Doględa wielka zwana bywa również doględką mocną. Łacińska nazwa Grindelia robusta nie jest jednoznaczna. Należy do rodziny astrowatych i jest rośliną wieloletnią. Występuje przede wszystkim w zachodniej części Ameryki Północnej, chociaż w Polsce także się ją spotyka, jednak na plantacjach zielarskich. Roślina występuje tez jako kwiat ozdobny preferując gleby słone.
Doględa wielka – roślina zielarska
Dogleda dorasta do stu centymetrów wzrostu i cechuje ją trójkątny kształt liści pokrytych mlecznobiałą żywicą. Kwiaty dogledy mają kolor żółto pomarańczowy i przypominają stokrotkę. Roślinę w medycynie ludowej jako piersi używali Indianie Ameryki Północnej. Leczyli nią choroby oskrzeli i infekcje skóry. Mimo widocznych efektów leczniczych medycy amerykańcy nie ufali przez długie lata doględzie wielkiej. Została ona uznana za roślinę ziołoleczniczą dopiero z końcem XIX wieku. Surowcem zielarskim dogledy wielkiej jest jej ziele. Roślina zawiera mnóstwo żywic które stanowią aż 20% całej rośliny. Wśród żywic znajduje się kwas grindelinowy a także olejek eteryczny odstraszający insekty i owady. W żywicach znajdują się także flawonoidy i garbniki, a także nieliczne saponiny i śladowe fitosterole, sole mineralne i związki goryczkowe, które mają pozytywny wpływ na organizm ludzki, jego kondycję iż drowie.
Właściwości lecznicze
Substancje zawarte w doględzie wielkiej mają działanie rozkurczowe, dzięki któremu doskonale sprawdzają się w leczeniu chorób oskrzeli i przewody pokarmowego. Substancja czynna rośliny jest inhibitorem elastazy leukocytarnej, dzięki czemu powoduje rozkurcz mięśni gładkich oraz dróg oddechowych. To działanie wspiera wydalanie flegmy z płuc i oskrzeli. Doględa wielka zapobiega stanom zapalnym poprzez szybkie wydalenie zalegających substancji niepożądanych. Z tego względu polecana jest również alergikom celem czyszczenia układu oddechowego, zapewnienia jego drożności. Co więcej dogleda skutkuje również przy grypie, anginie i przeziębieniu dając ulgę w oddychaniu i hamując kaszel. Prócz układu oddechowego dogleda wielka pomaga na ból brzucha. Jest rośliną bezpieczną w stosowaniu zewnętrznym na skórę zapobiegając stanom zapalnym skóry w miejscach jej podrażnienia. Ponadto ziele wykazuje właściwość antybakteryjną i antyseptyczną, pomaga na poparzenia i rany.
Doględa na astmę
Dogleda wielka jest skutecznym zielem na astmę. Działa wykrztuśnie i rozkurczowo. Według wielu badań roślina także odczula zakończenia nerwowe i stabilizuje rytm serca zwalniając jego bicie. Tym samym wzmacnia serce i układ krwionośny a także uspokaja wpływając pozytywnie na układ nerwowy.
Użycie doględy wielkiej
Roślina leczniczą są wierzchołki pędów w okresie kwitnienia na przełomie lipca i sierpnia. Winny posiadać około 25 centymetrów. Tak zebrane ziele należy wysuszyć w ciepłym i przewiewnym a zacienionym miejscu. Ziele jest składnikiem bazowym lub dodatkiem wielu preparatów, w tym syropów wykrztuśnych i wzmacniających. Pod postacią syropów doględa wielka jest spożywana przez dzieci i seniorów lecząc infekcje górnych dróg oddechowych. Na rynku dostępne są również krople będące wyciągiem alkoholowym z ziela doględy wielkiej. Poza tym popularnym zastosowaniem cieszą się napary z doględy. By wykonać napar wystarczy łyżeczkę ziela zalać szklanką wody i parzyć przez około kwadrans. Kolejno należy przecedzić i pic trzy razy dziennie. Pewnym rozwiązaniem jest przygotowanie nalewki z doględy, której spożycie jest doskonałym lekiem na wszelkie zatrucia i problemy żołądkowe, w tym wirusa grypy żołądkowej. Mimo wszystko nie powinno się przyjmować doględy wielkiej bez konsultacji z lekarzem specjalistą, gdyż może powodować skutki uboczne.
