Nadczynność hormonalna jąder powstaje w skutek guzowatego rozrostu tkanki gruczołowej jądra. Nadczynność hormonalna jąder pojawiająca się u dorosłych mężczyzn, powoduje nadmierny rozwój cech płciowych, bardzo męską budowę ciała i bardzo silny popęd seksualny.
Nadczynność hormonalna jąder występująca przed okresem pokwitania powoduje przedwczesne dojrzewanie płciowe, czyli wczesny nadmierny rozwój narządów płciowych (jąder) i drugorzędowych cech płciowych (moszna, prącie, nasieniowody).
Nadczynność hormonalna jąder – przyczyny
Podstawową przyczynę nadczynności hormonalnej jąder stanowi guzowaty rozrost tkanki gruczołowej jądra i jego znaczne powiększenie, zazwyczaj jednostronne. Kto jest najbardziej narażony na te chorobę? Otóż schorzenie to pojawia się najczęściej u dorosłych mężczyzn i powoduje u nich nadmierny rozwój cech płciowych, przede wszystkim bardzo męską budowę ciała, większe owłosienie oraz silniejszy niż przeciętnie popęd seksualny.
Pierwotna niewydolność hormonalna jąder może powstać z powodu wrodzonego braku jąder, które jest zaburzeniem rozwojowym lub czynnościowym naczyń krwionośnych, zaopatrujących jądro w życiu płodowym, po etapie różnicowania narządów płciowych.
Jeżeli nadczynność hormonalna jąder dotyka chłopców będących jeszcze przed okresem dojrzewania, to prowadzi ona do przedwczesnego rozpoczęcia ich pokwitania: ich narządy płciowe rozwijają się za wcześnie i nadmiernie, podobnie jak drugorzędne cechy płciowe. Młody chłopak ma bardziej męski wygląd, niż jego rówieśnicy oraz wyższy niż oni popęd seksualny.
Inna przyczynę wywołującą nadczynność hormonalną jąder stanowią zaburzenia liczbowe, strukturalne lub czynnościowe chromosomów płciowych (np. kiedy obecny jest dodatkowy chromosom X – zespół Klinefeltera) wówczas może rozwinąć się pierwotna niewydolność hormonalna jąder.
Z innych przyczyn prowadzących do powstania pierwotnej niewydolności hormonalnej jąder wymienia się miedzy innymi:
– nabyty zanik jądra (pourazowy, pozapalny, ponowotworowy, niedokrwienny),
– kastrację pourazową lub pooperacyjną (w leczeniu nowotworów jąder),
– starzenie się (z wiekiem dochodzi do upośledzenia czynności dokrewnej w obrębie jąder)
– brak komórek Leydiga.
Nadczynność hormonalna jąder – objawy
Nadczynność hormonalna jąder pojawia się tylko i wyłącznie u dorosłych osobników płci męskiej. Najczęściej wychodzi ona na jaw przed okresem przekwitania u mężczyzn. Dzieje się tak przez to, że tkanka gruczołowa jądra rozrasta się. To sprawia z kolei, że jądra mężczyzny powiększają się. Najczęściej mamy do czynienia z rozrostem tylko jednego jądra. Dzięki temu jesteśmy w stanie stwierdzić anormalny proporcje a co za tym idzie w porę udać się do specjalisty.
Istnieje wiele czynników charakterystycznych dla nadczynności hormonalnej jąder. Do pierwszych z nich najlepiej zauważalnych przez samego mężczyznę jest rozrost muskularny całego organizmu a także wzmożony popęd seksualny. Wiele osób myli te objawy z kryzysem wieku średniego. Jednak jeżeli tylko jesteśmy przez pięćdziesiątym rokiem życia a nasze ciało zaczyna wariować powinniśmy jak najszybciej udać się na szereg badań ochronnych, które wykażą, że z naszym organizmem dzieje się coś niedobrego. Wielu mężczyznom może wydawać się, że dane objawy są jedynie plusem, jednak nie ma nic mylnego. Nadmierna aktywność seksualna w tym wieku może być niezdrowa dla naszego serca i całego układu krążenia.
Objawy charakterystyczne to zbyt duży rozwój narządów płciowych męskich oraz zbyt wczesny drugorzędowych cech płciowych – moszny, prącia. Również w zachowaniu chorego zauważalna jest agresja. Dodatkowymi objawami jest nadmierne owłosienie ciała, nadmierny popęd seksualny.
Nadczynność hormonalna jąder – leczenie
Zawsze niezwykle ważną rolę w podjęciu leczenia odgrywa jak najwcześniej postawiona diagnoza oraz podjęcie wszelkich środków do wyeliminowania problemu.
Terapia pierwotnej niewydolności hormonalnej jąder polega na podawaniu preparatów testosteronu (np. enantanu testosteronu), ponieważ w wyniku procesu chorobowego w organizmie brakuje tego hormonu (mimo podwyższonego stężenia gonadotropin wydzielanych przez przysadkę, które w warunkach prawidłowych stymulują jądra do produkcji testosteronu, w schorzeniu nie obserwuje się takiej reakcji z powodu braku lub dysfunkcji tkanki jądrowej).
Po kilkunastu tygodniach podawania testosteronu pojawiają się objawy dojrzewania płciowego, popęd płciowy, wzwody prącia i wytryski nasienia (obserwowane objawy dotyczą zespołu Klinefeltera, będącego najczęstszą przyczyną pierwotnej niewydolności hormonalnej jąder). Poza tym zwiększa się gęstość mineralna kości, a nastrój chorego ulega poprawie. Niestety nie jest możliwe pobudzenie czynności kanalików plemnikotwórczych.
Operacyjne leczenie usunięcia nadczynnego hormonalnie guza lub podawanie preparatów hormonalnych polega na rozpoznaniu guzowatego rozrostu tkanki gruczołowej jąder. Ma to miejsce w specjalistycznych klinikach medycznych na podstawie szczegółowych badań.
Leczenie nadczynności jąder polega na chirurgicznym usunięciu nadczynnego hormonalnie guza lub naświetlaniu go, by nie dopuścić do jego zezłośliwienia. Jeśli nie zostaną podjęte żadne kroki, w jądrze może rozwinąć się rak, który z początku jest niewielki i bezbolesny. Komórki rakowe szybko rozprzestrzeniają się na inne organy, a życie chorego jest zagrożone. Jedynym wyjściem jest operacja i naświetlanie. Pacjentowi podawane są również preparaty hormonalne, których celem jest zmniejszenie stężenia męskich hormonów płciowych.
