Skręt jądra – jest stanem, w którym dochodzi do obrotu powrózka nasiennego i jądra prowadzącego do ostrego niedokrwienia jądra. Taki stan czyli mechaniczne zaciśnięcie naczyń biegnących w powrózku nasiennym, jeśli trwa powyżej 7-8 godzin z reguły kończy się martwicą jądra. Z nieznanych jak dotąd przyczyn częstość skrętu lewego jądra jest dwukrotnie większa niż prawego.
Warto poznać budowę anatomiczną jądra co umożliwi dokładniejsze zapoznanie się z tematem i problemem skrętu jądra. Powrózek nasienny jest strukturą anatomiczną wnikającą przez kanał pachwinowy do moszny. W skład powrózka nasiennego zalicza się nasieniowód, naczynia zaopatrujące nasieniowód, tętnicę jądrową, splot wiciowaty, mięsień dźwigacz jądra, naczynia zaopatrujące mięsień dźwigacz jądra, gałąź płciową nerwu płciowo – udowego.
Przyczyny skrętu jądra
Trudno jest ustalić jedną przyczynę powodującą skręt jądra, choćby z uwagi na to że skręcenie jądra jest stanem nagłym i samoistnym i raczej nie da się go przewidzieć. Występuje przeważnie u dzieci i młodzieży. Jednak zdarzają się przypadki obecności tego schorzenia u niemowląt i dorosłych choć są raczej rzadkie. Często wywołuje go nadmierny wysiłek fizyczny co powoduje, że przy określonych ruchach lub lekkich urazach może dojść do skręcenia jądra o 90, 180 lub nawet 360°.
Do wystąpienia skrętu jądra predysponują pewne zaburzenia anatomiczne w obrębie worka mosznowego i przyczepów jądra. Niezależnym czynnikiem jest niezstąpienie jądra do worka mosznowego, czyli wnętrostwo. Prawidłowo jądra, które początkowo znajdują się w jamie brzusznej, powinny zstąpić samoistnie do worka mosznowego. Gdy nadal znajdują się w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym zamiast w mosznie, stan taki określany jest mianem wnętrostwa. Skręt jądra w przypadku tego schorzenia zdarza się kilkanaście razy częściej niż w przypadku jąder zstąpionych.
Wyróżnia się dwa główne typy skrętu jądra:
– Skręt wewnątrz osłonkowy jest to najczęstszy typ skrętu, który może zdarzyć się w każdym okresie życia. Najczęściej jednak ma miejsce w okresie dojrzewania.
– Skręt zewnątrz osłonkowy który występuje głównie u noworodków
Objawy skrętu jądra
Skręt jądra prezentuje obraz kliniczny tak zwanej ostrej moszny. W razie wystąpienia któregokolwiek z objawów sugerujących skręt jądra należy natychmiast zwrócić się do lekarza ponieważ najlepsze skutki ma leczenie przeprowadzone w ciągu pierwszych sześciu godzin od wystąpienia symptomów.
Do najbardziej charakterystycznych objawów towarzyszących skrętowi jądra zaliczamy:
– Jednostronny ból jądra – zazwyczaj o nagłym początku, związany z niewielkim urazem, powstający podczas zajęć sportowych, ewentualnie w czasie snu. Może promieniować do pachwiny i dolnej okolicy brzucha. Jest to objaw bardzo niepokojący, który wymaga pilnego skontaktowania się z lekarzem.
– zaczerwieniona moszna,
– ból promieniujący do pachwiny i podbrzusza,
– wzmożona bolesność jądra przy dotyku,
– podciągnięcie jądra ku górze,
– obrzęk moszny,
– stan podgorączkowy,
– nudności.
Najczęstszymi objawami , które można zaobserwować u dzieci są:
– ostry i silny ból jądra, któremu towarzyszy obrzmienie,
– Ból pachwiny, podbrzusza oraz okolic nerek,
– zaczerwienieni moszny po stronie skręconego jądra,
– nudności, wymioty niekiedy nawet wstrząsy.
Jak widać część objawów skrętu jądra zarówno u dzieci jak i u dorosłych pokrywa się, dlatego tez w żadnym przypadku nie należy bagatelizować żadnego z objawów.
Leczenie skrętu jądra
Skręt jądra wymaga natychmiastowej interwencji, dlatego w przypadku wystąpienia opisanych powyżej objawów niezwłoczne jest udanie się z dzieckiem do lekarza pediatry.
Podstawowym badaniem dodatkowym w przypadku objawów ostrej moszny jest ultrasonografia. USG jąder jest badaniem nieinwazyjnym i łatwo dostępnym dlatego należy do badania diagnostycznego przeprowadzanego z wyboru u każdego mężczyzny z objawami ostrej moszny. Ponad to oprócz oceny struktury jąder dzięki zastosowaniu ultrasonografii dopplerowskiej możliwa jest również ocena przepływu w naczyniach krwionośnych zaopatrujących jądra.
W przypadku potwierdzonego skrętu jądra jedynym skutecznym leczeniem jest leczenie chirurgiczne. Celem zabiegu operacyjnego jest odkręcenie jądra i powrózka nasiennego, a co za tym idzie przywrócenie prawidłowego przepływu krwi. Następnie specjalnymi szwami mocuje się jądro do ściany moszny co ma zapobiec nawrotowi patologii. Ze względu na ryzyko dokonania się skrętu również w obrębie drugiego jądra stosuje się profilaktyczne umocowanie również tego jądra do moszny. Ma to zapobiec ewentualnym powikłaniom skrętu drugiego jądra.
Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym. Niestety w niektórych przypadkach niemożliwe jest przywrócenie prawidłowego ukrwienia jądra. Zdarza się to jeżeli od momentu zamknięcia przepływu do operacji upłynie za wiele czasu i w obrębie jądra dokona się zawał, czyli odcięcie dopływu utlenowanej krwi oraz odpływu krwi odtlenowanej. W takiej sytuacji konieczne jest usunięcie jądra, którego dotyczy skręt aby zapobiec rozwojowi powikłać martwice, które mogą być o wiele poważniejsze niż skutki amputacji jednego jądra.
