Słowo „post” zwykle nie budzi pozytywnych skojarzeń – w końcu przeraża nas każda deprywacja, zwłaszcza podstawowych potrzeb fizjologicznych. Jeśli jednak dobrze pomyślimy, post jest częścią naszego codziennego życia, i to od zarania dziejów. W tym artykule dowiesz się, czym jest post przerywany, czy jest przydatny i kiedy, jakie są jego korzyści i co się dzieje z naszym ciałem, gdy celowo pozbawiamy go jedzenia.
Każdy z nas codziennie stosuje post przerywany. Ma to miejsce między posiłkami, podczas snu lub gdy trzymamy się utartych zasad „niejedzenia po 18” – wówczas dochodzimy nawet do 12-14 godzin postu, stosując intermittent fasting zupełnie nieświadomie! To zatem oczywistość, że post przerywany nie jest dziwną, modną, ani nową praktyką – jest częścią naszej codziennej rutyny. Jednak czy post przerywany jest zdrowy? Jak go zacząć i co jeść w poście przerywanym? Tego dowiesz się z niniejszego artykułu.
Co to jest post przerywany?
Okresowy post, z angielskiego intermittent fasting (IF), to niskokaloryczna dieta, w której okresy stosowania zbilansowanej diety są przeplatane okresami postu. Słowo „przerywany” wskazuje na to, że powstrzymywanie się od jedzenia należy praktykować w nieregularnych odstępach czasu.
Podczas postu całkowicie ograniczamy spożywane kalorie, nie dostarczając organizmowi glukozy i białek – stan ten zmusza go do aktywacji różnych szlaków metabolicznych. Bez glukozy organizm wykorzystuje alternatywne zasoby energii, takie jak ciała ketonowe syntetyzowane z nadmiaru tłuszczu. Bez „świeżych dostaw” białka organizm lepiej alokuje dostępne zasoby białka, chroniąc zdrowe komórki i pozwalając jednocześnie umrzeć tym starym. Mamy wówczas do czynienia z „samozjadaniem się” komórek, zwanym autofagią, która jest niezwykle pożądanym mechanizmem obronnym naszego organizmu. W wielkim skrócie: kiedy komórki – zamiast przyjmować nowe składniki odżywcze, obumierają – toksyczny materiał zostaje usunięty, a my możemy cieszyć się lepszym, dłuższym życiem.
Post przerywany a jadłospis
W kwestii jadłospisu nie ma tu nic skomplikowanego – spożywamy wszystko, ale z umiarem. Nawet jeśli zwykle nie przywiązujemy wagi do kwestii bilansowania posiłków, a po prostu staramy się jeść zdrowo (unikając przetworzonej żywności, węglowodanów prostych i rafinowanych czy tłuszczów trans), post przerywany zda egzamin. Jednak to, czy post przerywany da efekty po tygodniu, dwóch czy czterech, będzie zależało od stopnia poprawności naszych przyzwyczajeń żywieniowych, dlatego warto stosować zbilansowaną dietę (np. LOGI, śródziemnomorska, paleo, DASH itp.)
Jak zacząć post przerywany? Nie wystarczy skwitować: „nie jeść” – trzeba wiedzieć, jak to robić. 3 najpopularniejsze metody intermittent fasting to:
- dieta 5:2, czyli stosowanie normalnej diety przez 5 dni w tygodniu, a przez pozostałe 2 spożywanie 500-600 kcal na dobę;
- dieta 8/16, która polega na jedzeniu przez 8 godzin w ciągu doby i poszczeniu przez kolejne 16 godzin;
- post 24-godzinny, czyli jednodniowa głodówka.
Sporej dawki wiedzy o poście przerywanym dostarcza Mito-med, portal gdzie wyjaśnione są poszczególne zasady z punktu widzenia medycyny mitochondrialnej.
Czy post przerywany jest zdrowy?
W świetle licznych korzyści, jakie przynosi przerywany post, możemy błędnie sądzić, że to podejście dietetyczne sprawdzi się u wszystkich osób. Intermittent fasting nie powinien być jednak stosowany u dzieci, młodzieży, kobiet w ciąży i karmiących piersią, osób starszych, osób z niedowagą, cierpiących na zaburzenia odżywiania czy niektóre choroby, ani też w okresach intensywnych treningów sportowych. Ilekroć stosuje się redukcję spożywania energii, należy skonsultować to z lekarzem lub dietetykiem, którzy potrafią ocenić ryzyko, korzyści zdrowotne i towarzyszą pacjentowi w jego ścieżce żywieniowej.
