Trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa) jest rośliną należącą do rodziny trędownikowatych i występuje w stanie dzikim w Europie oraz Azji Zachodniej. Roślinę traktuje się jako roślinę ogrodową, mimo iż nie należy do urokliwych. Wyrasta do 120 cm i charakteryzuje się bulwiastym kłączem oraz wyróżniają ją liczne pędy boczne. Lubuje się w glebach wilgotnych, rosnąc najczęściej na brzegach rzek i strumyków oraz w cieniu lasu.
Trędownik bulwiasty – charakterystyka
Trędownik bulwiasty jak sama nazwa wskazuje wyróżnia bulwa, będąca rozbudowanym kłączem podziemnym. Ponadto charakteryzuje się gładką łodygą o liściach w kolorze ciemnej zieleni i kształcie owalno – sercowatym. Kwiaty rośliny są dwubarwne przyjmując kolory czerwieni i brązu. Surowcem zielnym rośliny są łodygi oraz liście. Zbiera się je w lipcu, gdy roślina zaczyna kwitnąć. Surowiec poddaje się suszeniu, by z czasem wykonać z niego nalewki i ekstrakty lecznicze. Roślina ma gorzki smak i niezbyt zachęcający zapach.
Właściwości lecznicze trędownika
Właściwości lecznicze rośliny wynikają z jej składu. Zawartość trędownika bulwiastego obfituje w aminokwasy, flawonoidy, kwasy fenolowe (kwas ferulowy, kwas waniliowy, kwas kofeinowy, kwas cynamonowy), saponiny, glikozyd kwaśny, fitosterole, niezbędne kwasy tłuszczowe i asparaginę. Taki skład sprawia, ze ziele wykazuje działanie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne.
Ciekawą właściwością jest zdolność do detoksykacji organizmu przydatna w dietach oczyszczających i odchudzających również. Ponadto trędownik bulwiasty to środek pobudzający krążenie, prace wątroby jak też stymulujący wydalanie moczu i prace jelit, co za tym idzie działa przeczyszczająco. Coraz powszechniej mówi się również iż działa antynowotworowo.
Nazwę roślina zawdzięcza swemu pierwotnemu zastosowaniu. Niegdyś ziela używano w leczeniu gruźliczego zapalenia węzłów chłonnych. Zastosowanie wynikało z podobieństwa kształtu bulwy do powiększonych gruczołów szyi. W czasach średnich zioło uchodziło za doskonały lek na obrzęki i nowotwory, obecnie trędownik polecany jest w celu oczyszczenia krwi i lek moczopędny.
Zastosowanie ziela
W medycynie naturalnej oraz konwencjonalnej trędownik stosuje się w leczeniu skóry na wypryski i łuszczycę oraz wewnętrznie chcąc oczyścić organizm z toksyn i poprawić metabolizm. Wykorzystuje się roślinę w kuracji dny moczanowej oraz reumatyzmu, stanów zapalenia węzłów chłonnych. Atutem ziela jest stymulacja układu limfatycznego, wspomaga ona leczenie zmian zewnętrznych jak i dolegliwości wewnętrznych.
Stosowanie trędownika pomaga na hemoroidy, świąd, zaparcia. Dzięki związkom harpagosydowym roślina łagodzi bóle stawów. Bardzo często trędownik jest składnikiem dodawanym do mieszanek ziołowych polecanych na przeziębienie, wyciszenia. Najskuteczniej napar, herbata z trędownika działa na owrzodzenia i pęcherze, skuteczna jest też w leczeniu bólu ucha, eliminowaniu kolki.
Sposoby używania ziela
Dawki lecznicze ziela zależą od wielu czynników takich jak stan zdrowia, dolegliwość w której mają pomóc, indywidualnej odporności na działanie zioła. W praktyce ziela trędownika bulwiastego wykonuje się wywary i napary. Aby przyrządzić wywar należy łyżeczkę korzenia trędownika zalać woda i podgrzewać przez kwadrans. Alternatywą jest napar, do którego potrzebna jest łyżeczka suszu ziela i 3/4 litra wody wrzącej którą ziele należy zalać i parzyć pod przykryciem przez piętnaście minut.
