Ukwap dwupienny (Antennaria dioica) zwany bywa również szarotą rozdzielnopłciową, szarotą czerwoną lub białą, kocanką rozdzielnopłciową, kocanką czerwoną lub białą. Potocznie znana jest tez nazwa kocie łapki. Jest byliną dwupienną zadarniającą i rozmnażająca się poprzez rozłogi.
Ukwap dwupienny – pokrój i cechy wyróżniające
Ukwap to niewysoka bylina osiągająca od 5 do 35 cm wysokości. Rozrasta się przez podziemne rozłogi, występuje stosunkowo rzadko, zwykle w lasach iglastych, na suchej glebie, zazwyczaj na terenie nizinnym. Spotyka się również nasadzenia w ogrodach. Roślina kwitnie od maja aż do lipca włącznie. Ceniona za właściwości zadarniające, idealna do obsadzenia murków, skarp, skalniaków.
Ukwap dwupienny jest wyjątkowo odporny na mróz. Kwiatostanem jest łodyga kwiatowa wyrastająca na 15 cm, białofilcowato owłosiona z niepozornymi koszyczkami kwiatowymi na szczycie o kolorze czerwonym wewnątrz koszyczka i białym (męskie) oraz różowym (żeńskie) na zewnątrz.
Skład ukwapu
W skald ukwapu wchodzą olejki eteryczne, jak również żywice i garbniki, gorycze oraz saponiny. Dzięki tym substancjom zyskuje ukwap dwupienny właściwości lecznicze. Surowcem leczniczym są pędy kwiatostanowe, kwitnące. Surowiec zbierany jest w okresie kwitnienia i suszony w przewiewnym miejscu. Czasem zbiera się wyłącznie koszyczki kwiatowe.
Właściwości lecznicze
Ukwap dwupienny wykazuje działanie żółciopędne oraz moczopędne. Ponadto działa wykrztuśnie, rozkurczowo, a także ochronnie na wątrobę, wspomagając proces jej regeneracji. Badania naukowe wskazują, iż ukwap zwiększa krzepliwość krwi i reguluje pracę układu pokarmowego. Ponadto ziele działa uspokajająco. Najczęściej ukwap stosowany jest w leczeniu zaburzeń trawiennych i schorzeń układu pokarmowego.
Jest on składnikiem mieszanek ziołowych o działaniu napotnym i wykrztuśnym pomagając w leczeniu dróg oddechowych. Wspomagająco wykorzystuje się ziele w terapii dny moczanowej, niedoboru żółci oraz kuracji na refluks, czy zapalenie wątroby. Ukwap przyda się też do zahamowania krwawienia wewnętrznego, przy zbyt obfitych miesiączkach oraz w przypadku występowania hemoroidów, zwłaszcza pękających.
Zastosowanie ziela
Roślina znajduje zastosowanie w leczeniu przewlekłych schorzeń wątroby i układu żółciowego. Niegdyś stosowano ukwap również zewnętrznie do kąpieli dzieci z egzemami. Rosjanie do dziś stosują ukwap jako lek wspierający krzepliwość krwi i zapobiegający krwawieniom, zwłaszcza krwotokom wewnętrznym. Ukwap jest cod o zasady zielem bezpiecznym jednak nie można przedawkowywać go, bowiem powoduje wówczas skutki uboczne.
Nie zaleca się podawanie w jakiejkolwiek postaci i dawce ukwapu dzieciom do lat 6. Ostrożność winny zachować takę ciężarne i karmiące piersią. Najczęściej ukwap stosuje się w postaci naparu lub maceratu. By poprawić smak preparatu można dodać do niego miód lub sok malinowy. Dawką zalecaną jest maksymalnie szklanka naparu dziennie.
