Gruźlica moczowo-płciowa, inaczej nazywana również urogenitalną, jest chorobą, która występuje stosunkowo rzadko. Pierwszymi symptomami choroby jest gorączka i osłabienie całego organizmu, stad też rozpoznanie bywa utrudnione we wczesnym stadium choroby. Z czasem pojawiają się bolesne oddawanie moczu oraz dyskomfort, krwiomocz, bóle lędźwi itp. Choroba dotyka w szczególności osoby po 45 rokiem życia.
Gruźlica urogenitalna
Ten rodzaj gruźlicy jest reaktywacją pierwotnego ogniska gruźlicy, które znajduje siew płucach. Co ciekawe gruźlica moczowo-płciowa ujawnić się może nawet po 20 latach od zakażenia. Stąd też pacjentami są głównie osoby w wieku średnim, a dzieci należą do swoistych wyjątków. Narządami, jakie zajmuje prątek gruźlicy to zazwyczaj moczowody, nerki oraz pęcherz i cewka moczowa.
Zdarza się iż prątki lokalizują się w narządach płciowych, jednak w tym wypadku zakażenie gruźlica musi wynikać z kontaktu płciowego z nosicielem gruźlicy moczowo-płciowej. Najczęściej gruźlica urogenitalna ma charakter wtórny. Rozwój schorzenia polega na transmisji patogenu z płuc do nerek przy pomocy naczyń krwionośnych i limfatycznych. Prątki gruźlicy przemieszczają się z warstwy korowej nerki do warstwy rdzenia i wówczas dochodzi do rozpadu ogniska. Kolejno występuje martwica oraz rozsiew bakterii po przewodzie moczowym i płciowym.
Gruźlica moczowo-płciowa – rozpoznanie i leczenie
Wczesna diagnoza może być trudna z uwagi na niecharakterystyczne objawy, jednak jeżeli tylko jest udana gwarantuje pomyślność leczenia. Leczenie farmakologiczne jest wskazane natychmiast. Niestety objawy po kilkunastu latach wskazują już na zaawansowaną chorobę i tym samym liczy się każda chwila. Wśród dolegliwości jakie zgłaszają chorzy poza gorączką i osłabieniem znajduje się nadmierna potliwość i bolesność w okolicy lędźwiowej kręgosłupa.
W zależności od stadium choroby i zajętego przez gruźlice obszaru pojawiają się towarzyszące objawy krwiomoczu, zaburzenia mikcji, ból, zgrubienie lub blizna skórna na narządach płciowych, czy zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, zrosty w macicy itd.
Gruźlica moczowo-płciowa – diagnostyka
Diagnostyka opiera się na szczegółowym wywiadzie ale także bazuje na diagnostyce bakteriologicznej ujawniającej prątki gruźlicy. Badania analityczne moczu wskazują często na ropomocz, czasami krwiomocz i HIV. Podejrzenie choroby winno wystąpić na etapie wywiadu i informacji o wcześniejszym zakażeniu gruźlicą bądź potencjalnym narażeniu się na zakażenie prątkiem gruźlicy.
Kluczowe jest pobranie wycinków zmienionych tkanek, bowiem zwykle są one dotknięte procesem nowotworzenia. Najczęściej tyczy się to moczowodów. Badania moczu na etapie diagnozy winno się wykonywać co 3 do 6 dni nieprzerwanie szukając prątków gruźlicy w moczu. Niestety podstawowe badanie może być niewystarczające, wówczas wykonuje się diagnostykę obrazową, urografię, cystoskopię oraz tomografię komputerową. Dzięki USG można ocenić stan nerek i obszar zajęcia chorobą, jak również przewidzieć powikłania oraz dynamikę postępu choroby.
Gruźlica moczowo-płciowa – leczenie gruźlicy
Leczenie tego rodzaju gruźlicy nie różni się od leczenia klasycznej gruźlicy. Terapia trwa od pół roku do roku i ważna jest systematyczność kuracji poprawiającej ukrwienie nerek oraz przenikalność moczowodów. Kluczowa jest kontrola lekarska i monitorowanie zmian. Skuteczność leków przeciw prątkowi gruźlicy jest wysoka, niemniej choroba powoduje często wiele powikłań wymagających reakcji medycznej.
Zdarza się iż pacjenci zapadają na niewydolność nerek i zmuszeni są do usunięcia nerki, przeszczepu. Powikłaniami gruźlicy moczowo-płciowej może być marski pęcherz moczowy, wodonercze, czy roponercze, jak też niepłodność.
