Czeremcha zwyczajna (Padus avium) to gatunek drzewa, które popularnie występuje w Polsce i ma dobroczynny wpływ na zdrowie. Znane jest ono również pod nazwą śliwy kocierpki bądź trzemchy. O ile większość z nas zna drzewo, to niewiele osób zna jego właściwości lecznicze. Bezwzględnie warto posadzić czeremchę w sadzie, ogrodzie, gdzie spełni ona funkcje dekoracyjne, zapewni nam przyjemny cień w porze letniej, jak i cudowny owoc końcem lata.
Czeremcha w Polsce
Drzewo uwielbia porastać brzegi jezior oraz wilgotne miejsca zalesione. Pięknie kwitnie i nie przeszkadza mu cień. Zwykle zaczyna kwitnąc jako pierwsze już w kwietniu na kolor biały. Kwiatostan osiąga 10-15cm i jest gronem kwiecia Osiąga około 15 metrów wysokości, zaś postać krzewu dorasta do 4 metrów. Charakteryzuje się jasnym kolorem liści oraz ich eliptycznym kształtem. Blaszka liści jest zakończona ostro a u jej podstawy znajdują się jedno lub dwa gruczołki midonikowe, dzięki którym liście wytwarzają intensywny zapach. Kora drzewa również wydziela zapach jednak nie jest on przyjemny. Owocem czeremchy są małe czarne kuleczki o słodko gorzkim smaku, lepkie w dotyku. Czeremcha uważana jest za lek nie tylko dla ludzi, ale i dla ekosystemu lasu.
Właściwości czeremchy
Czeremcha zwyczajna to roślina o wielu zastosowaniach. Surowcem zielarskim wykorzystywanym w fitoterapii jest kora, owoce oraz liście. Liście słyną z dużej ilości glikozydowych związków lotnych, które wpływają na właściwości bakteriobójcze i odkażające. Kora w dawnej medycynie ludowej i obecnie w medycynie naturalnej uchodzi za surowiec o działaniu moczopędnym i ściągającym, przeciwreumatycznym. Czeremcha zwyczajna zawiera również pektyny, rutyny i liczne sole mineralne oraz witaminę C. bogata jest we flawonoidy i garbniki, dzięki którym polecana jest na wiele dolegliwości nie rzadko bardzo różnych. Popularne są przetwory z owoców czeremchy, które działają moczopędnie, jak również wstrzymują biegunki. Fitoterapia docenia czeremchę za działanie antyseptyczne oraz przeciwzapalne. Ponadto wskazuje na właściwości relaksacyjne czeremchy. Preparaty z czeremchy polecane są na kaszel. Leczenie infekcji, reumatyzm. W bólach reumatycznych w szczególności skutkują wyroby z kory czeremchy. Wywar z kory czeremchy ma także zastosowanie w leczeniu stanów grzybiczych stóp.
Sposoby użycia
Mimo, iż drzewo wykazuje tak wiele właściwości leczniczych to należy zachować środki bezpieczeństwa przy spożywaniu jego owoców, bowiem owoce na surowo są trujące. Ich miąższ zawiera amigdalinę i powoduje zatrucie pokarmowe. Wystarczy owoce sparzyć, przemrozić, by były jadalne. Z tego względu spożycie czeremchy to przede wszystkim wywary, soki, dżemy, nalewki. By owoce były bezpieczne do spożycia należy wydrążyć z nich pestki, które gromadzą kwas pruski, jaki po wejściu w reakcje z sokiem żołądkowym może powodować odkładanie się cyjanowodoru. Owoce czeremchy idealnie komponują się z wieloma owocami, z jakich wytwarza się dżemy i przeciery jak śliwy, wiśnie. Proporcje mieszanek należy ustalić wedle smaku. Z powodzeniem do gotowanego przecieru można dodać cukier, który nieznacznie poprawia smak czeremchy. Co więcej owoce można suszyć i spożywać w formie herbat, naparów.
