Jastrzębiec kosmaczek (Hieracium pilosella) to uroczy kwiat rabatowy i jednocześnie lecznicze zioło. Należy do roślin z gatunku astrowatych, jest bylina wieloletnią rozmnażającą się rozłogowo i stosunkowo szybko. Ziele rośnie w Europie i Azji, zwłaszcza popularne jest na Kaukazie i Syberii. W Polsce jastrzębiec ceni sobie gleby piaszczyste. Co istotne jest rośliną trującą, mimo iż posiada wiele właściwości leczniczych.
Do leczenia i dekoracji
Jastrzębiec wyróżnia się bezlistną, wysoką łodygą, na której szczycie zebranych jest po kilka jaskrawopomarańczowych kwiatów. Zwykle osiąga około 30 cm wysokości. Liście są omszone, zielone, o kształcie jajowatym. Kwiaty jastrzębca są owadopylne. Owocem rośliny jest niełupka. Przekwitnięty kwiat po zaschnięciu tworzy puszysta kulę pełna nasion. Kwitnienie jastrzębca przypada na miesiące od maja do października.
Surowcem w zielarstwie jest ziele jastrzębca. Cechują go gorycze oraz garbniki, flawonoidy. Jest on również źródłem laktonów seskwiterpenowych, kwasu chlorogenowego, kawowego i kumaryny. Tym samym jastrzębiec kosmaczek wykazuje właściwości uspokajające, przeciwskurczowe i kojące. Ponadto działa antyoksydacyjnie. W bylinie znajdziemy też obfite pokłady witaminy C oraz B i karotenu. Prócz tego skład jastrzębca to również fitosterole redukujące cholesterol oraz laktony o działaniu antynowotworowym i stymulacyjnym dla układu immunologicznego.
Właściwości i zastosowanie jastrzębca
Zastosowanie w ziołolecznictwie jastrzębca jest dość szerokie, gdyż roślina stosowana jest w leczeniu i zapobieganiu biegunki oraz wrzodów żołądka. Stosownie przygotowana dawka ziela pomaga na wątrobę oraz nieżyty jelit. Niegdyś jastrzębiec kosmaczek był specyfikiem przeciwkrwotocznym oraz łagodzącym ataki astmy i kaszlu.
Obecnie stosuje się go do wyrobu preparatów na kaszel, jak również leków homeopatycznych stosowanych w kuracji zapaleń, między innymi nerek. Naparu z rośliny używa się również zewnętrznie do przemywania ran, płukania i dezynfekcji jamy ustnej. Przetwory wykonywane z ziela służą jako środki wykrztuśne i moczopędne.
Sposoby używania – jastrzębiec kosmaczek
Z ziela wytwarza się intrakt oparty na alkoholu 50%. by go przygotować należy wysuszyć i posiekać ziele, a następnie zalać około 100g ziela alkoholem w ilości około 300-400ml. Pojemnik, naczynie z tak przygotowanym roztworem należy zamknąć dokładnie i odstawić na 14 dni, kolejno przecedzić. Spożywać w zaburzeniach trawienia i problemach z wątrobą.
Dawka zalecana to 10 ml intraktu rozcieńczonych z 100 ml wody. Kuracja winna trwać optymalnie dwa miesiące przy spożyciu codziennym. Poza wymienionymi właściwościami intrakt działa uodporniająco, w tym przeciwgrypowo. Przede wszystkim skład ziela wspomaga regenerację wątroby, co za tym idzie oczyszczenie organizmu i poprawę funkcjonowania wszystkich układów.
Odwar i napar
Z Jastrzębca kosmaczka popularnie przygotowywany jest napar oraz odwar. Napar winno się pić trzy razy dziennie po pół szklanki. Pomaga on na nieżyty przewodu pokarmowego, oczyszcza i łagodzi ból, a także działa rozkurczowo. Zapobiega biegunkom, pomaga w rozbiciu kamieni nerkowych a także wspiera walkę z chorobami płuc.
Zewnętrznie napar nadaje się do przemywania ran. W białoruskiej medycynie naturalnej jastrzębiec kosmaczek występuje jako lek na wzmożenie apetytu oraz przeciw żółtaczce. Odwar z ziela uchodzi za specyfik idealny na anemię oraz lek przeciwmiażdżycowy w ramach profilaktyki zdrowotnej.
