Usunięcie macicy i jajników – zabieg ten należy do listy zabiegów najczęściej wykonywanych w Polsce. Kojarzony jest jednoznacznie z odebraniem kobiecie jej jednej z najcenniejszych cech- kobiecości. Pomimo powszechności tej opinii nie jest ona z pewnością prawdziwa. Należy uświadomić sobie w głównej mierze to iż zabieg usunięcia macicy i jajników niejednokrotnie ratuje życie i zdrowie pacjentki.
Decyzja o usunięciu macicy, jest bardzo trudna. Nie tylko z punktu widzenia lekarza ale w szczególności jeśli chodzi o kobietę zawsze towarzyszy jej obawa i strach o to co będzie potem nasuwają się myśli o relacjach z partnerem.
Zabieg usunięcia macicy i jajników nie jest wykonywany automatycznie. Istnieje wiele wskazań do jego wykonania ale istotną rolę odgrywają także pewne przeciwwskazania takie jak między innymi:
– wiek kobiety,
– czy rodziła,
– przebyte schorzenia.
Wskazania do zabiegu
Do wykonania zabiegu usunięcia macicy kwalifikuje występowanie:
– krwawień z dróg rodnych,
– endometrioza,
– mięśniaki,
– guzy przydatków,
– usunięcia jajnika dotkniętego rakiem;
– usunięcia źródła estrogenu, który stymuluje rozwój niektórych nowotworów;
– usunięcia dużej torbieli na jajniku;
– wycięcia ropnia.
Histerekomia
Wskazaniem do operacyjnego usunięcia macicy jest Histerekomia. Najczęściej wykonuje się ją, w momencie występowania dużej ilości mięśniaków. Które charakteryzuje duża bolesność i przedłużające się, obfite, niemal krwotoczne, miesiączki.
Wskazaniem do zabiegu wśród kobiet w dojrzalszym wieku jest obniżanie się narządu rodnego. Efekt ten występuje także wśród matek które wielokrotnie rodziły a także wykonujących ciężką pracę fizyczna. Objawy te podyktowane są rozluźnieniem mięśni i więzadeł utrzymujących w prawidłowym położeniu macicę, pochwę i pęcherz moczowy.
Innym wskazaniem do usunięcia macicy jest rak endometrium oraz i raka trzonu macicy. Nowotwory te zazwyczaj atakują kobiety po 50. roku życia. Dlatego bardzo istotną rolę odgrywa systematyczne badanie się u lekarza specjalisty. Wszelkie zmiany odpowiednio wcześnie wykryte zwiększają szanse na skuteczniejsze leczenie. Niekiedy w trakcie badania cytologicznego lekarz wykrywa liczne komórki rakowe w szyjce macicy wówczas jeżeli zachodzi podejrzenie, że rak obejmuje nie tylko szyjkę, konieczna bywa histerektomia.
Owariektomia
Owariektomia oznacza w praktyce usunięcie jajników, czyli zabieg chirurgicznego wycięcia jednego lub obu jajników. Warto pamiętać i mieć na uwadze to że w przypadku usunięcia tylko jednego jajnika, czynność wydzielnicza drugiego pozostaje bez zmian. Kobieta nadal normalnie miesiączkuje, a także może mieć dzieci.
Konsekwencją usunięcia obu jajników, jest to że kobieta staje się bezpłodna oraz otrzymuje suplementację hormonalną w celu zastąpienia dotychczas wydzielanych hormonów przez jajniki.
Owariektomia polegająca na usunięciu jajników razem z jajowodami, oznacza dla kobiety szereg konsekwencji, m.in. brak posiadania potomstwa oraz przejście przez hormonalną terapię zastępczą, która wywołuje m.in. przyspieszoną menopauzę.
Zabieg ten przeprowadza się najczęściej między 35. a 40. rokiem życia, kiedy kobieta już wie, że nie będzie chciała mieć więcej dzieci. Zachodzą przypadki kiedy lekarz stwierdza mutację w genie BRCA1 lub BRCA2 wówczas owariektomię przeprowadza się jak najszybciej.
Przygotowanie do wycięcia jajników, macicy
Zabieg usunięcia jajników wygląda tak jak usunięcia macicy. Można go przeprowadzać w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym oraz laparoskopowo – wszystko zależy od stanu zdrowia pacjentki. Przed operacją lekarz zleca badania krwi i moczu oraz dodatkowe badania, w tym USG i badanie rentgenowskie, dzięki czemu możliwe jest dokładne określenie stanu zdrowia kobiety. Wieczorem przed zabiegiem kobieta powinna zjeść lekką kolację, po czym do czasu operacji nie powinna przyjmować żadnych płynów, pokarmów i leków.
Chirurg nacina powłoki brzuszne, po czym usuwa jajniki i jajowody a w niektórych przypadkach macicę.
Konsekwencje po zabiegu
Tak jak w większości przypadków i przeprowadzonych zabiegów zawsze są ich zalety i wady. Dlatego istotne jest aby pamiętać i zostać poinformowanym przez lekarza zarówno o plusach jak i minusach obu operacji.
W przypadku usunięcia tylko jednego jajnika, czynność wydzielnicza drugiego pozostaje bez zmian. Pacjentka nadal będzie więc miesiączkować, a także może mieć w przyszłości dzieci. Jeśli jednak usunięte zostaną oba jajniki, kobieta staje się bezpłodna oraz otrzymuje suplementację hormonalną. Konsekwencją usunięcia obu jajników są często objawy menopauzy, w tym spadek libido oraz uderzenia gorąca. Owariektomia wiąże się także ze zwiększeniem ryzyka chorób serca i kości.
Zaleca się kobietom, które przeszły taki zabieg, podejmowanie działań i czynności mających na celu wyeliminowanie ryzyka występowanie skutków ubocznych poprzez np. regularną aktywność fizyczną, niskotłuszczową dietę i wapń przyjmowany w posiłkach lub dodatkowo suplementowany w formie tabletek.
W medycynie odnotowane są przypadki profilaktycznego usunięcia jajników i jajowodów w celu wyeliminowania ryzyka wystąpienia raka tych narządów.
