Brodawczak odwrócony jest łagodną postacią nowotworu, który umiejscawia się w tylnej części jamy nosowej. Ostatecznie może on sięgać aż do zatok przynosowych lub nabłonka. Poza tym brodawczak odwrócony może również przekształcić się w nowotwór złośliwy zwany płaskonabłonkowym. Brodawczaka odwróconego charakteryzuje inwazyjność na sąsiadujące struktury (orbita, CNS).
Nowotwór nabłonka
Brodawczak to nazwa wynikająca z jego rozwoju, który dotyczy nabłonka, zaś odwrócony wywodzi się z odwrócenia do podłoża, powodując wzrost endofityczny. Umiejscowiony w nosie bądź zatokach przynosowych objawia się podobnie jak zapalenie zatok i przekrwienie nosa. Przyczyny występowania brodawczaka nie są wciąż znane medycynie. Wymienia się w tym miejscu alergię, przewlekłe zapalenia zatok, infekcje.
Alergię powoli wyklucza się jako powód brodawczaka, podobnie jak i częstość zapalenia zatok, które jest zbyt powszechne. Naukowcy przychylają się do zdania, iż brodawczak odwrócony poodwalany jest przez stopniową serie zdarzeń intensyfikujących zmianę. Czynnikami ryzyka jest praca w zapyleniu, jak też przewlekłe zapalenia.
Brodawczak odwrócony – objawy chorobowe
Objawy brodawczaka odwróconego pojawiają się stosunkowo późno a wszystko za sprawą ich lokalizacji. Jama nosowa oraz zatoki są wypełnione powietrzem, stad nowotworów musi osiągnąć pokaźną wielkość, aby objawy jego istnienia były zauważalne. Wczesne nowotwory mają tendencję do rozwoju bezobjawowego, aż do momentu kiedy polipy dokonują inwazji na sąsiednie struktury.
Pierwsze objawy mogą przypominać objawy wielu chorób obrębu jamy nosowej i nierzadko są błędnie diagnozowane. Również diagnostyka obrazowa nie daje jednoznacznego rozpoznania brodawczaka, a wskazuje często na urazy i stany zapalne, tymczasem to nic innego jak rozwój brodawczaka generuje takie zmiany radiologiczne. Ból głowy, ból zęba są ignorowane przez pacjentów i lekarzy, a są to istotne objawy wespół dające niespecyficzne ale jednak objawy rozwoju nowotworowego. Okres rozpoznania to najczęściej przedział między 6 a 12 miesiącem od pojawienia się pierwszych symptomów choroby. Wczesna diagnoza jest utrudniona głównie przez niewielki dostęp anatomiczny do zatok przynosowych.
Brodawczak odwrócony – typowe dolegliwości
Wśród typowych dla brodawczaka odwróconego dolegliwości są zakażenia sinusoidalne oraz bóle twarzy i głowy, a także utrata powonienia, krwawienia z nosa oraz blokady kanałów nosowych, zazwyczaj jednostronne. Diagnostyka brodawczaka poza zdjęciem RTG obejmuje wsunięcie do nosa endoskopu. Pobierając próbkę stwierdza się czy jest to zmiana rakotwórcza. By określić rozmiar brodawki wykonywane jest MRI lub CT. Niestety większość pacjentów w chwili rozpoznania wykazuje zaawansowaną postać choroby, właśnie z powodu trudnego rozpoznania i długotrwałych objawów utajonych.
Rozpoznanie brodawek
Niektóre, a nawet większość brodawek odwróconych można stwierdzić poprzez fizyczną analizę jamy nosowej i zatokowej. Po dotknięciu mogą one krwawić, a przegroda nosowa może ulec odkształceniu w wyniku naporu brodawki. Obrzęki twarzy i zmiany oczne są widoczne dopiero przy dużych rozmiarach brodawek. Obrazowo brodawki odwrócone charakteryzuje czerwono szary kolor.
W rozpoznaniu uwzględnia się wywiad z pacjentem oraz zdjęcia RTG, MRI itp., które ujawniają ilość, rozmiar brodawek i stan degradacji kości. Brodawki odwrócone leczy się wyłącznie chirurgicznie, również metoda endoskopową EEA. To najmniej inwazyjny sposób usunięcia brodawki odwróconej. Biorąc pod uwagę ilość nawrotów choroby ważnym jest szybkie usunięcie brodawek z jamy nosowej.
