Naparstnica purpurowa to roślina dwuletnia o dekoracyjnym kwiecie i imponującej wysokości do dwóch metrów. Włoskowata łodyga, dzwonkowate grona kwiatu oraz podłużne, duże liście świetnie prezentują się na rabacie, jak też w dzikim krajobrazie lasu, łąki. Równie piękna jest ona jak niebezpieczna. Wykazuje także szereg właściwości leczniczych.
Toksyczna i zdrowa zarazem
Naparstnica purpurowa, a konkretnie jej liście zawierają digotoksyny. Sproszkowane służą pobudzeniu pracy serca. Dzięki naparstnicy żyje wiele osób, które chorują na serce i bez jej właściwości nie byłoby możliwe ich leczenie. Działanie digitalisu odkryto w 1775 roku, wówczas dowiedziono iż naparstnica jest idealnym lekiem na niewydolność krążeniową spowodowaną puchliną i zatrzymaniem siew ody w organizmie. Równocześnie sprawdzono jej działanie, które okazało się zaskakujące, bowiem okazało się, ze naparstnica zawiera truciznę, toksyny które mogą zarówno pobudzić prace serca, jak też zatrzymać akcję serca.
Właściwości naparstnicy
Surowcem zielarskim są liście naparstnicy. Mimo, iż na świecie roślina ta nosi wiele różnych nazw to jej działanie nie ulega wątpliwościom. Wiele nazw wywodzi się z legend ludowych, jakie miały być przestrogą przed ewentualnym spożywaniem kwiatów lub soku z naparstnicy o właściwościach mocno trujących. Początkowo w Irlandii naparstnica leczyła czyraki oraz ropienie, wrzody i bóle głowy, a także paraliż. Substancją czynną w naparstnicy jest glikozyd digitoksyna.
Digitalis pozyskany z liści rośliny stosowany jest powszechnie w schorzeniach kardiologicznych. Lek digitalis jest stosowany w leczeniu bardzo wolnego pulsu lub nieregularnego, przerywanego pulsu związanego z niewydolnością serca, osłabieniem z omdlewaniem, uczuciem „tonięcia” w żołądku, nudnościami na widok lub zapach jedzenia. Digitoksyna wzmacnia skurcze mięśnia sercowego i zwalnia bicie serca. Zaś glikozyd digoxin, również obecny w naparstnicy działa moczopędnie i wykorzystywany jest również w lekach nasercowych, przy niewydolności spowodowanej gromadzeniem się wody w organizmie.
Toksyczność naparstnicy
Niestety każdy składnik naparstnicy jest niebezpieczny, gdy zostanie przedawkowany. Przyjmowanie dużych dawek może spowodować choroby zaburzenia rytmu serca, depresje, niewydolność serca jak również może wystąpić zaduszenie się. Tym samym ta sama roślina może leczyć i zabijać zarazem. Glikozydy pochodzące z naparstnicy umożliwiają sercu silniejsze bicie, ale wolniejsze i bardziej stabilne, przez co nie jest zużywany tlen w nadmiarze. Poprzez regulację produkcji moczu naparstnica wpływa także na obniżenie objętości krwi, odciążając serce.
Naparstnica purpurowa lekiem na nerwicę
Z uwagi na działanie regulujące i stabilizujące rytm serca, spowalniające serce naparstnica zaczyna być wykorzystywana w leczeniu nerwic i schorzeń psychicznych, w tym depresji, zaburzeń lękowych. To kolejna grupa schorzeń, w jakich naparstnica odgrywa ważną rolę. Co ważne leki z naparstnicy są lekami o przedłużonym działaniu i stosowane na stałe. Stosowane w chorobach przewlekłych i długoterminowych, wyłącznie na receptę. Stad naparstnica nie jest lekiem uspokajającym a oddziaływającym na cały organizm w dłuższym czasie.
Naparstnica purpurowa w ziołolecznictwie
O ile z wielu ziół zaleca się herbatki i wywary, to naparstnica jest rzadko stosowanym ziołem w homeopatii. Znacznie częściej naparstnicę w składzie znajdziemy na ulotkach leków aptecznych. Z uwagi na niebezpieczeństwo zatrucia, śmierci w wyniku spożycia naparstnicy zielarze odradzają wykonywanie odwarów z naparstnicy.
