Alergia na pyłki drzew należy do częstych alergii sezonowych związanych bezpośrednio z okresem wiosennego kwitnienia drzew. To właśnie w okresie wiosenno-letnim dla osób cierpiących na dolegliwości alergiczne związane z pyłkami drzew rozpoczyna się bardzo trudny okres. Są to bowiem właśnie te dwie pory roku, w czasie których pylenie poszczególnych gatunków drzew przechodzi w fazę szczytową. Pyłki poszczególnych drzew powodują bowiem bardzo silne reakcje alergiczne, co przekłada się bardzo niekorzystnie na funkcjonowanie osób wrażliwych na ich alergeny. Do najbardziej drażniących i zarazem najpopularniejszych drzew pylących należą: leszczyna, olcha, brzoza oraz topola.
Jeszcze całkiem niedawno twierdzono, że na alergię pyłkową spowodowaną kwitnieniem drzew chorują dzieci począwszy od 7 roku życia i to głównie te przypadki, u których w dzieciństwie pojawiały się objawy alergii pokarmowej. Teoretycznie, po okresie młodzieńczym objawy powinny stopniowo ustępować aby zaniknąć całkowicie w momencie osiągnięcia wieku dojrzałego. W świetle najnowszych badań wydaje się jednak, że objawy tego typu alergii. mogą się jednak zacząć również i w późniejszym okresie życia, nawet po ukończeniu 50 lat. Jednocześnie, przebieg alergii może się wraz z wiekiem zmieniać tzn. objawy mogą ulegać uśpieniu lub znacznemu nasileniu, do środków uczulających mogą dołączać się nowe alergeny, czy nawet może zwiększać się rodzaj alergicznej nadwrażliwości.
Objawy alergii na pyłki drzew
Najczęstszą postacią sezonowej alergii związanej z kwitnieniem poszczególnych gatunków drzew jest pospolity katar sienny. Okres jego występowania pokrywa się całkowicie z kalendarzem pylenia drzew ale także traw, chwastów, zbóż, i pleśni. Przedwiośnie i wiosna w Polsce to okres największego pylenia leszczyny i olchy, który trwa od końca stycznia do marca a także w kwietniu topoli i brzozy.
Objawy choroby zaczynają zazwyczaj pojawiać się nagle i obejmują: wodnistą wydzielinę z nosa, napady kichania, uczucia zatkania nosa. Towarzyszą im również zaburzenia węchu, łzawienie, świąd i przekrwienie spojówek, a także czasem ciemno podkrążone oczy. W specyficznych przypadkach mogą się również pojawić objawy astmy w postaci kaszlu lub uciążliwe napady duszności. Nierzadko osoby uczulone skarżą się na występowanie swędzącej wysypki – alergii kontaktowej (np. po spacerze po łące), szczególnie na odsłoniętych częściach ciała.
Przebieg uczulenia jest zbliżony lub jednakowy w przypadku wszystkich drzewa wcześnie pylących i na podstawie samych objawów klinicznych nie ma w zasadzie możliwości ustalić, które z nich uczula. Jedynym skutecznym sposobem oznaczania substancji uczulających jest wykonanie drobiazgowych testów skórnych. W Polsce za najważniejsze alergeny wczesnowiosennego okresu pylenia drzew liściastych uznawane są pyłki brzozy. Wśród częstych objawów może pojawić się również gorączka sienna, ale także stany zmęczenia, problemy z koncentracją, niekiedy bóle głowy, nawracające infekcje uszu a także czasem astma oskrzelowa.
Leczenie w trakcie pylenia drzew
Leczenie choroby alergicznej można rozpocząć dopiero wtedy, gdy jej mechanizm jest potwierdzony wcześniej wykonanymi badaniami. Zastosowane leki mają za zadanie zmniejszyć a także ograniczyć (ponieważ nie ma wielkich szans żeby całkowicie je wyeliminować) przykre objawy takie jak: kichanie, świąd czy obrzęk. Powinny być one przyjmowane ściśle według zaleceń lekarza oraz pod jego ciągłą kontrolą. W trakcie leczeniu najczęściej stosuje się następujące leki:
– leki miejscowo obkurczające błonę śluzową nosa
– leki antyhistaminowe stosowane ogólnie;
miejscowo stosowane krople glikokortykosteroidowe do oczu i nosa;
Immunoterapia
Skuteczną metodą leczenia alergii pyłkowej jest również immunoterapia. Dzięki wczesnemu zastosowaniu odczulania można doprowadzić do zahamowania rozwoju zapalenia alergicznego. Immunoterapia pozwala również na uniknięcie astmy oskrzelowej i przywrócenie prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety, jest to proces długotrwały trwający zazwyczaj od 3 do 5 lat. Mimo iż immunoterapia daje szansę znacznej redukcji ryzyka astmy oskrzelowej, nie ma jednak gwarancji, że będzie ona skuteczna w przypadku każdego pacjenta. Immunoterapia sprawdza się jako metoda walki z alergią u osób u których występuje grupą krwi A, natomiast podniesienie progu tolerancji pyłków skutkuje u nich występowaniem innych dolegliwości, takich jak: nietolerancja pokarmowa, łzawienie oczu i obrzęk języka oraz jamy ustnej.
O ile to możliwe, immunoterapia powinna mieć miejsce głównie na początku procesu chorobowego w celu zapobieżenia dalszemu rozwijaniu się choroby. Znany jest również fakt że jej korzystne efekty możliwe są do ocenienia dopiero po dłuższym czasie. Np. po rocznej kuracji objawy ustępują jedynie w 50%, dopiero po zakończeniu 4-5 – letniej kuracji objawy ulegają zdecydowanej redukcji (80-90%), co często nie uwalnia jednak pacjenta od przyjmowania niewielkiej ilości leków w sezonie.
Immunoterapia jednak nie jest jednak 100% skuteczna metoda w walce z pyłkowicą, jest jedynie leczeniem swoistym, które zmniejsza objawy jedynie na alergen zawarty w składnikach podawanej szczepionki. Nie zlikwiduje całkowicie skłonności alergicznej. Pacjent może więc uczulić się na nowe alergeny, jeżeli będzie poddany długiej i silnej ekspozycji na pewien antygen.
