Turówka wonna (Hierochloe odorata) jest znaną w Polsce trawą wysoce aromatyczną z uwagi na wykorzystanie w przemyśle alkoholowym, jak też perfumeryjnym. Nazywana bywa również tomkownicą, trawą żubrową, czy trawą wonna.
Potocznie mówi się na nią żubrówka. Wbrew pozorom z żubrami nie ma ona wiele wspólnego. Zawiera za to mnóstwo kumaryny, jaka zapewnia jej waniliowy zapach. Rzadko uprawia się tę trawę w celach ozdobnych, za to coraz szerzej uprawia się plantacje żubrówki do celów przemysłowych.
Turówka wonna w lecznictwie
Trawa turówka wonna jest stosunkowo łatwa w uprawie. Rozmnaża się ja przez podział kłącza. Niestety nasiona trawy mają bliska zeru zdolność kiełkowania. W Polsce w stanie dzikim trawa turówka występuje głównie na terenie niżu, poza Polska dziko rosnącą spotkamy ją w większości nizinnych terenów Europy jak również na Syberii, w Ameryce Północnej oraz Azji.
Najczęściej porasta doliny rzek, torfowiska i niziny. Preferuje duże nasłonecznienie i piaszczystą glebę. Hodowlę zaleca się od doniczkowania w ziemi, bowiem jest rośliną silnie ekspansywną i może zachwaścić ogród. Z uwagi na zagrożenie wyginięciem w Polsce turówka wonna została objęta ochroną gatunkową.
Cechy charakterystyczne turówki
Trawa osiąga do 60 cm wysokości tworząc zwarte kępy. Liśćmi trawy są źdźbła. Blaszki liści są gładkie, płaskie, w paki zwinięte. Kwiatostanem trawy jest owalna wiecha z nagimi gałązkami zgrubiałymi. Owocem rośliny są ziarniaki jajowate znajdujące się na szczycie wiechy. Jest jedną z pierwszych trwa wchodzących w okres kwitnienia, bo zaczyna swe kwitnienie już w kwietniu.
Z tego też względu bardzo szybko zamiera. Zbiorom podlegają źdźbła osiągające około 25 centymetrów wysokości. Kolejno surowiec suszy się i przechowuje w przewiewnym miejscu. Podkreślić należy iż zbiera się źdźbła zielone przed ich zaschnięciem.
Zastosowanie lecznicze
Mimo aromatu trawa ta nie jest stosowana jako trawa pastewna. Zwierzęta niechętnie się nią żywią. Leczniczo w dawnej medycynie używano jej zewnętrznie do okładów, z czasem pokuszono się o wykonanie naparów i odkryto dobroczynny wpływ turówki na dolegliwości układu pokarmowego. Spożycie naparu z trawy turówki pomaga na trawienie. O wiele częściej jednak wykorzystuje się zapach turówki, dlatego też turówka jest uprawiana głównie na potrzeby przemysłu alkoholowego i perfumeryjnego.
Dodaje się ją do wódki i alkoholów aromatyzowanych. W kosmetyce turówka jest doskonałym składnikiem kremów zapachowych pochodzenia naturalnego oraz intensywnie pachnących perfum. Znacznie rzadziej turówki używa się w kuchni, chociaż bywa też stosowaną przyprawą. W Ameryce Północnej używano turówki jako kadzidła podczas obrzędów religijnych rdzennych mieszkańców. Aktualnie ciekawym zastosowaniem turówka wyróżnia się w bukieciarstwie stosowana do ozdabiania kompozycji roślinnych.
