Rak piersi w ciąży to nowotwór, który rozpoznany jest w czasie ciąży, w pierwszym okresie od jej rozwiązania, bądź w trakcie laktacji. Podkreślić należy fakt, że jest to druga, zaraz po nowotworze obejmującym szyjkę macicy choroba rozpoznawana u kobiet ciężarnych. Częstość jego pojawiania się wynosi 1-3 na 10 000 ciąż. Co więcej, przypuszcza się, że określona tendencja będzie rosnąca, czego powodem jest opóźnione macierzyństwo oraz obecność przypadków powstawania u coraz młodszych pacjentek.
Rak piersi w ciąży – rozpoznanie
Diagnostyka raka piersi w czasie ciąży bądź laktacji związana może być z wieloma trudnościami. Wynika to z faktu, że w tym czasie dochodzi do różnych modyfikacji o charakterze fizjologicznym, które pojawiają się w gruczołach piersiowych. Co więcej, w tym czasie uwaga kobiety oraz lekarza zwrócona jest na rozwijający się w jej łonie płód. Symptomem, który może sugerować rozwój nowotworu w okresie laktacji może być tak zwany milk rejection syndrom, a więc niechęć do ssania chorej piersi przez noworodka.
Rak piersi w ciąży – badania
Specjalista musi pozyskać informacje dotyczące takich kwestii jak, pierwsza miesiączka, liczba porodów, ewentualnych poronień, wykorzystywania preparatów o charakterze hormonalnym, przebytach chorób piersi, a także problemów z piersiami występującymi w rodzinie pacjentki.
Każda kobieta powinna systematycznie wykonywać samobadanie piersi w czasie ciąży oraz laktacji. Ponadto, lekarz powinien przeprowadzić badanie piersi pod kątem nowotworu we wczesnym okresie ciąży. Wskazane jest także to, żeby ten sam specjalista zbadał piersi po porodzie, w przypadku kobiety, która nie karmi. Powinny być one także zbadane w każdym momencie połogu, w przypadku gdy obecne są jakieś niepokojące objawy.
Rak piersi w ciąży – diagnostyka
Każda modyfikacja, która powstaje w gruczole sutkowym, bądź w dole pachowym przewlekle się utrzymująca, bądź podejrzana klinicznie wymaga przeprowadzenia badań obrazowych. Co więcej, gdy badania nie potwierdzą niezłośliwego charakteru, zmiany przeprowadza się biopsję.
W przypadku kobiet ciężarnych stosuje się ultrasonograficzną ocenę gruczołów piersiowych. Jest to technika całkowicie nieszkodliwa dla dziecka. Pozwala on a na wskazanie charakteru zmian, a więc czy są to torbiele, czy guzy lite. Zauważyć należy jednak, że wyróżnia się ona mniejszą czułością oraz skutecznością niż mammografia.
Jeżeli chodzi o wykonanie mammografii u kobiety w ciąży, to zdania specjalistów są podzielone. Metoda charakteryzuje się dużą czułością oraz swoistością. Istnieje tutaj niebezpieczeństwo narażenia dziecka na działanie promieniowania rentgenowskiego. W związku z tym metoda ta budzi wątpliwości.
W diagnostyce można także wykorzystać badanie rezonansu magnetycznego. Dzięki temu można ocenić modyfikacje powstałe nie tylko w gruczole piersiowym. Pozwala także na potwierdzenie bądź wykluczenie obecności przerzutów nowotworu do mózgu, bądź kręgosłupa.
Niestety nie ma danych potwierdzających bezpieczeństwo kontrastu gadolinowego. Występują tutaj także trudności związane z ułożeniem ciężarnej na brzuchu. Wszystko to sprawia, że nie jest to badanie standardowo wykonywane. Powinna być włączona pełna diagnostyka raka piersi, tak samo niezwłocznie ,jak u kobiet, które nie są w ciąży. Nie zaleca się przerywania laktacji na czas badań diagnostycznych.
Rak piersi w ciąży – ocena stopnia zaawansowania
Określenie stopnia zaawansowania choroby w okresie ciąży polega na przeprowadzeniu radiogramu klatki piersiowej, rezonansu magnetycznego be kontrastu, USG brzucha (wątroby). Określone działania podejmowane są w celu wykluczenia przerzutów w kręgosłupie. Gdy kobieta jest w ciąży, nie powinno wykonywać się tomografii komputerowej, a także scyntygrafii kośćca. Jest to istotne ze względu na zbyt dużą dawkę promieniowania.
Rak piersi w ciąży – leczenie
W tym przypadku uwzględnia się zasady stosowane u kobiet nieciężarnych z uwzględnieniem bezpieczeństwa płodu. Przyszła matka powinna zostać poinformowana, że rozwiązanie ciąży nie ma wpływu na rokowania choroby. Co więcej, musi ona wiedzieć, że rezultatem leczenia może być przedwczesna menopauza, przede wszystkim u kobiet po 30 roku życia.
Leczenie polega na amputacji piersi według metody Maddena. W tym przypadku usuwa się gruczoł piersiowy łącznie z powięzią mięśnia piersiowego większego, a także węzłami chłonnymi pachowymi. Dzięki temu można zrezygnować z radioterapii, co nie jest wskazane u kobiet w ciąży. Operacja może być wykonana w każdym trymestrze ciąży. Można także przesunąć zabieg do 12 tygodnia, gdyż niebezpieczeństwo związane z poronieniem jest największe w pierwszym trymestrze. Podczas zabiegu należy właściwie monitorować płód. W ciąży nie wykonuje się zabiegów oszczędzających, gdyż wymagają one naświetlania gruczołu piersiowego. Napromieniowanie powinno być przesunięte do rozwiązania ciąży.
Występowanie wad wrodzonych u dziecka na skutek stosowania leków cytotoksycznych wynosi 3 procent. Niebezpieczeństwo działania teratogennego uzależnione jest od wieku ciążowego, a także rodzaju przyjmowanego preparatu. Ryzyko wad wrodzonych w następstwie chemioterapii w pierwszym trymestrze kształtuje się na poziomie 10-20 procent. natomiast w drugim oraz trzecim zmniejsza się o około 1,3 procent. Gdy pragnie się utrzymać ciążę, nie można przyjmować metatekstu w pierwszym trymestrze, gdyż przyczynia się on do poronień oraz powstania zespołu wad wrodzonych.
Rak piersi w ciąży – termin porodu
W przypadku kobiet ze zdiagnozowanym nowotworem piersi w czasie ciąży można sprowokować wcześniejszy poród lub wykorzystać cesarskie cięcie, gdy dziecko osiągnie ostateczny stopnień dojrzałości. Termin porodu powinien zostać wybrany w zależności od wymogów związanych z leczeniem. W przypadku, gdy po porodzie zastosuje się chemioterapię, lepszym działaniem jest poród siłami natury. Jest tutaj mniejsze niebezpieczeństwo powikłań. Ryzyko przerzutów w łożysku jest niewielkie.
Poród powinien być przeprowadzony około 3 tygodnie po podaniu ostatniej dawki chemioterapii (antracykliny). Trzeba także zobaczyć, czy nie ma niebezpieczeństwa krwawienia. W przypadku kontynuacji chemioterapii po rozwiązaniu kobieta nie może karmić dziecka piersią, gdyż preparaty dostają się do mleka.
