Dystymia (depresja przewlekła o podłożu nerwicowym) zalicza się do chorób psychicznych objawiających się obniżeniem nastroju. Zaburzenia nastroju wpływają znacząco na codzienne życie chorego, a mając na uwadze iż jest to postać przewlekła mogą zrujnować życie osobiste i zawodowe. Niestety w wielu przypadkach dochodzi do zaniedbań i dystymia nie jest leczona powodując nieodwracalne zmiany w psychice oraz bolesne objawy somatyczne.
Dystymia – nie daj się chorobie pokonać
Dystymia objawia się przede wszystkim chronicznym spadkiem nastroju utrudniającym codzienne funkcjonowanie organizmu na poziomie elementarnym. Jest to schorzenie afektywne wymagające leczenia w postaci farmakoterapii jak i psychoterapii. Czasem jest bagatelizowana bowiem nie osiąga natężenia objawów równych atakom depresji, niemniej jest groźna z uwag na długotrwały stan chorego sukcesywnie degradujący jego organizm.
Pierwsze objawy dystymii pojawiają się najczęściej w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości. Ryzyko zachorowania jest szacowane na 6% dla każdego z nas. Większość osób z dystymią żyje nieświadomie, czując się nieszczęśliwymi i niespełnionymi, jednak nie podejrzewając zaburzenia. Kobiety cierpią na dystymie 2-3 razy częściej niż mężczyźni.
Przyczyny zachorowania
Przyczyny powstawania i zachorowalności na dystymię wciąż nie są w 100% jasne. Wśród przyczyn dystymii brane są pod uwagę uwarunkowania natury genetycznej, bowiem dystymia częściej występuje w rodzinie, w której któryś z członków cierpiał na zaburzenia afektywne, niekoniecznie depresje. Biologicznym podłożem dystymii są zaburzenia funkcji układu neuroprzekaźników układu nerwowego.
Uwzględnia się zmiany stężenia serotoniny i noradrenaliny. Przyczyn upatruje się również w zaburzeniach gospodarki hormonalnej, co tłumaczy występowanie dystymii późne w okresie pokwitania kobiet. Czasem choroba wymaga impulsu, pewnego bodźca do uaktywnienia się. Zwykle jest to nadmierny stres, traumatyczne przeżycie, wydarzenie przełomowe jak śmierć członka rodziny, czy utrata pracy.
Objawy dystymii
Poza objawami złego samopoczucia, braku radości i energii do życia u pacjentów z dystymią pojawiają się zmęczenie i myśli o bezsensie istnienia i egzystencji, często towarzyszy temu stanowi niska samoocena. Ponadto chorzy odczuwają zaburzenia łaknienia, snu, ogólnie podenerwowanie, brak kontroli nad emocjami (nagły napad śmiechu, płaczu nieadekwatny do sytuacji).
Nie rzadko diagnozowana jest znikoma aktywność, wycofanie z kontaktów społecznych oraz problemy z logicznym myśleniem, koncentracją, podejmowaniem decyzji i wyrażaniem emocji. W rozpoznaniu dystymii istotne znaczenie ma czas okres występowania objawów. Epizody depresyjne wskazują na depresję, zaś jednostajność i długotrwałość objawów przesądza o dystymii. W przypadku osób dorosłych rozpoznanie przewlekłej depresji postawić można wtedy, gdy dolegliwości utrzymują się przez minimum dwa lata, u dzieci i młodzieży jest to rok.
Leczenie i profilaktyka
Leczenie pozwala choremu odzyskać siłę życia i zminimalizować objawy. Im wcześniej podjęte tym większa szansa na powrót chorego do normalnego życia. Kluczowa jest jednak profilaktyka i zapobieganie dystymii, zwłaszcza gdy mamy za sobą epizody depresji i w rodzinie kogoś chorego na depresję i jej pochodne.
W leczeniu dystymii stosowane są inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), a także trójcykliczne leki przeciwdepresyjne i inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny oraz noradrenaliny (SNRI). Terapia jest równie długotrwała co objawy, obejmuje nawet leczenie kilkuletnie. Poprawa stanu pacjenta winna być obserwowana już w dwa tygodnie od jej rozpoczęcia.
