Bakteryjne zapalenie pochwy w ciąży, zaburzenie mikroflory pochwy to schorzenia diagnozowane rzadziej, jednak niektóre przyszłe mamy cierpią na dyskomfort, jaki powodują. Przyczyna tkwi w zaburzeniu równowagi między dobroczynnymi bakteriami (bakteriami kwasu mlekowego) a szkodliwymi na korzyść tych ostatnich.
Bakteryjne zapalenie pochwy w ciąży – przyczyny
Bakterii kwasu mlekowego zwykle powinno być 95%, uwalniając kwas mlekowy i nadtlenek wodoru, tworzą kwaśne środowisko, które pełni funkcję ochronną. Jeśli z jakiegoś powodu (przyjmowanie antybiotyków, przewlekły stres i alergie, zmniejszona odporność, nadużywanie detergentów i produktów higienicznych z substancjami zapachowymi, użycie lnu syntetycznego) pałeczki kwasu mlekowego stają się coraz mniejsze, powstają korzystne warunki dla rozmnażania się patogennej mikroflory.
W wyniku tej nierównowagi kobiety w ciąży mogą odczuwać obfite upławy z nieprzyjemnym zapachem zgniłych ryb, dyskomfortem i swędzeniem, bólem podczas oddawania moczu i podczas intymności. Trudność polega jednak na tym, że w około 35–50% przypadków objawy te są nieobecne i tylko lekarz może je zdiagnozować na podstawie badania mikroskopowego.
Jakie zagrożenie może spowodować bakteryjne zapalenie pochwy w ciąży?
Bakteryjne zapalenie pochwy stwarza wiele problemów, zarówno higienicznych, jak i psychologicznych, u każdej kobiety. Ale u kobiet w ciąży bakteryjne zapalenie pochwy może wywołać poważne komplikacje:
- Przedwczesny poród – kiedy dziecko urodziło się przed 37 tygodniem ciąży
- Poronienie – utrata płodu w ciągu pierwszych 23 tygodni
- Pęknięcie pęcherza płodowego w którym rozwija się płód przed terminem
- Zakażenie błon tworzących pęcherz płodowy i płyn otaczający płód (zapalenie błon płodowych)
- Zakażenie i zapalenie tkanek macicy po porodzie (poporodowe zapalenie błony śluzowej macicy).
Przebieg bakteryjnego zapalenia pochwy w ciąży
Podczas ciąży, pod wpływem hormonów, powstają korzystne warunki dla żywotnej aktywności pałeczek kwasu mlekowego. Dlatego częstość bakteryjnego zapalenia pochwy u kobiet w ciąży jest niższa niż u innych kobiet. Bakteryjne zapalenie pochwy na tle ciąży występuje u 10 do 20% wszystkich kobiet w ciąży, połowa z nich nie ma objawów.
U kobiet w ciąży z bakteryjnym zapaleniem pochwy wysokie stężenie mikroorganizmów w pochwie może prowadzić do przenikania tych bakterii do górnych narządów płciowych (w macicy i przydatków). U tych kobiet zakażenie błon pęcherza płodowego i łożyska jest 2-krotnie częstszym stanem, ciężkim powikłaniem ciąży, które zagraża życiu matki i płodu. Ponadto zapalenie błon może prowadzić do ich pęknięcia i wylania wody na długo przed spodziewaną datą urodzenia.
Zakażenie matki może prowadzić do zakażenia dziecka. Dzieci z infekcją wewnątrzmaciczną rodzą się osłabione z niską masą ciała, wrodzonym zapaleniem płuc, a po urodzeniu mogą rozwinąć się zakaźne zmiany skórne, zapalenie rany pępowinowej. Długotrwałe niedotlenienie z powodu nieodpowiedniej funkcji zainfekowanego łożyska może prowadzić do problemów neurologicznych u dziecka.
Ponadto bakteryjne zapalenie pochwy w ciąży zwiększa częstość występowania powikłań poporodowych u matki, zwłaszcza, jeśli poród został rozwiązany przez cesarskie cięcie. W szczególności wzrasta częstość zapalenia wewnętrznej powierzchni macicy, ropnego zapalenia gruczołu mlekowego. Prawdopodobieństwo zapalenia błony śluzowej macicy w bakteryjnym zapaleniu pochwy jest 10 razy wyższe niż u zdrowych kobiet.
Jak leczyć bakteryjne zapalenie pochwy w ciąży?
Leczenie, które ma na celu wyeliminowanie objawów choroby, jak również normalizację mikroflory pochwy, może być przepisane tylko przez ginekologa. W pierwszej połowie ciąży z reguły przeprowadza się wyłącznie terapię lokalną, ponieważ systemowa jest przeciwwskazana. Od drugiej połowy ciąży kobiety mogą stosować leki ogólnoustrojowe.
Do leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy u kobiet w ciąży najczęściej stosowany jest Metronidazol. Liczne badania nie wykazały działania teratogennego (zdolność do wywoływania wad rozwojowych) tych leków na płód, ale z powodu możliwych negatywnych skutków nie są one stosowane w pierwszym trymestrze ciąży. Leczenie zwykle przepisuje się po 20 tygodniach ciąży.
Leczenie partnerów seksualnych nie jest wymagane, ponieważ nie wpływa to na powodzenie leczenia i częstość nawrotów choroby u kobiet w ciąży. Leki przeciwbakteryjne zabijają tylko Gardnerella, ale nie stwarzają warunków do przywrócenia normalnej zawartości bakterii kwasu mlekowego. Dlatego kandydoza pochwy często występuje po leczeniu.
Ponadto, nawet po leczeniu na dowolnym etapie ciąży, możliwe jest, że objawy bakteryjnego zapalenia pochwy zostaną wznowione, więc po trzech lub czterech tygodniach po leczeniu konieczne jest przeprowadzenie badania kontrolnego składu mikroflory pochwy. Jeśli analiza nie ujawni Gardnerella lub Candida, ginekolog przepisuje leki, które przywrócą prawidłową mikroflorę pochwy. Podczas leczenia konieczne jest częstsze spożywanie fermentowanych produktów mlecznych wzbogaconych żywymi kulturami bakterii, a także produktów zawierających gruboziarniste włókna pokarmowe.
