Ginekomastia z greckiego „gyne” oznacza podobny do kobiety i „mastos”- pierś. W prostym tłumaczeniu chodzi o przerost męskich gruczołów piersiowych. Należy zaznaczyć iż choroba ta występuje bardzo często i szacuje się średnio iż dotyka około 40% mężczyzn. Charakterystyczne jest to iż pojawia się u chłopców w okresie dojrzewania. Jest to jedno lub obustronne zwiększenie gruczołu piersiowego, które często przejawia się bólem i twardnieniem tych miejsc. Jeśli dojdzie do nagromadzenia tkanki tłuszczowej w okolicy klatki piersiowej u mężczyzn mówimy o pseudoginekomastii. W powiększonych gruczołach często pojawiają się cysty, których nie można lekceważyć, ponieważ rak piersi nie występuje tylko u kobiet. Informatory medyczne informują iż rak piersi dotyka tylko 0,5 % mężczyzn, ale we wszystkich przypadkach jest śmiertelny.
Przyczyny
Ginekomastia spowodowana jest zaburzeniami hormonalnymi. Może powstać jako zmiana fizjologiczna lub patologiczna.
Ginekomastia fizjologiczna (zwykła) związana jest z okresem dojrzewania. Wiąże się on nierozłącznie z takimi czynnikami jak:
– Neonatalność – Niekiedy pojawia się u noworodków i jest wywołana przez żeńskie hormony matki, które przenikają przez łożysko, ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni.
– Dojrzewanie – U dojrzewających chłopców znika w ciągu kilku lat, jeśli tak się nie stanie, należy udać się do endokrynologa.
– Starzenie się – u mężczyzn po 60 roku za rozwój ginekomastii odpowiada degeneracja komórek płciowych wytwarzających androgeny (męskie hormony płciowe). Ginekomastia tego rodzaju nie wymaga specjalistycznego leczenia.
Wśród najbardziej charakterystycznych przyczyn powodujących ginekomastię patologiczną zaliczamy:
– pierwotna niewydolność hormonalna jąder (hypogonadismus hypergonadotropicus)
– Prymarna;
– Sekundarna (zapalenie jąder, urazy, niedokrwistość, podwiązanie nasieniowodów)
Wśród innych przyczyn które mogą powodować ginekomastie zaliczamy miedzy innymi:
– pseudoginekomastii (lipomastii), której przyczyną powstania jest otyłość. Nadmiar tłuszczu w okolicy klatki piersiowej powoduje, że męskie piersi wyglądem zaczynają przypominać piersi kobiece.
– zwyrodnienia endogeniczne
– zakłócenia metaboliczne (choroba wątroby, niewydolność nerek)
– zespoły paranowotworowe
– skutki uboczne działania leków.
Leczenie
W wielu przypadkach przyczyna ginekomastii nie jest znana, albo wynika z przyjmowanych substancji, których mogą być setki. Jeżeli zauważamy niepokojące objawy których samodzielnie nie jesteśmy w stanie zinterpretować niezwłocznie należy udać się do lekarza specjalisty . Lekarz ma obowiązek:
– stwierdzić czy rzeczywiście masz ginekomastię, w tym celu może zlecić wykonanie badania USG,
– przeprowadzi wywiad na temat przebytych chorób i leków jakie zażywasz,
– pomoże zinterpretować co może wpływać na problemy,
– ustali możliwość zmiany leczenia czy też stwierdzi konieczność stosowania dotychczasowych leków, nie bacząc na ginekomastię.
W celu postawienia ostatecznej diagnozy lekarz specjalista powinien zlecić takie badania jak:
– badania hormonalne
– poziom testosteronu,
– poziom prolaktyny,
– TSH (w kierunku niedoczynności tarczycy),
– stan estradiolu (żeńskiego hormonu płciowego)
– badania hormonalnye w kierunku chorób jąder.
Najlepszym leczeniem jest wyeliminowanie przyczyny, jeżeli taka została zinterpretowana. Lekarz wówczas zleca przyjmowanie substancji prowadzących do ginekomastii, leczy choroby wywołujące ginekomastię, oraz podaje testosteron.
Jeśli wszelki sposoby zawiodą lub będą niemożliwe do wykorzystania zalecany jest zabieg operacyjny. Istnieją jednak przeciw wskazania co do jego wykonania i są to:
– otyłość
– nadwagą, u których leczenie powinno rozpocząć się od wprowadzenia ćwiczeń fizycznych i utraty wagi,
– nadużywanie alkoholu,
– stosowanie niektórych leków.
Zabieg chirurgiczny przeprowadzany jest zwykle w znieczuleniu ogólnym i trwa około półtorej godziny. Po zabiegu należy pozostać w klinice jedną dobę.
Gruczoł piersiowy w ginekomastii zbudowany jest z tkanki gruczołowej i tłuszczowej. Postępowanie chirurgiczne uzależnione jest od przewagi jednej z nich. W przypadku przewagi tkanki tłuszczowej wystarczy usunąć nadmiar tkanki poprzez jej odessanie. Jednak gdy przeważa tkanka gruczołowa zabieg powinien polegać na chirurgicznym usunięciu całego gruczołu. W tym przypadku liposuction, czyli usunięcie samej tkanki tłuszczowej, jest nieskuteczne.
Zabieg chirurgicznego leczenia ginekomastii polega w pierwszym etapie na odessaniu tkanki tłuszczowej, a kaniulę wprowadza się najczęściej z cięcia w fałdzie podpiersiowym. Gdy jednak po zastosowaniu liposuction nadal wyczuwalne jest pod otoczką zgrubienie stanowiące tkankę gruczołową, zabieg poszerza się o jej wycięcie. Wykonuje się wówczas cięcie w fałdzie podpiersiowym, pod pachą lub na granicy otoczki i skóry otaczającej i usuwa nadmiernie rozrośnięty gruczoł. W przypadku dużych, obwisłych piersi zachodzi konieczność wycięcia nadmiaru skóry i przesunięcia otoczki ku górze. Tę plastykę wykonuje się niezwykle rzadko, gdyż podczas liposuction skóra ulega najczęściej znacznemu obkurczeniu poprzez pobudzenie jej włókien elastycznych.
Czasami po zabiegu pozostawia się dreny wyprowadzone poprzez osobne nacięcia skórne w celu odsysania zbierającego się płynu tkankowego. Po zamknięciu rany szwami zakłada się opatrunek uciskowy.
Po zabiegu usuniętą tkankę gruczołową poddaje się badaniu histopatologicznemu w celu wykluczenia zmian nowotworowych.
