Alergia, która jest dolegliwością polegająca na niewłaściwej, nadmiernej reakcji naszego organizmu lub niektórych jego narządów na część z czynników zewnętrzne, znajdujące się w powietrzu, w pokarmach lub takimi z którymi nasze ciało ma bezpośredni kontakt. Czynniki te nazywamy alergenami.
Pomimo, że alergia w bardzo wielu przypadkach towarzyszy nam przez długie lata naszego życia, właściwe jej leczenie pozwala na złagodzenie objawów i zupełnie normalne życie. Natomiast, zaprzestanie terapii może prowadzić do różnego rodzaju powikłań lub znacznego pogłębiania się alergii, nawet do rozwoju jej do postaci astmy.
Należy mieć pełną świadomość, iż chory w żadnym wypadku, nie powinien stosować leków przeciwalergiczne bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Pomimo, iż wiele preparatów o różnej sile działania dostępnych jest bez recepty, ich stosowanie w sposób niekontrolowany może skutkować wieloma groźnymi działaniami niepożądanymi.
Zarówno sposób jak i okres stosowania leczenia przeciwalergicznego jest całkowicie uzależniony od nasilenia objawów oraz rodzaju alergii Zwykle po opanowaniu podstawowych objawów, następuje kolejny etap w czasie którego przechodzi się na leczenie podtrzymujące jak najmniejszymi dawkami leków.
Najlepszą metodą terapeutyczną wydawać się może po prostu unikanie kontaktu z czynnikami powodującymi powstawanie alergii. Jednak w większości przypadków jest to niemożliwe, dlatego nie ma innej możliwości jak stosowanie farmakoterapii lub przeprowadzenie swoistej immunoterapii.
Jedną z podstawowych metod stosowanych w leczeniu alergii jest Immunoterapia czyli odczulanie.
Immunoterapia (odczulanie) swoistym antygenem czyli czynnikiem wywołującym u chorego alergię, jest jedną z metod leczniczych, która daje szansę na zmniejszenie nasilenia lub w wielu przypadkach całkowitego ustąpienia objawów uczuleniowych. Zasadnicza częścią terapii jest systematyczne podawanie stopniowo wzrastających dawek antygenu. Skuteczność immunoterapii wykazana została w przypadkach leczenia alergicznego nieżytu nosa oraz spojówek, astmy atopowej, a także alergii na jad owadów błonkoskrzydłych.
Obowiązują następujące zalecenia dotyczące stosowania immunoterapii:
– szczepionki zawierające alergen powinny być podawane pod nadzorem odpowiednio wyszkolonych lekarzy. Optymalny czas trwania immunoterapii nie jest ostatecznie określony, jednak decyzja o zaprzestaniu terapii powinna być podejmowana w oparciu o indywidualną analizę każdego pacjenta, jednak zaleca się jej stosowanie nie dłużej jak przez okres 3 do 5 lat.
– stosowanie Immunoterapii powinno być prowadzone w połączeniu z wszystkimi dostępnymi formami terapii chorób alergicznych,
– aby immunoterapia okazała się skuteczna, musi zaistnieć kilka czynników: to właściwa diagnostyka alergii i ustalenie wskazań, zapewnienie właściwej współpracy ze strony pacjenta, zastosowanie wysokiej jakości szczepionki oraz stosowanie odpowiednio wysokiej dawki podtrzymującej szczepionki.
– zastosowanie immunoterapii opiera się na możliwości kontrolowania objawów przy pomocy leczenia farmakologicznego jak również możliwości unikania ekspozycji na alergen.
– Sposób podania szczepionki oraz czas ekspozycji mają istotne znaczenie dla skuteczności immunoterapii.
– Wskazania do prowadzenia immunoterapii powinny być ustalane przez lekarzy z dziedziny alergologii. Specjaliści powinni kierować się znajomością lokalnie występujących alergenów, na które pacjent jest narażony w środowisku domowym i miejscu pracy.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie alergii przy pomocy środków farmakologicznych ma na celu głownie złagodzenie objawów chorobowych i zahamowanie uwalniania i działania mediatorów prozapalnych, tworzących między sobą szereg sprzężeń dodatnich, doprowadzający do nasilenia objawów. Natomiast, nie likwiduje ono przyczyny wystąpienia choroby. Do najczęściej stosowanych w leczeniu alergii grup leków należą:
– leki przeciwhistaminowe, które maja za zadanie blokować końcowy etap reakcji alergicznej, jednocześnie uniemożliwiając połączenie się uwolnionej histaminy z receptorem a także wyzwolenie efektu biologicznego takiego jak np. skurcz mięśni gładkich oskrzeli. Do nowoczesnych leki przeciwhistaminowych należy bilastyna, która znajduje zastosowanie w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, zapaleniu spojówek oraz pokrzywki. Ponadto ma dobre działanie przeciwzapalnie, co obserwujemy poprzez:
– zmniejszanie ekspresji cząsteczek adhezyjnych na powierzchni śródbłonka naczyń,
– hamowanie ekspresji genów prozapalnych w komórkach nacieku zapalenia
Właśnie dzięki silnemu wiązaniu z receptorem H1, a w niewielkim z innymi receptorami, preparaty takie jak bilastyna nie wykazują prawie żadnych istotnych działań ubocznych w odróżnieniu od leków przeciwhistaminowych I generacji.
Przykładowe leki:
– leki I generacji: klemastyna, prometazyna
– leki II generacji: bilastyna, cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, azelastyna, azatydyna
– leki przeciwleukotrienowe- hamujące syntezę leukotrienów cysteinylowych lub blokujące receptory leukotrienowe w ścianie oskrzeli.
– inhibitory biosyntezy: zileuton, genleuton
– antagonisty receptorów leukotrienowych: montelukast, zafirlukast
– kromony – których głównym mechanizmem działania jest blokowanie uwalniania histaminy z komórek tucznych
– glikokortykosteroidy- stosowane zarówno doustnie, jak również w postaci wziewnej lub donosowej
– adrenalina – osoby cierpiące na poważne odczyny alergiczne z ryzykiem wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego powinny nosić ze sobą strzykawki z adrenaliną, która jest lekiem pierwszego rzutu w anafilaksji.
W łagodzeniu objawów alergicznych można również stosować leki homeopatyczne, natomiast suplementy diety można przyjmować w okresach zwiększonej wrażliwości organizmu na czynniki alergizujące.
