Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) jest gatunkiem z rodziny astrowatych. Roślina porasta dziko Europę oraz Azję Środkową, Chiny i Syberię. W Polsce również jest gatunkiem popularnym. Tworzy rozmaite mieszanki krzyżując się z łopianem gajowym lub łopianem większym i mniejszym. Jest rośliną dwuletnią i preferuje zarośla, brzegi cieków wodnych, stanowiska ruderalne.
Charakterystyka rośliny – łopian pajęczynowaty
Łopian pajęczynowaty wyróżnia długa wzniesiona bruzdowata i omszona łodyga, która może osiągać do dwóch metrów wysokości. Liście rośliny są duże sercowato okrągłego kształtu. Kwiat łopianu ma kolor purpurowy, czasem przechodzący w czerwień. Drobne kwiaty są zebrane w koszyczki 2-3cm. Pojawiają się na szczycie łodygi z katów liści. Z uwagi na haczykowate łuski i długie włoski przypominają pajęczynę.
Roślina kwitnie w lipcu i sierpniu, jest uznawana jednocześnie za cenna roślinę miododajną i chwast ogrodowy. Owocem rośliny są koszyczki kwiatowe przyczepiające się do zwierząt, ludzi. Łopian charakteryzuje gruby palowy korzeń mocno rozgałęziony.
Właściwości lecznicze łopianu
Surowcem zielarskim jest korzeń rośliny, który zawiera spore pokłady cukru, insulinę oraz białka i tłuszcze. Ponadto w korzeniu zmagazynowane są fitosterole, glikozydy, olejki eteryczne oraz saponiny i sole mineralne (siarka, fosfor). Łopian pajęczynowaty działa antybakteryjnie oraz grzybobójczo, ma też działanie przeciwzapalne. Prócz tego roślina ma właściwości napotne i moczopędne, redukujące ilość soku żołądkowego i stymulujące wydzielanie śluzu ochronnego w jelitach i całym układzie pokarmowym.
Dzięki tym właściwościom jest to doskonały środek na niestrawność i nieżyty żołądka. Stosuje się łopian także w leczeniu schorzeń nerek i moczowodów oraz wspomagająco na wątrobę. Zewnętrznie ziele stosuje się w celu poprawy jakości skóry. Pomaga ono na zmiany trądzikowe, łupież, świąd czy czyraki. Ponadto wpływa na zahamowanie wypadania włosów, stad też stosuje się go w preparatach przeciw łysieniu.
Zastosowanie
Surowiec przed użyciem należy dokładnie wysuszyć i oczyścić. Korzeń wykopuje się jesienią pierwszego roku rośliny lub wiosną w drugim roku zanim wytworzy łodygę. Znajduje on zastosowanie w terapii bólu reumatycznego, pourazowego, głównie przy zwichnięciach i złamaniach. Lignany jakie zawiera korzeń łopianu łagodzą ból i działają uspokajająco. Odwary z ziela można zarówno pić jak i wykonywać z nich okłady i kompresy na obolałe miejsca.
W bólu głowy stosuje się okład ze świeżych liści łopianu. Wykorzystuje się również ziele na podagrę, ukąszenia żmii, czy owadów oraz jako lek na syfilis. Odwar z korzenia to też idealny środek używany do kuracji przeciw obrzękom. Niegdyś w medycynie ludowej wykonywano maść z łoju i łopiany smarując rany, poparzenia czy liszaje. Obecnie szerokie zastosowanie w kosmetyce zyskał olej z korzenia łopianu. Jest on dodawany do odzywek do włosów nadając włosom blasku i wzmacniając cebulki włosa. Poza tym stosuje się go w kosmetykach niwelujących łupież i świąd.
Warto wiedzieć:
Korzeń oraz liście i łodygi łopianu są jadalne, w Japonii roślina ta uchodzi za warzywo uprawne, można ją kisić, wytwarzać z niej olej spożywczy oraz suszyć jako kaloryczny posiłek na zapas. Dawniej łopian służył oczyszczeniu krwi i pomocą w problemach menstruacyjnych. Poza właściwościami leczniczymi łopian służył i gdzieniegdzie nadal służy zabawie dzieci poprzez rzucanie tzw. dziadami (koszyczkami kwiatowymi łopianu).
