Alergiczne zapalenie zatok – jest skutkiem reakcji alergicznej, która wywołana jest najczęściej przez przyjmowanie alergenów wziewnych, takich jak pyłki roślin, roztocze kurzu domowego lub sierść zwierząt. U osób które są uczulone, w wskutek kontaktu z alergenem dochodzi do wiązania się jego białka z przeciwciałami klasy IgE czego skutkiem jest uwalnianie się dużych ilości histaminy. Ta z kolei, wywołuje obrzęk i podrażnienie błon śluzowych nosa a także nabłonka dróg oddechowych, co prowadzi do rozwinięcia się m.in. kataru, alergicznego zapalenia zatok, a w niektórych przypadkach nawet astmy.
Alergia a zapalenie zatok – przyczyny
Ryzyko wystąpienia alergicznego zapalenia zatok powstaje w przypadku, gdy dochodzi do długotrwałej ekspozycji na alergeny (np. kurz, sierść zwierząt, pyłki).
W okresie pylenia alergicy są szczególnie narażeni na kontakt z niepożądanymi substancjami, nawet w trakcie zwykłego spaceru po lesie i łące a czasem nawet w miejskim parku – nawet, jeśli w tym czasie przyjmują lekarstwa.
Kolejną z przyczyn wystąpienia alergicznego zapalenia zatok może okazać się nietolerancja na aspirynę a także inne leki przeciwzapalne. Najczęstszym błędem, popełnianym w tego rodzaju przypadkach, jest podawanie kolejnych dawek leków, które mogą być skuteczne w zwalczaniu tylko i wyłącznie zwykłego zapalenia zatok. Jeśli dochodzi do sytuacji, gdy po zażyciu aspiryny obserwujemy nagłe pogorszenie się stanu zdrowia, należy natychmiast zaprzestać kolejnych porcji leku i niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Na alergiczne zapalenie zatok najbardziej narażone są jednak osoby, u których występują już innego rodzaju alergie, i właśnie dlatego bardzo istotne jest monitorowanie kontaktu
z alergenami.
Chorobę wywołują również niektóre salicylany które naturalnie występują w jedzeniu, należy więc zwrócić uwagę czy aby alergiczne zapalenie zatok nie pojawia się po spożyciu określonego rodzaju pokarmów. Do pokarmów, które zawierają salicylany należą m.in.: niektóre świeże owoce takie jak: truskawki, jagody czarne, maliny, śliwki, jabłka, wiśnie, banany, cytryny, winogrona, mandarynki, pomarańcze, grejpfruty, morele, melony, ananasy, brzoskwinie, orzechy, migdały, jak również napoje gazowane, np. tonik.
Objawy alergicznego zapalenia zatok
Do objawów towarzyszących zapaleniu zatok należą przede wszystkim: obrzęk śluzówki nosa, która pokrywa się wtedy przezroczystą wydzieliną śluzową o różowo-sinym kolorze, upośledzenie jego drożności nosa, wzmożona wydzielina z nosa, ból u jego nasady, oczodołów, czoła, uczucie rozpierania, zaburzenia węchu. Inne objawy to: ból głowy, nieprzyjemny zapach z nosa, uczucie zmęczenia, ból zębów, czasem kaszel i niepokój. Dolegliwości nasilają się przy schylaniu, podnoszeniu, podczas kaszlu oraz zmianie temperatury otoczenia. W odróżnieniu od wirusowego zapalenia zatok, zapalenie alergiczne trwa zazwyczaj powyżej 12 tygodni, objawia się złym samopoczuciem oraz zmianami ropnymi. Natomiast nie objawia się gorączką. Charakterystyczna jest również nawracająca obecność bezbarwnego kataru, w czasie której następuje stale spływająca do gardła wydzielina, najczęściej połykana lub odkrztuszana przez pacjenta.
Skutki alergicznego zapalenia zatok
W bardzo wielu przypadkach, alergiczne zapalenie zatok, a w szczególności błona śluzowa, która reaguje stanem zapalnym na czynnik uczulający, staje się główna przyczyną wielu innych zakażeń bakteryjnych i wirusowych.
Należy więc pamiętać, że tlący się w zatokach proces zapalenia alergicznego niesie za sobą także inne zagrożenie. Okazuje się bowiem, że sama alergia nie tylko wywołuje objawy zapalenia, ale dodatkowo toruje drogę zakażeniom. Dzieje się tak dlatego, że błona śluzowa nosa i zatok przynosowych reaguje na czynnik uczulający miejscowym stanem zapalnym. Prowadzi to do jej przekrwienia i obrzęku. Staje się wówczas bardzo podatna na zakażenia wirusowe i bakteryjne. Dodatkowo, na wskutek obrzęknięcia błony śluzowej dochodzi do nadprodukcji dużej ilości wydzieliny, która bardzo łatwo zatyka ujścia zatok przynosowych w jamie nosowej. W efekcie, prowadzi to do zaburzenia wentylacji zatok, co z kolei sprzyja rozwojowi zakażenia zatok przynosowych. Kumulacja wszystkich tych czynników doprowadza do nieodwracalnych zmian takich jak: uszkodzenie powierzchni błony śluzowej i rzęsek oraz rozwoju przewlekłego zapalenia. W zatoce powstają warunki sprzyjające dalszemu rozwojowi bakterii. W rezultacie powstaje błędne koło, które nasila objawy zapalenia zatok przynosowych m.in. ból.
Alergia a zapalenie zatok – leczenie
W procesie leczenia alergicznego zapalenia zatok stosuje się leki działające wielokierunkowo. Należy powstrzymać proces uczuleniowy, poprzez zastosowanie leków przeciwalergicznych. Następnie, istotne jest przywrócenie drożności nosa i ujść zatok. Dlatego ważne jest stosowanie leków które obkurczają naczynia krwionośne błony śluzowej nosa, zmniejszających jej przekrwienie i obrzęk. Powoduje to przywrócenie prawidłowej wentylacja zatok, która jest niezbędna w leczeniu zapalenia zatok. Ponieważ u podstaw choroby leży proces zapalny, którego objawem jest ból, należy stosować leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Właściwym zestawieniem jest połączenie ibuprofenu, który działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie z pseudoefedryną, która zmniejsza obrzęk błony śluzowej nosa, udrażnia nos i ujścia zatok, likwidując tym samym przyczynę bólu – zatkane zatoki.
