Grążel żółty (Nuphar lutea) występuje w Azji i Europie, w tym na nizinach w Polsce. Jest to bylina wodna porastająca wiele akwenów takich jak stawy, sadzawki, rzeki i jeziora. Kwitnie od maja do września na kolor żółty. Duże liście potrafią przysłonić światło wody, a ich kolor zmieniać się od zielonego po brunatny.
Grążel żółty
Rośliny tego gatunku charakteryzuje skórzastość liści o sercowatym kształcie. Co ciekawe grążel jest też rośliną podwodną. Rośliny młode rosnące pod woda wyróżnia strzelistość liści. Kłącza rośliny pływają po dnie, zaś owoce zlokalizowane są w torebce wielkości około 4 cm pływającej po tafli wody. Nasiona grążela mają kolor brunatny i jajowaty kształt. Kwiaty przyjemnie pachną niczym jabłko, chociaż grążel żółty to roślina trująca. Z tego względu zastosowanie w fitoterapii tej rośliny wymaga ostrożności i wprawy.
Zastosowanie w celach leczniczych
Kłącze grążeli żółtej wykazuje skład, który może być cenny w leczeniu wielu dolegliwości. Roślina zawiera alkaloidy między innymi takie jak nufaryna, nufamina, liczne garbniki i kwasy organiczne. W kwiatach rośliny znajduje się cholina, zaś w liściach znajdziemy flawonoidy, luteolinę. Również nasiona zawierają garbniki, kwas galusowy i wiele innych składników mogących pomóc w terapii.
Grążel żółty wykorzystuje się w leczeniu jako środek ściągający i przeciwbólowy oraz przeciwbakteryjny. Dzięki tym właściwościom roślina znajduje szerokie zastosowanie w medycynie. Poza wymienionymi wykazuje także działanie moczopędne i uspokajające, także jako środek nasenny. Surowcem zielarskim są nie tylko kłącza,a le tez liście, nasiona i kwiaty. Grążel jest wykorzystywana nie tylko w zielarstwie ale tez do produkcji komercyjnych leków. Często grążel żółty jest składnikiem leków antykoncepcyjnych, gdyż zawiera alkaloid o działaniu plemnikobójczym.
Grążel żółty do walki z pasożytami
Bakteriobójcze właściwości rośliny przydają się i odznaczają skutecznością w walce z grzybami i pasożytami układu pokarmowego. Jedną z najgroźniejszych jest candida albidans, z którym sobie świetnie radzi. Ekstrakt z grążela żółtego to doskonały lek uodparniający, zwłaszcza cieszący się popularnością przy chemioterapii, czy przed oraz po zabiegach chirurgicznych. Ponadto roślinę używa się jako lek na stany zapalne błony śluzowej żołądka oraz krwawienia z dróg rodnych, stany depresyjne, lekowe oraz nerwice. Wykazuje się iż grążel żółty pozytywnie wpływa na libido wzmagając popęd seksualny i poprawiając sprawność seksualną, zwłaszcza u mężczyzn.
Badania nad właściwościami rośliny wykazały iż usprawnia plemniki co jest ważnym odkryciem w leczeniu niepłodności naturalnymi sposobami. Wśród dobroczynnego wpływu na zdrowie ziela warto wspomnieć iż roślina leczy stany zapalne dróg oddechowych, w tym zapalenie płuc oraz oskrzeli. Ponadto grążel żółty obniża gorączkę a jego wywar eliminuje zmiany skórne. Wśród znanych i cenionych właściwości ziela wymienić należy leczenie zapalenia nerek i dróg moczowych oraz gruźlicy, reumatyzmu i podagry.
Na bezsenność i moczenie nocne
Ziele grążela żółtego pomaga na wiele dolegliwości, również na bezsenność i moczenie nocne u dzieci. Działa uspokajająco, jednak stosować go nie można bez konsultacji lekarskiej, gdyż jest toksyczne. Konieczne jest dopasowanie dawki do potrzeb pacjenta. Nadmierne dawki mogą źle wpływać na układ nerwowy i powodować wiele szkód w organizmie. Napar z kwiatów grążela żółtego działa przeciwbólowo, co za tym idzie jest on wykorzystywany do uśmierzenia bólu stawów, artretyzmu jak też bólu pourazowego.
Dodatkowo napar z kwiatu podnosi odporność organizmu, jako płukanka do włosów wzmacnia ich cebulki i zapobiega wypadaniu, łupieżowi itp. Przyjmuje się ziele pod postacią naparu, wywaru lub nalewki alkoholowej. Można je przyjmować do wewnątrz jak też na zewnątrz poprzez płukanki, okłady i przemywanie zmian.
Kulinarne zastosowanie
Pomimo, iż roślina jest trująca to po odpowiednim przygotowaniu może znaleźć zastosowanie w kuchni. Kłącze grążela żółtego w tym celu należy pokroić i suszyć, a potem poddać mieleniu i namoczeniu w wodzie przez około pięć godzin. Następnie ziele się suszy ponownie uzyskując mąkę na naleśniki, czy placki. Można z niego także przygotować syrop dodawany do deserów.
