Ruta jest rośliną dorastającą do 90 cm wysokości. W pierwszym roku po posianiu wytwarza zaledwie rozetę liści, kwitnie dopiero w kolejnym roku. Cechują ją wzniesione i szarozielone łodygi oraz grube liście gładkie, pierzaste. Zawierają one zbiorniczki z olejem, które widać pod światło. Świeża ruta wyróżnia się intensywnym zapachem, bardzo ostrym, przypominającym różę.
Z czasem, gdy jest suszona zapach ten staje się coraz mniej intensywny. Smak ruty jest korzenny, gorzkawy. Roślina kwitnie już w czerwcu i jej kwiaty utrzymują się do sierpnia, są one drobne żółto zielone, zebrane w baldachy na szczycie górnych rozgałęzień łodygi. Owocem ruty zwyczajnej jest torebka w której znajdują się ciemnobrązowe nasiona trójkanciaste. Roślina preferuje słoneczne stanowiska z glebą wapienną, umiarkowanie wilgotnym podłożem. Nadaje się też do uprawy w donicach.
Historia ruty
Historia ruty jest bardzo długa i ciekawa. Ziele znane było w starożytności, za czasów Hipokratesa. Wykorzystywana była wówczas jako lek moczopędny i rozkurczowy, dodatkowo uważano ją za afrodyzjak. Na terenie obecnej Polski rutę kojarzono jako roślinę o nadprzyrodzonych właściwościach, głównie związanych z miłością, urokiem. Z tego względu była rośliną pożądaną w ogrodach i obejściach. Wierzono iż ruta odpędza złe duchy, czary, dlatego też dawano ją zwierzętom hodowlanym, pleciono wianki na głowy.
Swego czasu roślina była symbolem niewinności. Współcześnie ruta zwyczajna jest rośliną przyprawową, jak też leczniczą. Poza tym uprawiana w doniczkach odstrasza insekty, jak też koty. Profilaktycznie stosuje się opryski upraw rutą przed szkodnikami. Z ziela wydobywa się naturalny barwnik włókienniczy w kolorze żółtym. Ponadto rutą aromatyzuje się likiery, herbaty, a także wykorzystuje się ja w kuchni jako przyprawę do mięsa, zwłaszcza dziczyzny.
Ruta – właściwości dla zdrowia
Ziele ruty zwyczajnej to przede wszystkim olejek eteryczny oraz flawonoidy z rutyną i kwercetyna na czele. Ponadto w zielu znajdziemy alkaloidy i kwasy organiczne, witaminę C oraz sole mineralne cenne w zbilansowanej diecie. Mimo to należy pamiętać iż ruta jest rośliną trującą, cechę te zawdzięcza furokumarynom. Nie u wszystkich związek ten powoduje reakcję alergiczną, ale dla wielu jest to substancja mocno toksyczna.
Wysypka potrafi przypominać odmrożenie, a towarzyszyć jej może gorączka, pęcherzowe zapalenie skóry. W neutralizacji toksyn pomaga suszenie ruty. Warto też pilnować zalecanych dawek, bowiem przedawkowanie może skutkować zatruciem i skutkami ubocznymi. Dotyczy to zwłaszcza wyciągów alkoholowych. Ruta poprzez swą toksyczność uwrażliwia skórę na pigmentacje, jak też wzmaga krwawienie, nasila miesiączki, może powodować poronienie. Przeciwwskazaniem do jej stosowania jest choroba wrzodowa oraz hipotonia.
Działanie lecznicze jakie jest wykorzystywane w medycynie naturalnej to skuteczność w terapii chorób dróg moczowych, żółciowych oraz poprawa niewydolności krążenia żylnego, zwłaszcza u seniorów. Wyciąg z ruty zalecany jest w kuracji atonii macicy, nieregularności cyklu.
Rutyna zawarta w rucie wykazuje działanie wzmacniające naczynia krwionośne i przeciwdziałające miażdżycy. Najbardziej skutecznym sposobem użycia ruty są wyciągi alkoholowe ze świeżych liści. Poza wymienionymi mają one również działanie uspokajające, relaksacyjne, pomocne w zaburzeniach metabolicznych.
