Śliwa tarnina (Prunus spinosa) znana jest pod wieloma nazwami takimi jak cierniak, ciarki, ciernie czy korcipa, żarnośliwa itd. Jest to krzew porastający Europę i Azję Środkową oraz Syberię. W Polsce również można spotkać dzika śliwę na brzegach lasów lub na miedzach między pastwiskami. Osiąga 3-4 metry wysokości i żyje około 40lat.
Śliwa tarnina – pochodzenie i cechy wyróżniające
Śliwa tarnina znana była już w czasach Mezopotamii, gdzie roślina ta była uważana za świętą. W Starożytnym Rzymie śliwa tarnina zasłynęła jako środek medyczny zwalczający bóle jelit i żołądka. Ponadto odkryto, iż wywar z liści krzewu wpływa pozytywnie na leczenie gardła i zapalenie dziąseł.
Eksperymenty medyczne ze śliwą tarniną doprowadziły z czasem do udowodnienia iż żywica krzewu skutecznie zamyka rany i pomaga na skaleczenia, zaś pita regularnie rozcieńczona z winem rozbija kamienie nerkowe. W polskiej medycynie dawnej, ludowej używano niemal wszystkich części rośliny, a czołową właściwością śliwy tarniny była zdolność do oczyszczania krwi.
Zastosowanie śliwy
Roślina należy do miododajnych z uwagi na obfite kwitnienie jeszcze przed rozwojem liści. Kwiaty są skupione i osadzone pojedynczo na końcu pędów. Roślina kwitnie drobnym kwieciem na biało. Liście krzewu są owalne z krótkimi ogonkami i piłkowanym brzegiem. Końce pędów są silnie klujące przypominające ciernie. Owoce tarniny s a pestkowe i nazywane ciarkami lub tarkami. Kształtem są kuliste zaś barwą ciemnogranatowe.
Najczęściej pokrywa je woskowy nalot. Należą one do bogatych w cukier owoców leśnych. Mimo zawartości cukru są one kwaśne w smaku, cierpkie. Obfitują w garbniki, pektyny i kwasy owocowe. Rzadko są spożywane na surowo, za to często służą do wyrobu konfitur. Z tarek wykonuje się dżemy, galaretki, marmolady jak tez soki, a gdzieniegdzie również marynaty w occie. W Polsce tarnina służy do wyrobu wina oraz wódki tzw. śliwowicy.
Surowiec
Surowcem spożywczym są śliwki owoce krzewu, które zbiera się od października aż do zimy. Nadają one potrawom i przetworom aromatu i pikantnego smaku. Poza śliwkami surowcem są kwiaty jakie zbiera się w okresie kwitnienia w kwietniu i suszy w stosownych warunkach. Susz służy parzeniu herbat leczniczych oraz do wyrobu syropu. Śliwki tarki są popularne głównie na niżu, spożywa się je w tych terenach na surowo jak i suszone.
Warto pamiętać iż tarnina nie występuje w sadach uprawiana za to jest popularna w zaroślach i zagajnikach w postaci dzikiej. Mimo iż nie zawiera tak wielu witamin jak śliwa domowa to obfituje w sole mineralne, pektyny i kwasy organiczne, glukozę i fruktozę. Poza zastosowaniem medycznym śliwa tarnina służy do wyrobu lasek oraz jako budulec tężni solankowych.
Właściwości lecznicze
Suszone tarki stosuje się w terapii biegunki jak również podrażnień układu moczowego i nieżytach dróg rodnych. To doskonale lekarstwo dla żołądka spożywane zarówno profilaktycznie jak też w stanach bólu, niestrawności. Susz kwiatowy poprawia perystaltykę jelit, reguluje i stabilizuje środowisko kwasowe w układzie pokarmowym. Tarki blokują krwawienia poprzez zawarte w nich garbniki, zaś flawony w nich zawarte wpływają na uszczelnienie naczyń włosowatych. W homeopatii stosować można odwar z owoców który gotuje się przez około 3 minuty, jak też napar z kwiatów.
