Wrodzone amputacje kończyn to określenie zespołu wad rozwojowych kończyn zarówno górnych jak i dolnych. Mogą one stanowić ubytki kończyny, jakie powstają już w okresie płodowym. Mogą to być również zahamowania wzrostu kończyny poprzez wadliwy podział komórek, czy tzw. czynniki teratogenne.
Wrodzone amputacje kończyn
Czynnikami teratogennymi jakie mają wpływ na powstawanie amputacji wrodzonych kończyn są czynniki środowiskowe oddziałujące na organizm matki w ciąży. Są to między innymi toksyny, bakterie i wirusy oraz leki, również antybiotyki, nadmiar witamin, czy zanieczyszczenie środowiska. Do amputacji wrodzonych zalicza się amelię czyli brak kończyny, oraz niedorozwój kończyn długich z brakiem ich bliższych części (fokomelia), a także niedorozwój kończyn długich z brakiem części dalszych (peromelia).
Wrodzone amputacje kończyn – brak kończyny lub kończyn
W wyniku amelii dziecko przychodzi na świat bez kończyny lub obu kończyn. Amelia może być jedyna wadą płodu jak też współistnieć z innymi. Metoda leczenia amelii jest protezowanie kończyn, co w przypadku dzieci jest szczególnie trudne z uwagi na szybko wzrost i zmianę proporcji.
Wrodzone amputacje kończyn – fokomelia
Fokomelia to między innymi niedorozwój kości ramienia, przedramienia, czy kości udowej i podudzia. W tej wadzie kończyna jest wykształtowana w całości jednak upośledzona zostaje jej funkcja z uwagi na ubytki kostne. Wadę tę powoduje zaburzenie rozwoju płody w konsekwencji stosowania talidomidu. Inna przyczyną występowania jest genetyka.
Wrodzone amputacje kończyn – peromelia
Peromelia to niedorozwój cechujący się brakiem wykształconej kończyny w określonej części np. od łokcia do palców. Zwykle wada ta dotyczy kości podudzia i przedramienia, a wynika z wadliwego rozwoju między 4 a 8 tygodniem życia płodowego. Peromelię powodować mogą zarówno czynniki teratogenne jak i wspomniany talidomid. W tej postaci wadę koryguje się rehabilitacją, usamodzielniającą chorego, jak też poprzez kinezyterapię. Przy niewielkich wadach dopuszcza się chirurgiczne zabiegi implantacyjne i korygujące wadę.
Wrodzone amputacje kończyn – ważne
Amputacje wrodzone kończyn nie powodują bólów fantomowych. Mimo wszystko dzieci często wymagają wsparcia psychicznego w postaci psychoterapii pomagającej im zaakceptować swoją inność. Równie często na etapie dziecięcym prowadzona jest nauka samodzielności przy pomocy kończyn takich jakie dziecko posiada. W przypadku decydowania się na protezę rehabilitacja bywa długotrwała, bowiem osoba z amputacja wrodzoną musi nauczyć się odpowiedniej pracy mięśni i ruchów, które pozwalają na korzystanie z protezy i naturalny wygląd kończyny.
