Ospa wietrzna w ciąży przynosi ze sobą ryzyko zarówno dla kobiety w ciąży jak również zarodka. Najgroźniejszym powikłaniem u kobiety w ciąży cierpiącej na ospę jest zapalenie płuc, przy czym śmiertelność dochodzi 2 procent. U dziecka może nastąpić wrodzony zespół ospy wietrznej.
Ospa wietrzna u kobiet w ciąży
Ospa wietrzna występuje niewątpliwie rzadziej u dorosłych aniżeli u dzieci (ok. 90% społeczności dzieci cierpiało na ospę wietrzną oraz jest wytrzymałe na zarażenie VZV), lecz jej przebieg jest zdecydowanie większy oraz zagraża powikłaniami, takimi jak zapalenie płuc lub zapalenie wątroby oraz mózgu. Zapalenie płuc jako powikłanie ospy wietrznej stanowi najpowszechniejsze powikłanie u dorosłych. Do pierwszych symptomów należą: temperatura, suchy kaszel oraz duszność wysiłkowa. Zapalenie płuc występuje co najmniej u 10% cierpiących pań w ciąży, natomiast jego ciężkość podnosi się wraz z czasem trwania ciąży. Śmiertelność połączoną z ospą wietrzną ocenia się na mniej aniżeli 1%, lecz i tak jest 5-krotnie większa u pań w ciąży aniżeli u nieciężarnych dorosłych.
Jakie jest zagrożenie zakażenia ciężarnej ospą wietrzną?
To wszystko zależy od owego, czy ciężarna już kiedyś cierpiała na ospę wietrzną, bądź nie. Więc przede wszystkim winna poszukać odpowiedzi na owo pytanie. Należałoby w tymże celu porozmawiać z rodzicami, znaleźć książeczkę zdrowia z dzieciństwa… Jeśli chorowała na ospę, to jest w pełni bezpieczna. Nie zagraża jej powtórne zachorowanie, ponieważ przechorowanie ospy wietrznej pozostawia trwałą wytrzymałość. Nie ma także obaw o zdrowie nienarodzonego dziecka, nic mu nie grozi.
Ospa w ciąży – leczenie
Każda ciężarna ze stwierdzoną ospą wietrzną winna otrzymać leczenie środkiem przeciwwirusowym – acyklowirem. Terapia winna trwać 7 dni. Ważny jest okres włączenia leczenia – winno się podać pierwszą dawkę max. 24 godziny od wystąpienia wysypki na skórze. Poleca się również właściwą pielęgnację skóry. Nie można pokrywać zmian skórnych tłustymi kremami oraz pudrami, gdyż służy to ich nadkażaniu. Odpowiednia pielęgnacja to miejscowe wykorzystywanie oktenidyny, opcjonalnie hydrologicznego płynu gencjany. W wypadku poważnego przebiegu dolegliwości oraz sytuacji, kiedy mamy do czynienia z ciążą zagrożoną, ciężarna winna być leczona w warunkach szpitalnych. Reasumując, ospa w okresie ciąży jest przypadłością niosącą za sobą ryzyka zarówno dla ciężarnej, jak również dla płodu. Żeby uniknąć zachorowania, każda kobieta planująca ciążę, jaka nie chorowała na ospę ani nie była szczepiona, winna zadbać o zaszczepienie, natomiast gdy nie jest pewna, czy chorowała, o wyjaśnienie własnego stanu serologicznego.
Powikłania po ospie
Do zarażenia ospą w ciąży dochodzi sporadycznie, ponieważ większość pań przeszła zarażenie w dzieciństwie bądź została zaszczepiona. Kontakt z ospą w ciąży może być groźny, szczególnie dla tychże pań, jakie nie zostały uodpornione. Przebieg ospy u kobiety ciężarnej jest cięższy, częściej także rozwijają się powikłania, poniektóre o niewątpliwie gorszym przebiegu. Najpowszechniejszym powikłaniem ospy u pań w ciąży, szczególnie w II bądź III trymestrze jest ospowe zapalenie płuc, okazujące się temperaturą, dusznością i kaszlem. Czasem dochodzi także do wtórnych zakażeń bakteryjnych, zarówno wykwitów skórnych (mogą wtedy zostać blizny), jak również płuc, i chociażby do sepsy. Ospa wietrzna, bądź jak poszczególni mówią „wiatrówka w ciąży”, może także spowodować do powstawania powikłań neurologicznych.
Ospa w ciąży – profilaktyka
Częściej aniżeli samo zachorowanie na ospę w ciąży kłopotem dla kobiety ciężarnej jest kontakt ze schorzeniem. Żeby go zlikwidować, należy ustalić status odpornościowy mamy w stosunku do VZV. Gdy kobieta chorowała wcześniej na ospę, ma prawdopodobnie właściwe przeciwciała we krwi oraz jest wytrzymała na ponowne zarażenie. Jeśli nie ma dowodów na przebycie ospy w dzieciństwie, należy sprawdzić surowicę krwi na obecność przeciwciał anty-VZV. W wypadku ich braku podaje się ZIg w ilości 1000 mg. To samo dotyczy przyszłych matek będących w pierwszej połowie ciąży. W tenże sposób zdecydowanie obniża się zagrożenie przeniknięcia wirusa poprzez łożysko. Immunoglobulinę należy podać natychmiast po kontakcie z osobą zakażoną ospą – najlepiej do czterech dni od pojawienia się ryzyka, choć dopuszczalne jest również podanie ZIg do dziesiątej doby. Należałoby w tymże okresie sprawdzać rozwój zarodka za pomocą badania USG.
Szczepienia na ospę wietrzną
Wszystkim paniom, jakie nie cierpiały w dzieciństwie na ospę wietrzną oraz planują ciążę, poleca się szczepienie. Gdy kobieta nie jest pewna, czy była szczepiona czy czy przechorowała ospę, może zrobić właściwe badania serologiczne, aby określić stan wytrzymałości organizmu. Ze względu na to, iż szczepionka zawiera żywe, atentowane wirusy, poleca się odsunięcie zajścia w ciążę o co najmniej miesiąc po szczepieniu. To polecenie wynika z owego, iż nie wykonano badań nad wpływem szczepionki na ciążę, chociaż przedstawiono konkretne wypadki ciąż, przy jakich tenże czas nie został polecony. Szczepionki były nieraz stosowane w ciąży, nie dowiodły żadnych powikłań u dziecka.
