Pokrzywka barwnikowa jest chorobą skórną zaklasyfikowaną do chorób z rodzaju mastocytoz (w tkankach gromadzą się komórki tuczne). Są to żółtobrunatne albo czerwonobrunatne plamy, które czasem przybierają formę niewielkich, nacieczonych grudek. Kiedy pociera się wykwity pojawia się tradycyjny obrzęk pokrzywkowy (na skutek wydzielania mediatorów zapalnych). Pokrzywka barwnikowa to głównie zmiany skórne. Nie towarzyszą jej żadne zmiany w obrębie narządów wewnętrznych. Jest to łagodna odmiana mastocytozy.
Wykwity mogą przyjąć różną wielkość – od bardzo małych (kilkucentymetrowych) do znacznie większych, kilkunastocentymetrowych. Przyjmują one barwę szaroróżową i cechują się niezbyt wyraźnymi obrysami.
Jest to przypadłość dotykająca małe dzieci (w wieku od roku do dwóch lat). Zwykle pojawiają się u nich pęcherze – pęcherzowa pokrzywka barwnikowa. Jeśli dotknie ona dorosłych zmiany te przybierają kolor brunatny. U osób dorosłych częściej mają one cechy krwotoczne.
Lokalizacja pokrzywki barwnikowej
Choroba ta najczęściej występuje w okolicach tułowia. Zdecydowanie rzadziej wykwity mogą pojawić się na skórze rąk czy na twarzy. Jeśli już się tam pojawią mają bardziej łagodny przebieg. Brak wykwitów w miejscach odsłoniętych to efekt korzystnego działania promieni słonecznych. Dzięki temu, że pokrzywka barwnikowa najczęściej pojawia się na tułowiu jest łatwiejsza do ukrycia. Problemem jest jednak okres wiosenno – letni, kiedy to nosi się znacznie mniej ubrań, często mocno wykrojonych.
Objawy pokrzywki barwnikowej
Do najczęstszych objawów pokrzywki barwnikowej zalicza się przede wszystkim pojawienie się plam. Mają one zróżnicowaną wielkość. Skórne nieprawidłowości cechuje nieznaczny obrys. Nie zauważono innych, poważniejszych objawów, które mogą towarzyszyć temu schorzeniu. Oznacza to, że choroba sama w sobie nie jest groźna. Jej objawy jednak mogą wywoływać spory dyskomfort psychiczny – zwłaszcza, jeśli pojawiają się w miejscach najbardziej widocznych, a pokrzywkę bardzo trudno zakamuflować odpowiednim ubraniem. Może być to problematyczne zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych, którym pokrzywka może utrudniać funkcjonowanie w społeczności. Jest ona o tyle uciążliwa, że może trwać przez dłuższy czas i wyjątkowo trudno ją wyleczyć, co także przyczynia się do powstania wielu bardzo niezręcznych towarzysko sytuacji, z którymi nie zawsze (i nie każdy) może sobie w odpowiedni sposób poradzić.
Czas trwania i rozpoznanie pokrzywki barwnikowej
Pokrzywka barwnikowa to choroba przewlekła. Leczy się ją wyjątkowo długo (nawet kilka lat) – czas trwania znacznie wydłuża się u osób dorosłych. U dzieci zmiany skórne wywołane pokrzywką często znikają same jeszcze przed okresem pokwitania.
Diagnoza pokrzywki barwnikowej ustalana jest na podstawie pojawiających się plam. Mają one wyjątkowe zabarwienie. Często towarzyszy im również typowy obrzęk (pojawia się po potarciu). Jednak najważniejsze jest tutaj specjalne badanie histologiczne przeprowadzone na zmienionych tkankach. Do tego celu używa się specjalnych barwników, które pokazują obecność mastocytów.
Chcąc odpowiednio zróżnicować pokrzywkę barwnikową konieczne jest uwzględnienie również liszaja płaskiego barwnikowego, a także rozsianego rumienia trwałego. Choroby te mają podobne objawy i początkowo można je ze sobą pomylić. Z racji tego, że leczenie tych przypadków znacznie się od siebie różni, konieczne jest dokładne zbadanie objawów i rozpoznanie. Jeśli pokrzywka alergiczna barwnikowa leczona będzie nie ta przypadłość, stan może się znacznie pogorszyć i trwać dłużej niż powinien. Z tego też względu, w przypadku pojawienia się podejrzenia pokrzywki należy udać się do lekarza specjalisty, który nie tylko rozpozna chorobę, ale też zaleci stosowną kurację. Dzięki temu leczenie przebiegnie sprawniej i znacznie szybciej niż w przypadku działania na własną rękę.
Pokrzywka barwnikowa – leczenie
Leczenie zmian skórnych wywołanych pokrzywką barwnikową w dużej mierze opiera się na terapii naświetleniowej. Leczeniu poddawane są miejsca, w których pojawiły się zmiany chorobowe. Do tego celu wykorzystuje się lampy nadfioletowe albo takie, które imitują promienie słoneczne. Dodatkowo terapia ta jest wzbogacona o specjalne leki antyhistaminowe, które przepisuje się wszystkim pacjentom. Zapobiegają one występowaniu objawów ogólnych. Najlepsze są leki blokujące receptor H2.
Efektywne jest także stosowanie terapii PUVA, która często jest wykorzystywana przy łuszczycy. Przeznaczona jest ona głównie dla dorosłych. W leczeniu dzieci może znacznie zaszkodzić.
Wszystkim pacjentom zaleca się również częste przebywanie na słońcu. Promienie słoneczne niwelują przykre efekty wizualne pokrzywki i przyspieszają ich znikanie.
Kuracja może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Trudno jest ustalić (na samym początku) długość leczenia. Uzależnione jest ono bowiem od szeregu czynników indywidualnych, a także od tego, w jaki sposób pokrzywka będzie reagowała na podawaną terapię. W tym przypadku jednak konieczne jest uzbrojenie się w cierpliwość ponieważ może potrwać to bardzo długo. Tym bardziej, jeśli pacjent będzie nieustannie zniecierpliwiony i nie zawsze będzie stosował się do wszystkich zaleceń lekarza. Kluczem do sukcesu w leczeniu pokrzywki barwnikowej, w tym przypadku, są właśnie duże pokłady cierpliwości.
