Alergia – powszechnie stosowana nazwa to uczulenie, charakterystyczna nadwrażliwość organizmu człowieka na styczność z alergenem. Alergenem nazywamy substancję która w wyniku reakcji lub kontaktu z człowiekiem skutkuje patologiczną reakcję układu immunologicznego organizmu.
Medycyna wyróżnia kilka odmian alergii, do najczęściej spotykanych zaliczamy:
– alergię wziewną,
– alergię kontaktową,
– alergię pokarmową.
W zależności od rodzaju alergii mamy do czynienia z wielością i różnorodnością objawów które im towarzyszą. Do najczęściej obserwowanych zaliczamy występowanie kataru, łzawienia oczu, pokrzywki, biegunki oraz najcięższa postać wstrząs anafilaktyczny.
Przyczyny alergii
Według wielu teorii alergia zazwyczaj ma podłoże genetyczne, niekiedy nawet dziedziczne. Oznacza to w praktyce iż ryzyko wystąpienia alergii wśród rodzin gdzie już wcześniej miała ona miejsce jest znacznie wyższe niż wśród rodzin gdzie nie odnotowano zachorowań na żaden rodzaj alergii.
Za inna przyczynę powodującą alergię uważa się czynniki zewnętrzne- środowiskowe które mogą zwiększać ryzyko występowania uczulenia. Do głównych przyczyn środowiskowych zaliczamy:
– wdychanie dymu papierosowego,
– zanieczyszczenie powietrza,
– odbyte infekcje,
– sterylność w pierwszym okresie rozwoju dziecka.
Alergia jest spowodowana kontaktem z antygenem, reakcją organizmu na ten antygen jest wytworzenie przeciwciał które skutkują przy kolejnym kontakcie stanem zapalnym. Dzieje się tak dlatego iż organizm człowieka produkuje histaminy oraz przeciwciała klasy Ige.
Wyróżniamy wiele mechanizmów rozwoju alergii. Stąd też reakcją alergiczną można podzielić na kilka charakterystycznych etapów np. pierwszym z nich jest kontakt alergenu z komórkami antygenu określane jako komórki dendrytyczne. Limfocyty T następnie wysyłają sygnały do limfocytów B, mobilizując je do produkcji przeciwciał klasy IgE. Wytworzone przez limfocyty typu B przeciwciała są następnie wiązane przez mastocyty, które pod ich wypływem uwalniają mediatory stanu zapalnego, czyli histaminę, bradykininy i inne substancje odpowiedzialne za wzniecanie reakcji zapalnej w organizmie.
Objawy alergii
Objawy alergii w zależności od rodzaju i typu alergenu mogą mieć różny stopień nasilenia.
Do najczęstszych objawów alergii możemy zaliczyć:
– nieżyt nosa czyli powszechny katar, z charakterystyczną białą, przezroczysta i wodnistą wydzieliną,
– świąt okolic oczu i nosa,
– kichanie,
– charakterystyczny, świszczący oddech,
– duszności,
– kaszel,
– częste zapalenia spojówek,
– obrzęk okolic oczu, powiek,
– łzawienie z oczu,
– pokrzywka,
– wysypka,
– świąt skóry,
– wymioty i wiele innych.
Bardzo niebezpiecznym i zagrażającym życiu człowieka objawem alergii może być wstrząs anafilaktyczny. Aby skutecznie go zinterpretować konieczna jest wnikliwa obserwacja objawów mu towarzyszących takich jak:
– dysfunkcje układu oddechowego wraz z charakterystycznym świszczącym oddechem,
– znaczący spadek ciśnienia tętniczego,
– dysfunkcje układu pokarmowego,
– swędząca wysypka,
– niekiedy omdlenia,
– występowanie zimnych potów.
Leczenie alergii
Odpowiednio wcześnie wykryta i zdiagnozowana alergia daje coraz większe szanse na zminimalizowanie objawów jej towarzyszących. Niestety nadal alergia jest chorobą nieuleczalną dlatego leczenie opiera się w szczególności na stosowaniu profilaktyki zapobiegawczej. Wskazane jest całkowite unikanie alergenu powodującego uczulenie w organizmie. Niestety nie jest to w większości przypadków możliwe. Nie jest trudnością pozbyć się szkodliwego alergenu w pokarmie który np. sami możemy sobie przygotować, znacznie gorzej natomiast wygląda sytuacja jeśli chodzi o pyłki i czynniki na które nie mamy wpływu.
Aby zminimalizować objawy alergii należy w szczególności:
– zminimalizować dopływ powietrza w okresie pylenia traw oraz drzew,
– utrzymywać odpowiednią higienę poprzez zmywanie z siebie alergenu,
– unikaj miejsc gdzie jest duże stężenie pyłków.
Leczenie objawów alergii może się odbywać także przy użyciu środków farmakologicznych ale muszą one być dobrane i rozpisane przez lekarza specjalistę.
Medycyna stwarza coraz to nowsze metody walki z alergią. W ostatnim czasie rekordy popularności bije odczulanie czyli powszechnie znana immunoterapia. Leczenie to jest w dużym stopniu uzależnione od stopnia nasilenia objawów alergii. Jeśli są one rzadkie i nie uniemożliwiają normalnego codziennego funkcjonowania wówczas lekarz z pewnością zaleci przyjmowanie leków antyhistaminowych.
Leczenie poprzez zastosowanie odczulenia prowadzi do zmniejszenia wrażliwości osoby uczulonej na alergeny. Skutkiem tego jest eliminacja lub zmniejszenie stopnia nasilenia objawów choroby. Odczulanie ma leczniczy wpływ na wiele narządów – np. szczepionki zawierające alergeny roztoczy kurzu domowego podawane choremu uczulonemu na te alergeny, cierpiącemu na nieżyt nosa i astmę, leczą równocześnie obie te choroby.
Wskazania do immunoterapii powinien ustalać specjalista alergolog. Podjęcie decyzji o rozpoczęciu tego typu leczenia wymaga wnikliwej analizy dolegliwości chorego w powiązaniu z narażeniem na domniemany alergen, czynnik sprawczy objawów choroby, i potwierdzenia uczulenia wynikami badań dodatkowych.
Do najczęstszych leków stosowanych i zalecanych w ciężkich stanach alergicznych zaliczamy między innymi:
– bilastyna,
– desloratadyna,
– feksofenadyna,
– lewocetryzyna,
– rupatadyna.
