Odczulanie – alergia to jedna z najszybciej rozwijających się chorób XXI wieku. Alergenem może być każda substancja od pyłku roślin przez sierść zwierząt a kończąc na pleśni i grzybie. Alergia to inaczej uczulenie organizmu na dany rodzaj substancji dlatego też jest ona nie tyle groźna co bardzo uciążliwa dla codziennego i normalnego funkcjonowania człowieka. Istnieje kilka metod walki z alergią takich jak odczulanie, eliminowanie alergenu oraz stosowanie odpowiednich leków.
Immunoterapia swoista czyli odczulanie alergiczne, jest metodą polegającą na wielokrotnym podawaniu stopniowo zwiększanych dawek szczepionki alergenowej w celu wywołania tolerancji immunologicznej i złagodzenia objawów.
Odczulanie opracowano na podstawie prac brytyjskich uczonych Leonarda Noona i Johna Freemana w latach 1911-1914. Próby te dotyczyły alergicznego nieżytu nosa. Badania te polegały na wstrzykiwaniu niewielkich, stopniowo wzrastających ilości substancji, na które był uczulony pacjent. Metody te są wykorzystywane do obecnych czasów.
Do najbardziej znanych i najczęściej stosowanych metod walki z alergią zaliczamy:
– unikanie alergenu, z teoretycznego punktu widzenia metoda ta jest bardzo skuteczna. Z praktycznego w zależności od rodzaju alergenu na który jesteśmy uczuleni nie zawsze istnieje możliwość wyeliminowania czynnika uczuleniowego tak jak w przypadku wszechobecnych pyłków unoszących się w powietrzu.
– terapia lekowa przeciwalergiczna. Stosowana jest zazwyczaj w łagodnych stanach alergii, nie powoduje ona całkowitego wyeliminowania alergii ale jedynie łagodzi w znacznym stopniu jej objawy. Wiąże się z długotrwały przyjmowaniem pomimo iż uczulenie może występować jedynie okresowo.
– odczulanie, to najbardziej skuteczna i praktyczna metoda walki z alergia. Polega ona na nauczenie układu odpornościowego prawidłowej reakcji i pozbycia się alergii na dłuższy okres czasu a niekiedy na stałe.
Skuteczne odczulanie krok po kroku
Krok pierwszy
W celu podjęcia pierwszych kroków w kierunku odczulania konieczna jest wizyta u lekarza który to musi przeprowadzić dokładny wywiad z alergikiem. Najważniejsza jest informacja w jakich okolicznościach dochodzi do nasilenia się objawów alergii. Bardzo ważne jest uzyskanie przez specjalistę informacji o ewentualnych przeciwskazaniach do przeprowadzenia odczulenia takich jak cukrzyca typu 1 lub choroby tarczycy.
Krok drugi
Konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań. Wykonuje się bez względu na porę roku, duże znaczenie ma jednak stan zdrowia pacjenta, nie może on w okresie badania posiadać silnie nasilonych objawów alergii. W medycynie wykorzystywane są dwa rodzaje testów alergicznych takich jak;
– badanie krwi które wykonuje się w celu zbadania obecności przeciwciał IgE
– test skórny punktowy który polega na umieszczeniu na wewnętrznej części przedramienia kropli z substancjami uczulającymi, następnie następuje delikatnie nakłucie naskórka tak aby dany alergen przedostał się pod skórę. Wyniki takiego testu uzyskuje się po około 20 minutach.
Zgodność objawów z wynikiem przeprowadzonych badań umożliwia podjęcie procesu odczulania.
Odczulanie
Skuteczność odczulania uzależniona jest od pewnych czynników. Jednym z warunków rozpoczęcia tego procesu jest brak lub stwierdzenie niewielkiej ilości alergenu w powietrzu, otoczeniu. Okres taki jest łatwiej określić w przypadku osób z alergią sezonową. Dzieje się tak dlatego iż będąc uczulonym np. na pyłek akacji do procesu odczulanie należy wybrać okres kiedy kwitnienie tego drzewa jest zakończone lub jeszcze nierozpoczęte.
Sprawa ma się inaczej jeśli alergia jest całoroczna. Wówczas należy skonsultować się z lekarzem który na podstawie wywiadu wybierze okres najłagodniejszych objawów. Zakłada się iż osoby z uczuleniem na grzyby lepiej czują się w okresie zimowym z kolei osoby z alergią na roztocza zmniejszenie liczby objawów następuje latem.
Proces odczulania obejmuje kilka etapów. Pierwsze trzy miesiące są najbardziej intensywne z uwagi na cotygodniowe przyjmowanie szczepionek. Wykonanie szczepienia jest bezbolesne i z uwagi na bezpieczeństwo pacjenta konieczne jest pozostanie przez około 30 min w poradni alergologicznej.
Przygotowanie do odczulania obejmuje:
– całkowity zakaz spożywania alkoholu w dniu szczepienia,
– ograniczenie wysiłku fizycznego,
– unikanie działania na organizm wysokich temperatur.
Po zakończeniu trzymiesięcznej terapii szczepienia następują w rzadszym okresie czasowym to jest co cztery do sześciu tygodni.
Działania niepożądane odczulania
Bardzo rzadko zdarza się iż dochodzi do reakcji podskórnej w wyniku podania alergenu. Do najczęstszych przypadków należą:
– obrzęk,
– ból,
– świąt,
– zaczerwienie.
W sytuacji takiej najskuteczniejszym jest zastosowanie mniejszej dawki alergenu. Najczęściej spotykana w procesie odczulania jest reakcja ogólnoustrojową na podany alergen. Przyjmuje postać lekka lub umiarkowana charakteryzuje się wystąpieniem następujących dolegliwości: nieżyt nosa, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, nasilenie objawów astmy. W połowie przypadków reakcja ta występuje w ciągu pierwszych 30 minut, w pozostałych przypadkach w ciągu doby od wstrzyknięcia. Wdraża się leczenie farmakologiczne, specyficzne dla rodzaju reakcji.
