Jod w ciąży – jod nazywany jest pierwiastkiem życia. Podczas ciąży kobiety nie skupiają się na jego suplementacji, bardziej ukierunkowując się na przyjmowaniu żelaza, kwasu foliowego czy DHA. Jest to jednak błąd, ponieważ jod w ciąży jest niezwykle ważnym pierwiastkiem, który wpływa na zdrowie nie tylko matki, ale również rozwijającego się w jej łonie maluszka. Podczas ciąży zapotrzebowanie na jod wynosi 250 µg dziennie, a więc jest całkiem spore.
Suplementacja jodem
Przyjęło się przekonanie, że jod jest niezbędny jedynie w przypadku chorób tarczycy. Jest to jednak bardzo mylne pojęcie. Pierwiastek powinien być przyjmowany przez cały okres ciąży, a także przez kobiety starające się o dziecko. Jod dobroczynnie wpływa na funkcjonowanie tarczycy, której hormony mają znaczący wpływ na możliwość poczęcia oraz utrzymania ciąży. W 75% przyjmowany jod jest właśnie kierowany do tarczycy i regulowania jej funkcjonowania.
Jakiekolwiek niedobory jodu mogą zaburzać pracę tarczycy i powodować problemy z donoszeniem ciąży. Co więcej, poczęty maluszek pobiera jod od swojej mamy, która wymaga zwiększonej dawki tego pierwiastka. Już od 11 tygodnia ciąży płód sam produkuje hormon tarczycy – tyroksynę, a więc pierwiastek jest mu niezbędny do prawidłowego rozwoju. Jod w ciąży jest bardzo ważny dla przyszłej mamy i nie wystarczy w takiej ilości, w jakiej można znaleźć go w spożywanych na co dzień pokarmach.
Niedobór i nadmiar jodu
Niedobór jodu w ciąży jest bardzo groźny i nie można go bagatelizować. Każda osoba, u której pojawiają się niedobory pierwiastka może obserwować kłopoty z funkcjonowaniem tarczycy, charakterystyczne są tzw. wole. Jod reguluję pracę przemiany materii, układu nerwowego i wpływa na odporność. Kobiety ciężarne, które nie przyjmują odpowiedniej ilości tego pierwiastka mogą odczuwać ciągłe zmęczenie, senność i są bardziej podatne na stres.
Decydujący wpływ jod ma jednak na działanie tarczycy, której hormony są bardzo ważne dla utrzymania ciąży. Niedobór jodu może objawiać się kłopotami z zajściem w ciążę, stąd przy kłopotach z poczęciem, lekarze zalecają określenie poziomu hormonu tarczycy w krwi. Zbyt mała ilość jodu może również wpływać na kłopoty z donoszeniem ciąży – zwiększa ryzyko poronienia czy przedwczesnego porodu. Jod w ciąży ma bardzo duży wpływ na rozwój umysłowy dziecka. Jeśli kobieta nie dostarczała odpowiedniej ilości pierwiastka swojemu organizmowi, obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia upośledzenia umysłowego, dzieci mają trudności z uczeniem się czy skupieniem uwagi. Badania wskazały, że niedobory jodu u kobiet ciężarnych przyczyniają się do obniżenia ilorazu inteligencji ich dzieci.
Znacznie rzadszym zjawiskiem jest nadmiar jodu w ciąży. Kobieta ciężarna ma wzmożone zapotrzebowanie na ten pierwiastek, dlatego o przedawkowanie go jest naprawdę trudno. Przy nadmiernej ilości jodu w organizmie, można zaobserwować zaburzenia pracy tarczycy, takie jak wole, 'a także obrzęk twarzy. Ze strony układu pokarmowego może wystąpić biegunka i wymioty. Aby przedawkować jod, należy przyjmować zbyt dużą ilość suplementów, a także dostarczać organizmowi ten pierwiastek w codziennej diecie.
Naturalne źródła jodu
Oczywiście oprócz suplementacji, ważna jest zdrowa i zbilansowana dieta w ciąży, z której można pozyskać dobroczynny jod. W Polsce od 1997 roku jodowana jest sól, dzięki czemu udało się bardzo ograniczyć problemy z jodem u osób w różnym wieku. Nie jest to jednak ilość wystarczająca dla kobiet w ciąży, karmiących czy dzieci, szczególnie że powinni oni ograniczać spożycie soli. Jod można znaleźć w największej ilości w produktach takich jak algi czy ryby morskie.
W niewielkiej ilości jod można znaleźć także w mleku, jajkach, serze czy mięsie. Warto jednak pamiętać, że kapusta, groch lub szpinak mogą zaburzać wchłanianie jodu – nie można ich łączyć z suplementami czy produktami, które mają w swoim składzie jod. Doskonałym źródłem jodu jest po prostu morskie powietrze, dlatego kobiety w ciąży w miarę możliwości powinny wybrać się nad morze, chociaż na kilka dni. Jeśli nie jest to możliwe, warto skorzystać z seansów inhalacyjnych w tzw. grotach solnych. Są one coraz bardziej popularne w polskich miastach – jeden seans w grocie solnej odpowiada nawet 2-3 dniom spędzonym nad morzem, a do tego nie ma przeciwwskazań, by korzystały z nich także kobiety ciężarne.
Kiedy rozpocząć suplementację jodem w ciąży?
Warto, by kobieta w ciąży rozpoczęła jak najwcześniej suplementację jodem, a najlepiej jeśli przyjmowała ten pierwiastek jeszcze w czasie planowania ciąży. O ile nie ma ku temu przeciwwskazań, wystarczy dawka 150-200 µg dziennie, która zazwyczaj znajduje się w dobrej jakości preparatach witaminowych dla kobiet w ciąży. Ciężarne mające problemy z tarczycą mogą potrzebować jeszcze większej dawki, jednak ta jest zawsze ustalana przez lekarza. Najlepiej wybierać preparaty zawierające jod nieorganiczny, który jest najlepiej przyswajalny, a dodatkowo nie obciążą wątroby. Jest go również znacznie ciężej przedawkować niż jod organiczny.
