Mokry kaszel jest objawem różnych schorzeń dotyczących układu oddechowego. Stanowi mechanizm obronny, mający na celu usunięcie nadmiaru powstałej wydzieliny w drogach oddechowych. Zazwyczaj powstająca wydzielina jest lepka i gęsta, a przez to trudna do wyeliminowania. Dlatego, aby przyspieszyć proces jej usuwania, a przez to także czas wyzdrowienia, stosuje się różne leki wykrztuśne. Działają przez wiele mechanizmów. Wszystkie mają na celu rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, tak by było łatwiej ją odkrztuszać. W tym artykule opisane zostały najczęściej stosowane leki wykrztuśne. Są one wskazane w takich chorobach jak zapalenie zatok przynosowych, ucha środkowe, tchawicy, oskrzeli i płuc.
- Ambroksol
Ambroksol wpływa bezpośrednio na gruczoły zlokalizowane w oskrzelach. Pobudza komórki kubkowe i gruczoły surowicze do wydzielania płynu, przez co śluz staje się rozrzedzony. Zmniejsza to jego lepkość, co ułatwia usuwanie. Stymuluje także produkcję surfaktantu (substancji niezbędnej do zapewnienia powietrzności płuc) w pęcherzykach płucnych oraz poprawia transport śluzowo-rzęskowy. Cechuje się także działaniem przeciwzapalnym. Zmniejsza poinfekcyjną nadreaktywność oskrzeli. Stymuluje komórki układu odpornościowego do pokonania infekcji. Podnosi stężenie części antybiotyków w ślinie. Preparaty ambroksolu są dostępne w postaci kropel, syropu, tabletek, kapsułek oraz płynu do nebulizacji[1].
- Erdosteina
Metabolity Erdosteiny wykazują działanie mukolityczne. Zwiększają wytwarzanie śluzu i zmniejszają jego lepkość oraz pobudzają transport śluzowo-rzęskowy. Dodatkowo neutralizuję powstające wolne rodniki, przez co pobudza działanie układu odpornościowego. Zwiększa stężenie przeciwciał typu A (IgA) w drogach oddechowych oraz hamuje przyleganie bakterii do ścian oskrzeli, przez co łatwiej je usunąć.
- Acetylocysteina
Acetylocysteina wykazuje działanie wykrztuśne poprzez rozrywanie mostków dwusiarczkowych w białkach zawartych w śluzie. Prowadzi to do zmniejszenia lepkości wydzieliny, łatwiejszego jej transport i ewakuacji. Ułatwia usuwanie także elementów martwych drobnoustrojów, poprzez przyspieszanie rozkładu DNA. Wykazuje się również działaniem niszczącym wolne rodniki[2].
- Karbocysteina
Zmniejsza ilość glikopeptydów (czyli białek połączonych z cukrami) w śluzie, przez co wpływa na skład wydzieliny w drogach oddechowych. Pobudza także syntezę sialomucyn, które mają zdolność wiązania wody. Zmienia to właściwości wydzieliny. Karbocysteina powoduje, że wydzielina jest mniej lepka i bardziej płynna, przez co jest łatwiej usuwana z dróg oddechowych podczas kaszlu. Stosuje się ja doustnie. Cechuję się szybkim wchłanianiem z przewodu pokarmowego. Łatwo przenika do ucha środkowego[3].
Rekomendacje:
Doniec Z., Ambroksol – lek o wielokierunkowym działaniu z możliwościami stosowania w astmie oskrzelowej. 2021 1(7).
Jędrzejek M., Pokorna-Kałwak D., Mastalerz-Migas A., Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych, Lekarz POZ. 2020, 6(1).
Smyth A. R, Bell S. C, Bojcin S., Standardy opieki Europejskiego Towarzystwa Mukowiscydozy: wytyczne i najlepsze praktyki, Pediatria Polska, 2016, 91(1).
[1] Doniec Z., Ambroksol – lek o wielokierunkowym działaniu z możliwościami stosowania w astmie oskrzelowej. 2021 1(7), s. 34-41.
[2] M. Jędrzejek, D., Pokorna-Kałwak. A., Mastalerz-Migas, Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych, Lekarz POZ. 2020;6(1), s. 14-19.
[3] Smyth A. R, Bell S. C, Bojcin S., Standardy opieki Europejskiego Towarzystwa Mukowiscydozy: wytyczne i najlepsze praktyki, Pediatria Polska, 2016, 91(1), s. 51-59.
Mokry kaszel jest objawem różnych schorzeń dotyczących układu oddechowego. Stanowi mechanizm obronny, mający na celu usunięcie nadmiaru powstałej wydzieliny w drogach oddechowych. Zazwyczaj powstająca wydzielina jest lepka i gęsta, a przez to trudna do wyeliminowania. Dlatego, aby przyspieszyć proces jej usuwania, a przez to także czas wyzdrowienia, stosuje się różne leki wykrztuśne. Działają przez wiele mechanizmów. Wszystkie mają na celu rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, tak by było łatwiej ją odkrztuszać. W tym artykule opisane zostały najczęściej stosowane leki wykrztuśne. Są one wskazane w takich chorobach jak zapalenie zatok przynosowych, ucha środkowe, tchawicy, oskrzeli i płuc.
- Ambroksol
Ambroksol wpływa bezpośrednio na gruczoły zlokalizowane w oskrzelach. Pobudza komórki kubkowe i gruczoły surowicze do wydzielania płynu, przez co śluz staje się rozrzedzony. Zmniejsza to jego lepkość, co ułatwia usuwanie. Stymuluje także produkcję surfaktantu (substancji niezbędnej do zapewnienia powietrzności płuc) w pęcherzykach płucnych oraz poprawia transport śluzowo-rzęskowy. Cechuje się także działaniem przeciwzapalnym. Zmniejsza poinfekcyjną nadreaktywność oskrzeli. Stymuluje komórki układu odpornościowego do pokonania infekcji. Podnosi stężenie części antybiotyków w ślinie. Preparaty ambroksolu są dostępne w postaci kropel, syropu, tabletek, kapsułek oraz płynu do nebulizacji[1].
- Erdosteina
Metabolity Erdosteiny wykazują działanie mukolityczne. Zwiększają wytwarzanie śluzu i zmniejszają jego lepkość oraz pobudzają transport śluzowo-rzęskowy. Dodatkowo neutralizuję powstające wolne rodniki, przez co pobudza działanie układu odpornościowego. Zwiększa stężenie przeciwciał typu A (IgA) w drogach oddechowych oraz hamuje przyleganie bakterii do ścian oskrzeli, przez co łatwiej je usunąć.
- Acetylocysteina
Acetylocysteina wykazuje działanie wykrztuśne poprzez rozrywanie mostków dwusiarczkowych w białkach zawartych w śluzie. Prowadzi to do zmniejszenia lepkości wydzieliny, łatwiejszego jej transport i ewakuacji. Ułatwia usuwanie także elementów martwych drobnoustrojów, poprzez przyspieszanie rozkładu DNA. Wykazuje się również działaniem niszczącym wolne rodniki[2].
- Karbocysteina
Zmniejsza ilość glikopeptydów (czyli białek połączonych z cukrami) w śluzie, przez co wpływa na skład wydzieliny w drogach oddechowych. Pobudza także syntezę sialomucyn, które mają zdolność wiązania wody. Zmienia to właściwości wydzieliny. Karbocysteina powoduje, że wydzielina jest mniej lepka i bardziej płynna, przez co jest łatwiej usuwana z dróg oddechowych podczas kaszlu. Stosuje się ja doustnie. Cechuję się szybkim wchłanianiem z przewodu pokarmowego. Łatwo przenika do ucha środkowego[3].
Rekomendacje:
Doniec Z., Ambroksol – lek o wielokierunkowym działaniu z możliwościami stosowania w astmie oskrzelowej. 2021 1(7).
Jędrzejek M., Pokorna-Kałwak D., Mastalerz-Migas A., Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych, Lekarz POZ. 2020, 6(1).
Smyth A. R, Bell S. C, Bojcin S., Standardy opieki Europejskiego Towarzystwa Mukowiscydozy: wytyczne i najlepsze praktyki, Pediatria Polska, 2016, 91(1).
[1] Doniec Z., Ambroksol – lek o wielokierunkowym działaniu z możliwościami stosowania w astmie oskrzelowej. 2021 1(7), s. 34-41.
[2] M. Jędrzejek, D., Pokorna-Kałwak. A., Mastalerz-Migas, Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych, Lekarz POZ. 2020;6(1), s. 14-19.
[3] Smyth A. R, Bell S. C, Bojcin S., Standardy opieki Europejskiego Towarzystwa Mukowiscydozy: wytyczne i najlepsze praktyki, Pediatria Polska, 2016, 91(1), s. 51-59.
