Piwonia lekarska (Paeonia officinalis) to przepiękny kwiat rabatowy, ale również roślina wykorzystywana w fitoterapii. Gatunek pochodzi z Europy Południowej i terenów Azji Mniejszej, gdzie rośnie dziko. Wyróżnia ją długowieczność, bowiem rośnie kilkadziesiąt lat na jednym stanowisku. Osiąga wysokość od 60 do 90 cm i charakteryzuje się pokrojem kępiastym, krzaczastym. Piwonia lekarska ceni sobie stanowiska słoneczne i zaciszne, jest w pełni mrozoodporna.
Nie tylko dekoracyjny charakter
Najbardziej znaną cechą piwonii są jej dekoracyjne kwiaty, piękne, duże, intensywnie kolorowe, od których ciężaru uginają się łodygi. Liście piwonii w zależności od odmiany są zielone lub brunatne, podwójnie trójdzielne, pojawiają się już wczesną wiosną i utrzymują się do późnego lata. Najbardziej okazałe kwiaty posiada piwonia czerwona i różowa. Roślina kwitnie w maju i czerwcu. Surowcem wykorzystywanym w ziołolecznictwie to korzenie, kwiaty i nasiona. Warto pamiętać, iż piwonia lekarska to roślina trująca, zawiera sporo związków toksycznych, mimo to posiada też działanie lecznicze, które zależy od dawkowania ziela. Znana była jako lekarstwo już w starożytności.
Piwonia lekarska-korzeń
Bogatym źródłem związków chemicznych cennych dla zdrowia i leczenia jest korzeń piwonii lekarskiej. Znajdziemy w nim między innymi skrobię, garbniki, jak również alkaloidy, kwasy fenolowe oraz flawonoidy. Różnorodność zawartości piwonii daje jej szerokie zastosowanie. Poza związkami chemicznymi, których oddziaływanie jest pozytywne na organizm, warto podkreślić, iż w korzeniu piwonii znajdują się też sole mineralne, magnez, żelazo, sód, potas i wiele innych. Aby pozyskać jak najbogatszy surowiec należy korzenie piwonii wykopać jesienią, po czym poddać je suszeniu. Wybierać należy bulwy korzeniowe dwuletnie lub starsze. Natomiast chcąc pozyskać kwiat należy zebrać go w czerwcu i również wysuszyć.
Działanie lecznicze piwonii
Piwonia działa rozkurczowo i jest zalecana jako lek na niestrawność i zaburzenia przewodu pokarmowego. Wywar z piwonii lekarskiej wskazany jest również w terapii nieżytu dróg oddechowych oraz ku poprawie perystaltyki jelit. Pierwotnym zastosowaniem piwonii były właśnie zaburzenia trawienia, jakie opisuje Hipokrates. Prócz wymienionych piwonia lekarska to również ulga w bólach artretycznych i reumatyzmie. Działa ona przeciwbólowo, co wykorzystuje się w leczeniu migreny, padaczki, nerwicy i wszelkich nerwobóli. Medycyna naturalna wymienia piwonię także jako lek na hemoroidy, bowiem roślina ta poprawia krążenie krwi. Cechą charakterystyczną piwonii jest też działanie moczopędne i uspokajające, to ostatnie sprawdza się jako środek przeciwalergiczny i przeciwbólowy. Wyciąg z korzenia piwonii stosowany jest w kuracji choroby wieńcowej, zaś napary z kwiatów polecane są jako lekarstwo na kaszel i lek na żylaki. Herbatki z piwonii uchodzą za leki na kamicę nerkową, koklusz, wzmożenie miesiączki i regulacje cyklu menstruacyjnego. Ponadto piwonię można stosować na zewnątrz wykonując okłady na opuchliznę, zmęczone oczy, czy też różnego pochodzenia wypryski na skórze. Okłady przygotować można zarówno z suszu, jak też ze świeżych płatków kwiatu piwonii lekarskiej. Kompresy z odwaru są skutecznym preparatem na łagodzenie zmian topowego zapalenia skóry. Nasiona piwonii mają zdecydowanie marginalne zastosowanie. Niegdyś stosowano je jako przyprawę kulinarną.
Przeciwwskazania
Piwonii lekarskiej nie powinny zażywać i stosować kobiety w czasie ciąży jak również w połogu i okresie laktacji. Piwonia może prowadzić do poronienia.
