Hormonalna terapia zastępcza – w szczególności popularna jest wśród kobiet u których występują pierwsze oznaki menopauzy. Hormony mają bardzo duży wpływ na organizm kobiety szczególnie jeśli ten właśnie organizm przechodzi zaburzenia lub stany chorobowe.
Obecność hormonów jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Hormony pełnią funkcje przekaźników informacji pomiędzy układem hormonalnym i nerwowym a resztą organizmu.
Hormony to substancje wytwarzane w gruczołach wewnątrzwydzielniczych lub wyspecjalizowanych grupach komórek, przekazywane przez nie wprost do krwi, mające silne pobudzające lub hamujące działanie na procesy biochemiczne, poprzez które przejawia się ich regulacja i sterowanie czynnościami różnych tkanek i narządów.
Rodzaje hormonalnej terapii zastępczej
Hormonalna terapia zastępcza najczęściej stosowana jest w leczeniu, a także w minimalizacji objawów związanych z okresem menopauzy. Niezbędna jest wówczas konsultacja z lekarzem oraz wykonanie szeregu badań i dobranie odpowiednich leków.
Rodzaje hormonalnej terapii zastępczej:
– terapia wyłącznie progestagenem – stosowana w nieprawidłowościach z zakresu krwawienia miesięcznego;
– terapia wyłącznie estrogenami – zalecana jedynie tym kobietom, którym usunięto macicę, w celu uzupełnienia niedoboru estrogenów;
– terapia z użyciem obu składników – stosowana w większości wypadków, z uwagi na niski poziom zagrożenia nowotworem błony śluzowej macicy.
W zależności od częstotliwości przyjmowania preparatów wyróżniamy:
– terapie sekwencyjną – w leczeniu oba leki, estrogeny i progestagen podawane są codziennie, dzięki czemu menstruacja się nie pojawia.
– terapia miejscowa, zalecaną szczególnie u kobiet, które mają problemy z suchością pochwy, podrażnieniami.
Korzyści stosowania HTZ
Z roku na rok zwiększa się ilość korzyści które daje stosowanie hormonów przez kobiety. W szczególności jedną z nich jest złagodzenie objawów zbliżającej się menopauzy. Każda z kobiet która doświadczyła objawów menopauzy takich jak duszności, napady gorąca, nadmierna potliwość, wrażenie ciągłego przemęczenia i towarzysząca mu bezsenność, suchość pochwy i bolesne stosunki, zwiększona podatność na infekcje intymne z ulgą poddaje się terapii hormonalnej. HTZ nie tylko hamuje objawy, ale zmniejsza ryzyko pojawienia się innych objawów w przyszłości.
Korzyści stosowania HTZ:
– ochrona śluzówki macicy przed przerostem,
– łagodzenie zmian w narządach płciowych,
– poprawa samopoczucia fizycznego,
– poprawa samopoczucia psychicznego,
– poprawa pamięci i sprawności intelektualnej,
– poprawa jakości snu,
– poprawa wyglądu skóry, paznokci i włosów.
Czynniki ujemne stosowania hormonalnej terapii zastępczej
Niestety prawdą jest iż każda terapia hormonalna posiada wiele skutków ubocznych do których najczęściej możemy zaliczyć między innymi występowanie:
– nieregularnych krwawień,
– nudności,
– wzdęć,
– kłopotów z cerą,
– suchość pochwy,
– bóle piersi.
Skutki uboczne stosowania HTZ uzależnione są od dawki i postaci przyjmowanego środka. Stosowane obecnie leki niskodawkowe znacznie obniżają ryzyko wystąpienia działań niepożądanych lub skutecznie je minimalizują. Dlatego niezwłocznie po zaobserwowaniu niepokojących objawów konieczne jest zgłoszenie się do lekarza specjalisty.
Hormonalna terapia menopauzy wdrożona po upływie ponad 10 lat od ostatniej miesiączki grozi zwiększeniem, zamiast zmniejszenia, ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, wynikających z miażdżycy (zawał serca, udar mózgu).
W przypadku naturalnej menopauzy nie należy opóźniać momentu wdrożenia hormonoterapii, ponieważ w okresie po ostatniej miesiączce a przed rozpoczęciem przyjmowania hormonów w organizmie zachodzą nieodwracalne zmiany. Dlatego lepiej zacząć wcześnie leczenie, stosując początkowo najniższe dawki i następnie ewentualnie modyfikując rodzaje preparatów i zwiększając ilość przyjmowanych hormonów, zależnie od stanu zdrowia i samopoczucia kobiety.
Leczenie HTZ
Zalecanie hormonoterapii przez lekarza wskazane jest w szczególności w okresie najbardziej uciążliwych objawów, czyli na początku klimakterium. Specjaliści zalecają przyjmowanie leków już na początku występowania zaburzeń cyklu miesiączkowego. Jeśli wątpliwości są duże, lekarz może zlecić badania hormonalne, które pomogą ustalić, czy mamy do czynienia z przekwitaniem takich jak poziom estradiolu i FSH we krwi. Obniżenie poziomu estradiolu i wzrost poziomu FSH są charakterystyczne dla okresu przekwitania. Dlatego ważne jest by odpowiedni moment wdrożenia terapii hormonalnej został wybrany w konsultacji z lekarzem.
Stosowane są tak zwane terapie:
– cykliczne z uwzględnieniem przerw na krwawienie,
– zastępcze terapię zaczynamy natychmiast po zabiegu,
– terapię ciągłą bez przerw na krwawienie, czasem mylnie nazywane miesiączką.
Bardzo ważne jest aby decyzja o wdrożeniu hormonów nie była podjęta przez lekarza specjalistę zbyt pochopnie. Dlaczego? Otóż przy wczesnym rozpoczynaniu stosowania hormonów należy zachować szczególną ostrożność. Zanim przykre objawy menopauzy zostaną przypisane przez lekarza okresowi przekwitania, warto jest zbadać wszystkie ich przypuszczalne ewentualności występowania. W tym przypadku charakterystyczna jest cykliczność pojawiania się symptomów (mniej więcej co miesiąc, przed miesiączką) oraz ustępowanie ich tuż przed lub z chwilą pojawienia się miesiączki. Dlatego istotną rolę odgrywa dokładna samoobserwacja objawów i dokładne przedstawienie ich lekarzowi specjaliście.
