Zespół Reye’a jest schorzeniem o skutkach śmiertelnych i wynika z przyjmowania leków zawierających kwas acetylosalicynowy, który jest składnikiem między innymi aspiryny. Nie oznacza to jednak iż aspiryna jest śmiertelnie szkodliwa, bowiem nie u każdego wywołuje zespół Reye’a. Najczęściej z zespołem tym mamy do czynienia u dzieci, którym aplikowano salicylany w związku z rozwijającą się infekcją.
Zespół Reye;a i jego przyczyny
Zespół Reye;a występuje stosunkowo rzadko, jednak wśród osób doznających go aż 20% umiera. Tym samym schorzenie jest chorobą śmiertelną, prowadzi do encefalopatii oraz ostrej niewydolności wątroby i w konsekwencji do obrzęku mózgu. Zwykle schorzenie rozpoznaje się u dzieci w wieku między czwartym a dwunastym rokiem życia, aczkolwiek zdarzają się również przypadki noworodków i dorosłych z Zespołem Reye’a.
Najczęściej diagnozy padają w okresie jesiennym i wiosennym, gdy wirusy szaleją i dotyka najwięcej osób. Póki co trudno powiedzieć co jest przyczyną zespołu Reye’a, za to łatwo określić skutek i objawy chorobowe. Skutki choroby występują w drodze przyjmowania nadmiaru aspiryny, polopiryny i pochodnych kwasu salicylowego.
Grupę ryzyka w szczególności stanowią osoby po przebytej grypie, ospie, śwince czy różyczce i infekcjach wywoływanych przez rynowirusy, czy adenowirusy. Rzadko, ale zdarza się iż zespół Reye’a wywołuje kontakt z toksynami zawartymi w herbicydach czy środkach owadobójczych, rozpuszczalnikach farb itp.
Aspiryna i dzieci
Aspiryna z uwagi na zawartość kwasu salicylowego nie jest wskazana w zastosowaniu u dzieci. Stad też nie wolno podawać aspiryny dzieciom chorującym na ospę, grypę czy inne choroby wirusowe. Dotyczy to nie tylko aspiryny ale wszystkich leków, które zawierają salicylany. Tym samym przed podaniem dziecku należy zapoznać się z ulotką i składem leku.
Większość tychże leków jest dostępna bez recepty. Bezpieczniejszym lekiem od aspiryny jest paracetamol dla dzieci, pod warunkiem przestrzegania zalecanych dawek.
Zespół Reye’a – objawy
Objawy schorzenia widoczne są już po 24 do 48 godzin od przebytej choroby wirusowej i są efektem uszkodzenia w obrębie układu nerwowego oraz encefalopatii wątrobowej. Typowym objawem jest gorączka, ale również gwałtowne wymioty, biegunka, drażliwość i senność. Czasem objawy te łączone są z powikłaniami po grypie, czy przeziębieniu bądź podejrzeniem ciągłego trwania choroby wirusowej, tymczasem są to objawy Zespoły Reye;a.
Poza wymienionymi do objawów należy zaliczyć trudności ze słuchem i wzrokiem, zaburzenie mowy, drgawki, nieprawidłowy oddech, a w skrajnych przypadkach również utratę przytomności.
Diagnostyka zespołu Reye’a jest stosunkowo prosta, jednak niewielu lekarzy ją wykonuje. Wystarczy zlecić badanie krwi z oznaczeniem enzymów wątrobowych a także zbadać poziom amoniaku i glukozy oraz leukocytów. Niski cukier, wysoki wskaźnik amoniaku i podwyższone leukocyty są wystarczającym kryterium diagnostycznym Zespoły Reye’a w korelacji z przebytą infekcją i przyjmowaniem salicylanów. Pomocniczo wykonuje się również badanie histopatologiczne wycinka wątroby i płynu rdzeniowo-mózgowego.
By postawić diagnozę zespoły Reye’a należy uprzednio wykluczyć zapalenie opon mózgowych, zapalenie wątroby, choroby metaboliczne jak też zatrucie lekowe, toksyczne. Niezbędna jest w tym wypadku hospitalizacja. Leczenie zespołu bazuje na leczeniu objawowym i usuwaniu pojawiających się dolegliwości. Istotne jest zwłaszcza nawodnienie organizmu elektrolitami i utrzymanie funkcji życiowych, sprawności intelektualnej i fizycznej zarazem.
