Gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum) jest rośliną rdestowatą o dużej popularności. Gryka zaliczana jest do zbóż. Znana od 2 tysięcy lat przed naszą erą. Do Europy przywędrowała z Indii, przywieziona przez Tatarów na przełomie XII i XIII wieku. Aktualnie chętnie uprawiana w państwa dawnego ZSRR oraz Azji. Występuje jako roślina uprawna również w USA i Kanadzie, głównie jako roślina pastewna.
Gryka zwyczajna i jej właściwości
Gryka jest roślina jednoroczną, osiąga do 60 cm wysokości. Łodyga gryki podczas kwitnienia czerwienieje i jest pusta od środka. Liście rośliny są duże do 11 cm długości o sercowatym kształcie. Gryka zwyczajna kwitnie wytwarzając przyjemny zapach na kolor biały, czasem czerwonawy. Kwitnie od lipca do sierpnia. Owocem gryki jest trójkątny orzech z ostrymi krawędziami. Jest to wyjątkowo wartościowa roślina, spożywana przez ludzi i zwierzęta.
Niesie ze sobą moc zdrowia i dłuższe życie. W Polsce nieustannie jest niedoceniana, mimo zaleceń dietetyków. Znajdują się w niej białka (18%) wysokiej jakości, łatwo przyswajalne, przez co jest zbożem pozwalającym w optymalny sposób zaspokoić głód człowieka godząc potrzeby chemiczne organizmu. Zaledwie 100g kaszy gryczanej dziennie wystarcza zaspokoić zapotrzebowanie na aminokwasy, których organizm sam nie wytwarza.
Co więcej białko gryki nie zawiera glutenu przez co kasza gryczana może zastąpić surowiec do wypieków pieczywa dla osób uczulonych na gluten. Prócz białka gryka to źródło węglowodanów oraz błonnika. Dzięki nim gryka jest niskokaloryczna jak również daje uczucie sytości w żołądku. Energia z pokarmu gryczanego uwalnia się powoli nie powodując wahań insuliny przez co gryka jest bezpieczna dla diabetyków.
Bogactwo witamin i minerałów
Gryka obfituje w witaminy. Zasobna jest w witaminę B, pirydoksynę, ryboflawinę oraz tiaminę. Ponadto w gryce znajdziemy tez witaminę E o działaniu antyoksydacyjnym oraz żelazo, magnez, czy cynk, potas nieobojętne dla organizmu i zbilansowanej diety. Skład gryki może zaskoczyć. Tak niepozorne ziarna zawierają bioaktywne przeciwutleniacze. Flawonoidy zapobiegnąć mogą nie tylko miażdżycy ale również zahamować procesy starzenia się. Coraz częściej mówi się także iż przeciwutleniacze zapobiegają nowotworom przez co gryka zyskuje coraz większą popularność.
Gryka w kuchni
Grykę spożywać można na wiele sposobów. Można ja uznać za zioło, jednak zdecydowanie częściej to zwyczajny produkt spożywczy, element i składnik dania, które przy okazji dba o nasze zdrowie. Zwykle zjadamy ziarna gryki, chociaż pożywne i smaczne są także kiełki. Najbardziej rozpowszechniona formą gryki w kuchni jest kasza gryczana. Mniej znany jest miód gryczany, który znany jest z dużej zawartości żelaza i magnezu.
Jako jedyny z miodów miód gryczany ma najwięcej rutyny, która wpływa na właściwości bakteriobójcze ale również cechuje ją niski indeks glikemiczny. Gryka tym samym jest zalecana w diecie chorych na cekalię. Przepisy z kaszą gryczaną czy w ogóle z gryką to zwykle recepty na dania dawnej kuchni, babcinej, tradycyjne potrawy. Warto jest do nich wrócić i na nowo odkryć ten smak. Gryka nie wszystkim smakuje, niemniej warto jest się przekonać do niej, gdyż niesie ze sobą mnóstwo składników pożytecznych dla odporności i zdrowia.
Gryka na dolegliwości
Gryka zwyczajna pomaga w leczeniu wielu dolegliwości, między innymi reguluje pracę serca, wspomaga trawienie, niweluje zaparcia i łagodzi ból. Jest ważnym składnikiem diety w leczeniu otyłości.
