwowego, moczowego, bądź niewydolności krążenia.
Zbyt duża ilość wód płodowych obecna jest przy cukrzycy. U kobiety ciężarnej za dużo płynu owodniowego może doprowadzić do nadmiernego rozciągnięcia macicy, co może objawiać się przez duszności, znaczne powiększenie obwodu brzucha, przedwczesny poród, lub przedterminowe odejście wód płodowych.
Natomiast zmniejszona ilość wód płodowych jest sygnałem wskazującym na choroby matki bądź dziecka. Pojawia się w sytuacji nieprawidłowości dotyczących układu moczowego płodu, niewydolności łożyska, ciąż bliźniaczych z powikłaniem zespołu przetoczenia krwi między płodami (TTTS).
Małowodzie może doprowadzić do niedorozwoju płuc, niedotlenienia, a nawet obumarcia płodu.
Sączenie wód płodowych – jak rozpoznać płyn owodniowy?
Płyn owodniowy charakteryzuje się jasnym zabarwieniem, konsystencją zbliżony jest do wody. Jednakże może mieć barwę zielonkawą. Spowodowane jest to występowaniem smółki, a więc substancji, która wydalana jest przez płód za pośrednictwem przewodu pokarmowego. Pojawia się u około 10 procent przypadków. W zdecydowanie większości nie jest to objaw patologii.
Podkreślić należy jednak fakt, że niewłaściwy kolor wód płodowych może świadczyć o niedotlenieniu okołoporodowym. Co więcej, w przypadku zielonych wód płodowych częściej dochodzi do infekcji o charakterze wewnątrzmacicznym. Płyn owodniowy może mięć także zabarwienie różowe. Jest to wynikiem obecności małej ilości krwi, która pochodzi z drobnych naczyń krwionośnych rozszerzającej się szyjki macicy. Niebezpiecznym zjawiskiem jest natomiast występowanie czerwonych wód płodowych, gdyż stan ten może informować o odklejeniu się łożyska. Wówczas konieczna jest natychmiastowa hospitalizacja.
Sączenie wód płodowych – przedwczesne odejście płynu owodniowego
Podczas akcji porodowej, przy regularnych skurczach macicy i rozwieraniu szyjki macicy, w pewnej chwili dochodzi do odejścia wód płodowych. Zdarza się jednak, że błony płodowe ulegają pęknięciu przed rozpoczęciem porodu. U niektórych ciężarnych objawia się w formie nagłego wydostawania się dużej ilości płynu z pochwy. W pewnych sytuacjach obecne jest niewielkie sączenie wód płodowych.
Gwałtowny wyciek płynu owodniowego w dużej ilości może spowodować wypadniecie pępowiny bądź nóżki lub rączki malucha. Obfite odejście wód przyczynia się do zmiany ciśnienia w obszarze macicy i może to doprowadzić do przedwczesnego odklejenia łożyska.
Najczęstsze przyczyny przedwczesnego odejścia wód płodowych są następujące:
- aspekty genetyczne,
- infekcja narządu rodnego kobiety,
- niewydolność ciśnieniowo-szyjkowa,
- zbyt duża ilość wód płodowych,
- ciąża wielopłodowa.
Sączenie wód płodowych – w jaki sposób rozpoznać?
Odchodzący płyn owodniowy niejednokrotnie jest mylony ze śluzem albo moczem. W odróżnieniu od wymienionych elementów wody płodowe są bezzapachowe bądź mają słodkawy zapach, są przezroczyste i nie są tak gęste, jak śluz.
Co więcej, intensywność sączenia wód uzależniona jest od zmiany pozycji ciężarnej. Zależy od wysokości fragmentu przodującego płodu w stosunku do miednicy.
Ginekolog podczas badania ginekologicznego, USG, a także specjalnych testów paskowych, czy wydzielina z pochwy zawiera płyn owodniowy. Jest to istotna kwestia, gdyż pęknięty worek płodowy nie zapewnia dziecku ochrony przed bakteriami. Dlatego może to doprowadzić do infekcji wewnątrzmacicznej.
Szczególna opieka należy się ciężarnym, u których wyciek wód pojawi się przed 36 tygodniem ciąży. W takiej sytuacji niezbędna jest antybiotykoterapia, a także preparaty przyspieszające dojrzewanie płuc dziecka, ewentualnie hamujące skurcze, a ponadto stały monitoring parametrów stanu zapalnego.
