Szyjka macicy ( Cervix uteri) – jest to zgrubiała, dolna część mięśniówki macicy. Narząd ten łączy pochwę wraz z jamą macicy. Jedną z funkcji szyjki macicy jest umożliwienie wydostania się płodu na świat. Sprzyja temu duża elastyczność i plastyczność tego narządu. Szyjka macicy pełni także funkcję kanału, drogi która przemierza plemnik do miejsca docelowego czyli macicy.
Szyjka macicy i jej zmiany
Szyjka macicy w konsekwencji zmian jakie zachodzą w całym organizmie kobiety także ulega zmianom szczególnie w okresie menstruacji. Dzieje się tak w skutek zachodzących zmian hormonalnych. Jak zaobserwować te zmiany? Otóż najprościej dokonać tego w badaniu palpacyjnym które każda z kobiet może przeprowadzić samodzielnie. Badanie to polega na umieszczeniu palca w kanale szyjki macicy i wyczucie zmian w niej zachodzących. Na tej podstawie można ocenić położenie, konsystencje śluzu oraz stopień rozwarcia zewnętrznego ujścia szyjki macicy.
Charakterystyczne jest iż w fazie niepłodności szyjka jest twarda i zamknięta. W miarę zbliżania się jajeczkowania ujście otwiera się, odcinek pochwowy szyjki staje się bardziej miękki i unosi się. Po jajeczkowaniu szyjka wraca do stanu sprzed owulacji.
Śluz szyjkowy
Śluz szyjkowy stanowi naturalne wypełnienie kanału szyjki macicy. Pełni on także funkcje ochronną w szczególności dla patogenów które niekiedy próbują zainfekować ten delikatny organ.
W skład śluzu szyjki macicy wchodzi między innymi:
– woda,
– enzymy,
– jony,
– białka o właściwościach bakteriobójczych,
– białka osocza,
– mucyny.
Test PCT to tak zwany test po odbytym stosunku płciowym który ma na celu określenie interakcji plemników oraz śluzu szyjkowego. Ten rodzaj testu został opracowany w roku 1866 i polega on na sprawdzeniu czy po około 76 godzinach po odbytym stosunku w śluzie szyjki macicy nadal znajdują się żywe plemniki.
Nowotwór szyjki macicy
Z medycznego punktu widzenia podwyższone ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy występuje u kobiet które wcześnie rozpoczęły współżycie seksualne, innym z wskaźników ryzyka jest wielość partnerów seksualnych.
Przyczyn powodujących raka szyjki macicy jest wiele. Wśród najczęściej spotykanych wymienia się zarażenie wirusem brodawczaka ludzkiego. Inna nazwa tego wirusa to HPV, co istotne do jego zakażenia dochodzi w skutek bezpośredniego kontaktu narządów płciowych.
Rak szyjki macicy jest bardzo niebezpieczny chociaż by z uwagi na to iż w początkowej fazie choroba nie daje o sobie znać. Dlatego niezwykle ważne są systematyczne badania kontrolne które dają szanse na wczesne wykrycie zmian o podłożu patologicznym.
Wśród najczęstszych objawów zaliczamy między innymi:
– plamienia,
– krwawienie po stosunku,
– bóle brzucha,
– upławy ropne,
– ból w okolicy krzyżowej.
Lekarz podejrzewający raka szyjki macicy powinien w szczególności zapoznać pacjentkę w możliwych jego konsekwencjach oraz zlecić takie badania jak:
– cytologia,
– kolposkopia,
– badanie histopatologiczne pobranego wycinka.
Rak szyjki macicy to choroba wyleczalna, pod warunkiem że zostanie odpowiednio wcześnie wykryta.
Ciąża a szyjka macicy
Ciąża to okres w życiu kobiety kiedy nie tylko wygląd zewnętrzny ulega zmianie, zmiany zachodzą w narządach wewnętrznych w tym między innymi dotyczą szyjki macicy. Ta w szczególności w okresie ciąży ulega głębokiemu przeobrażeniu. Cykl zmian rozpoczyna się tuż po zapłodnieniu kiedy to staje się twarda i niezwykle szczelna. Dlaczego tak się dzieje? Otóż matka natura tak to sprytnie wymyśliła aby żadne bakterie, grzyby czy wirusy nie mogły przenikać do macicy i tworzącego się w jej wnętrzu nowego życia.
Dlatego też jej poszerzenie następuje dopiero w momencie zbliżającego się porodu. Prawdą też jest wielość zmian jaka następuje w szyjce macicy w trakcie samego porodu. W tym krótkim stosunkowo czasie ulega ona znacznemu skróceniu i rozszerzeniu tak aby napierający płód mógł łatwiej się przez nią wydostać. W efekcie pełnego rozwarcia szyjka macicy ma szerokość około 10 cm. Wówczas dochodzi do ostatniej części porodu, kiedy dziecko może przyjść na świat.
Nieprawidłowości w funkcjonowaniu szyjki macicy w szczególności w okresie ciąży określa lekarz na podstawie przeprowadzonego badania, wykonania USG, oraz określenie tempa skracania się tego narządu.
Konsekwencją skracania się szyjki macicy może być zapowiedzią przedwczesnego porodu. Szyjka skraca się przecież podczas skurczów macicy, a te bywają zwykle związane z akcją porodową.
Czasem szyjka skraca się bez żadnych zauważalnych objawów. Dlaczego? Otóż może to być konsekwencja wcześniejszego uszkodzona, na przykład pęknięcia podczas porodu lub mechanicznego rozszerzenia.
Wszelkie zmiany zwyrodnieniowe szyjki macicy dają o sobie znać, warto jest aby kobieta uważnie przyglądała się temu co dzieje się z jej ciałem, jakie sygnały jej wysyła. Dzięki profilaktycznym badaniom i kontroli można skutecznie zapobiegać między innymi zaburzeniom pracy szyjki macicy oraz wielu innym.
